Bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm là gì?

Bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm là tình trạng da bị nhiễm trùng, phần lớn là do vi khuẩn liên cầu khuẩn và tụ cầu khuẩn gây ra. Mụn nước đỏ xuất hiện thường xuyên xuất hiện ở quanh vùng mũi, miệng và lan dần ra tay và chân. Sau đó, các vết loét vỡ ra tạo thành một lớp vảy với màu mật ong đặc trưng. 

Bệnh thường gặp ở trẻ em, đặc biệt ở trẻ từ 2-5 tuổi. Tuy nhiên, bất kỳ đối tượng nào cũng có thể nhiễm bệnh nếu tiếp xúc với vi khuẩn hoặc sinh sống trong môi trường không sạch sẽ. 

Bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm

Nguyên nhân gây ra bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm

Hai vi sinh vật chủ yếu được xác định là nguyên nhân chính gây ra bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm là Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng) và Streptococcus pyogenes (liên cầu tan huyết nhóm A). Cả hai loại vi khuẩn này có thể hoạt động đơn lẻ hoặc kết hợp với nhau trong quá trình gây bệnh. Con đường xâm nhập chủ yếu là qua các tổn thương da đã có sẵn như vết trầy xước, vết loét hay các ổ viêm nhiễm từ trước.

Những vi khuẩn này dễ dàng xâm nhập qua các tổn thương nhỏ trên bề mặt da như vết cắt, vết trầy, hoặc các tổn thương vi thể khác. Bên cạnh đó, nguy cơ lây nhiễm tăng cao khi tiếp xúc trực tiếp với vùng da bị bệnh hoặc qua các vật dụng cá nhân nhiễm khuẩn như khăn, quần áo, ga giường.

Một số bệnh lý da liễu như viêm da cơ địa, thủy đậu, ghẻ lở, hay vết cắn do côn trùng có thể tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển, từ đó khởi phát bệnh Chốc.

Các nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc viêm da mụn mủ do vi khuẩn bao gồm:

• Trẻ nhỏ: Đặc biệt là trong độ tuổi từ 2 đến 6, do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và thường xuyên tiếp xúc với môi trường không đảm bảo vệ sinh.
• Người suy giảm miễn dịch: Thường gặp ở bệnh nhân tiểu đường, người nhiễm HIV/AIDS hoặc những ai đang điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch.
• Người sống trong điều kiện đông đúc: Ở ký túc xá, trại giam, cơ sở chăm sóc dài hạn,... có nơi vệ sinh cá nhân không được đảm bảo sẽ dễ mắc bệnh.
• Người có tiền sử bệnh da liễu: Các bệnh lý như viêm da dị ứng, eczema, hoặc các bệnh lý da mãn tính khác,... sẽ làm suy giảm hàng rào bảo vệ tự nhiên của da. 

Tụ cầu vàng và liên cầu tan huyết nhóm A là nguyên nhân chính gây ra bệnh

Những triệu chứng thường gặp khi mắc bệnh

Tùy thuộc vào thể lâm sàng của bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm, người bệnh có thể gặp nhiều các biểu hiện khác nhau. Bên cạnh những tổn thương trên da, một số trường hợp còn xuất hiện triệu chứng toàn thân như sốt nhẹ, mệt mỏi, nổi hạch ngoại biên,... 

Nếu không được điều trị, bệnh có thể tự khỏi sau khoảng 2 đến 4 tuần ở những trường hợp nhẹ. Tuy nhiên, phần lớn tình trạng sẽ tiến triển nặng hơn do hiện tượng tự lây nhiễm, đặc biệt khi bệnh nhân cào gãi làm vi khuẩn lan rộng sang các vùng da lành khác.

Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, nhưng phổ biến nhất vẫn là vùng mặt, tay và chân. Thân mình cũng có thể là nơi khởi phát hoặc lan tỏa của tổn thương.

Đặc điểm lâm sàng của viêm da mụn mủ truyền nhiễm:

• Mụn mủ: Các nốt mụn chứa mủ màu vàng hoặc trắng, thường dễ vỡ, để lại lớp vảy có màu mật ong.
• Ban đỏ: Khu vực xung quanh mụn mủ thường sưng đỏ, phản ánh quá trình viêm.
• Ngứa: Người bệnh có thể cảm thấy ngứa, nhất là khi tổn thương đang trong giai đoạn vỡ hoặc đóng vảy.
• Lở loét: Trường hợp nặng có thể tiến triển thành các vết loét gây đau và tăng nguy cơ bội nhiễm.
• Sốt: Xuất hiện khi nhiễm trùng lan rộng hoặc sâu, đặc biệt ở trẻ em hoặc người suy giảm miễn dịch.

Chốc không bọng nước

Dạng này thường khởi phát bằng một mảng hồng ban, sau đó xuất hiện các mụn nước nhỏ (<2cm), nhanh chóng chuyển thành mủ và vỡ. Giai đoạn sau là sự hình thành của các vết trợt có vảy tiết màu vàng như mật ong. Khi bong vảy, vùng da phía dưới ẩm ướt, đỏ, và có thể để lại vết thâm sau lành. 

Người bệnh có thể ngứa nhẹ hoặc không có cảm giác. Trong các trường hợp lan rộng, hạch ngoại vi có thể sưng. Thường gặp ở người có tổn thương da trước đó do viêm da cơ địa, côn trùng đốt, thủy đậu hoặc ghẻ.

Trên da xuất hiện những mụn nước nhỏ và gây ngứa 

Chốc có bọng nước

Ở giai đoạn đầu, xuất hiện các bọng nước nông, kích thước lớn, có vỏ mỏng, chứa dịch vàng trong. Sau vài ngày, dịch này chuyển sang màu vàng đậm và bọng nước vỡ, để lại dát đỏ ẩm có viền da mỏng xung quanh.

Bệnh thường khởi phát ở mặt, thân, chi hoặc mông, ít lan rộng như chốc không bọng nước do khả năng lây thấp hơn và thường chỉ có vài thương tổn khu trú.

Chốc loét

Chốc loét có thể hiểu là thể tiến triển nặng từ chốc không bọng nước. Những tổn thương phát triển thành vết loét hoại tử lõm, chậm lành và để lại sẹo vĩnh viễn. Dạng này cần can thiệp y tế sớm để tránh biến chứng.

Xem thêm:

• Viêm da dị ứng: Các loại viêm da dị ứng và cách điều trị
  
• Viêm da dị ứng ở trẻ em: Nguyên nhân, điều trị và cách phòng ngừa
  

Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh

Để xác định chính xác bệnh lý viêm da mụn mủ truyền nhiễm, người bệnh cần được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu. Thăm khám sớm giúp phân biệt với các bệnh da khác và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng và lây lan.

Các phương pháp chẩn đoán

Một số phương pháp thường được áp dụng để chẩn đoán bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm bao gồm:

• Thăm khám lâm sàng: Dựa trên đặc điểm tổn thương da như mụn mủ, vảy tiết mật ong, mẩn đỏ, mức độ lan tỏa và tiền sử tiếp xúc, bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá sơ bộ.
• Xét nghiệm vi sinh học: Trong một số trường hợp, mẫu dịch từ tổn thương được lấy để tiến hành nuôi cấy vi khuẩn, nhuộm Gram hoặc xác định chủng gây bệnh (Staphylococcus aureus hoặc Streptococcus pyogenes).
• Xét nghiệm huyết học: Xét nghiệm công thức máu toàn phần có thể cho thấy tình trạng viêm cấp tính, thường biểu hiện bằng sự gia tăng bạch cầu trung tính. Điều này đặc biệt hữu ích trong các trường hợp nhiễm trùng lan rộng hoặc có biến chứng toàn thân.
• Mô bệnh học (nếu cần): Trong một số trường hợp không điển hình, sinh thiết da và phân tích mô học sẽ hỗ trợ xác định bản chất tổn thương.

Thực hiện xét nghiệm vi sinh học để xác định nguyên nhân gây bệnh

Điều trị bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm

Điều trị cần được cá thể hóa dựa trên mức độ tổn thương, diện tích lan rộng và tình trạng miễn dịch của bệnh nhân. Việc điều trị có thể bao gồm cả thuốc bôi tại chỗ và kháng sinh toàn thân:

Điều trị bằng thuốc

• Kháng sinh tại chỗ: Các loại kem hoặc mỡ bôi chứa mupirocin hoặc retapamulin thường được chỉ định cho các tổn thương khu trú, nhẹ.
• Kháng sinh toàn thân: Với tổn thương lan rộng, nhiều mụn mủ hoặc có biểu hiện toàn thân (sốt, hạch...), bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng sinh uống như cephalexin, clindamycin hoặc amoxicillin-clavulanate.

Chăm sóc và vệ sinh da

• Làm sạch vùng da bị bệnh: Sử dụng xà phòng dịu nhẹ và nước ấm để vệ sinh vùng tổn thương mỗi ngày, tránh cọ xát mạnh khiến da tổn thương thêm.
• Ngăn ngừa lây lan: Không cào gãi, hạn chế tiếp xúc tay trực tiếp vào vùng da bị bệnh. Nên sử dụng khăn và đồ dùng cá nhân riêng biệt.

Theo dõi và quản lý lâu dài

• Tái khám đúng hẹn: Giúp theo dõi hiệu quả điều trị, phát hiện sớm các dấu hiệu tái phát hoặc biến chứng.
• Giáo dục phòng ngừa: Người bệnh và người chăm sóc nên được hướng dẫn các biện pháp phòng ngừa tái nhiễm như vệ sinh cá nhân, tránh tiếp xúc với nguồn lây và giữ cho da luôn sạch sẽ, khô ráo.

Biện pháp ngăn ngừa bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm

Bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm có thể phòng ngừa bằng nhiều biện pháp khác nhau, chủ yếu là giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ. Cụ thể như sau:

• Giữ vệ sinh cá nhân: Nên rửa tay thường xuyên với nước sạch và xà phòng, đặc biệt khi tiếp xúc với vùng da bị nhiễm trùng, nhạy cảm. 
• Giữ vệ sinh môi trường sống xung quanh: Vệ sinh nhà cửa, đồ với, các bề mặt tiếp xúc,... sạch sẽ.
• Tránh tiếp xúc với người mắc bệnh: Không nên tiếp xúc trực tiếp hoặc sử dụng chung đồ cá nhân với người mắc bệnh. 
• Chăm sóc da đúng cách: Không gãi hoặc làm tổn thương da, nên sử dụng kem dưỡng ẩm để giúp làn da khỏe mạnh. 

Chăm sóc da đúng cách giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh

Bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm là một bệnh da liễu không quá nghiêm trọng nhưng nếu được can thiệp điều trị kịp thời sẽ không để lại những biến chứng không mong muốn. Chính vì vậy, người bệnh cần phát hiện sớm những triệu chứng và điều trị đúng cách để bảo vệ bản thân và tránh lây nhiễm cho những người xung quanh. 

Qua bài viết này của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, hy vọng đã cung cấp những thông tin về bệnh viêm da mụn mủ truyền nhiễm. Nếu Quý khách có những triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh, có thể liên hệ Phương Đông qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được nhân viên tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng.