Các dạng cong vẹo cột sống thường gặp và mức độ nguy hiểm

Cong vẹo cột sống là gì?

Cong vẹo cột sống là tình trạng cột sống bị cong bất thường sang một bên, thay vì thẳng đứng như bình thường. Sự thay đổi này có thể làm vai, hông hoặc vòng eo không cân đối, thậm chí gây ra biến dạng rõ rệt.

Tình trạng này thường xuất hiện trong giai đoạn dậy thì, đặc biệt là ở tuổi thiếu niên. Tuy nhiên, cong vẹo cột sống cũng có thể xảy ra ở trẻ sơ sinh, người trưởng thành hoặc người cao tuổi.

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, một số ca bệnh nặng có thể ảnh hưởng đến phổi, tim và khả năng vận động trong sinh hoạt và đời sống.

Cong vẹo cột sống có thể chia ra thành nhiều hình thức khác nhau

Nguyên nhân gây ra các dạng cong vẹo cột sống khác nhau

Đến nay, vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác dẫn đến cột sống bị cong vẹo. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy tình trạng này có liên quan đến yếu tố di truyền và nhiều nguyên nhân khác như:

• Ảnh hưởng từ các bệnh lý như bại não, loạn dưỡng cơ hoặc các bệnh lý thần kinh cơ.
• Dị tật bẩm sinh khiến xương cột sống phát triển không đều.
• Chấn thương, nhiễm trùng cột sống.
• Thoái hóa cột sống ở người lớn tuổi.
• Một số hội chứng di truyền hoặc rối loạn mô liên kết.

Ngoài ra, yếu tố tuổi tác, giới tính và tiền sử gia đình cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý này.

Các dạng cong vẹo cột sống thường gặp

Vẹo cột sống bẩm sinh

Đây là một trong số các dạng cong vẹo cột sống xuất hiện ngay từ khi trẻ còn trong bụng mẹ do cột sống không phát triển đầy đủ hoặc có sự bất thường ở cấu trúc xương. Tỷ lệ mắc không cao (1/10.000 trẻ) nhưng thường được phát hiện sớm khi trẻ còn nhỏ.

Một số dấu hiệu cảnh báo bất thường này mà các bậc cha mẹ nên lưu tâm bao gồm vai nghiêng, vòng eo không đều, đầu bị lệch và xương sườn một bên nổi bật.

Vẹo cột sống khởi phát sớm

Vẹo cột sống khởi phát sớm thực tế là dạng cong vẹo cột sống xuất hiện trước tuổi dậy thì (dưới 10 tuổi). Phần lớn trường hợp không rõ nguyên nhân (vô căn). Một số các dấu hiệu cảnh báo tình trạng vẹo cột sống bao gồm:

• Vai không đều 
• Eo và hông mất cân đối
• Đầu nghiêng bất thường

Dạng cong vẹo cột sống này khiến vai không đều và đầu người bệnh bị lệch sang 1 bên

Vẹo cột sống tự phát

Đây là sự thay đổi hình dạng của cột sống khi bé lớn lên, thường xuất hiện trong giai đoạn dậy thì (10 – 18 tuổi). Dạng cong vẹo cột sống này rất phổ biến, chiếm khoảng 80% các ca vẹo cột sống.

Đặc điểm chung của các ca bệnh này là cột sống cong sang một bên kèm theo xoắn vặn, có thể khiến lồng ngực bị biến dạng và xương sườn nhô ra bất thường.

Vẹo cột sống khởi phát ở tuổi trưởng thành

Đây là tình trạng tahyd dổi hình dạng cột sống trong quá trình tăng trưởng của trẻ. Đây được xem như một phần của quá trình thoái hóa tự nhiên, thường gặp ở người trên 50 tuổi. Nguyên nhân là đĩa đệm và khớp cột sống bị thoái hóa, làm cột sống cong dần theo thời gian.

Triệu chứng thường gặp là các cơn đau âm ỉ hoặc cứng vùng lưng dưới, đau lan xuống chân, cảm giác tê hoặc châm chích khi đi lại.

Vẹo cột sống thần kinh cơ

Tình trạng thần kinh hoặc cơ bắp, chẳng hạn như bại não hoặc loạn dưỡng cơ có thể xảy ra, đặc biệt là khi cơ thể gặp các tổn thương não hoặc dây thần kinh do bệnh tật hay chấn thương. Cơ thể sẽ bị ảnh hưởng đến các con đường thần kinh cơ bắp của cơ thể từ não xuống tuỷ sống.

Bại não có thể kéo theo vẹo cột sống

Vẹo cột sống Syndromic

Đây là dạng cong vẹo thứ phát sau một số hội chứng di truyền hoặc bệnh lý như: hội chứng Marfan, Ehlers-Danlos, Rett, Beale hoặc trisomy 21. Bệnh thường đi kèm nhiều triệu chứng khác và gây ảnh hưởng lớn đến tổng thể đến sức khỏe người bệnh.

Bệnh kyphosis của Scheuermann

Bất thường này xảy ra khi các phần trước của đốt sống (xương nhỏ tạo nên cột sống) phát triển chậm hơn so với phần sau trong thời thơ ấu.

Người mắc chứng kyphosis (gù cột sống) thường có các triệu chứng như đau lưng, đặc biệt là trong những năm đầu tuổi thiếu niên. Cơn đau này giảm dần khi đến tuổi trưởng thành. Trong hầu hết các trường hợp, triệu chứng này vẫn khá nhất quán và chúng không xấu đi theo thời gian trừ các ca bệnh nặng.

Triệu chứng của bệnh vẹo cột sống

Bạn cần cảnh giác nếu phát hiện cơ thể xuất hiện các triệu chứng như sau:

• Vai hoặc xương bả vai không đều.
• Vòng eo hoặc hông lệch.
• Cột sống cong rõ khi cúi người.
• Đau hoặc tê lan xuống chân (thường xuất hiện ở người lớn tuổi).

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Ước tính trên thực tế lâm sàng có khoảng 10% tổng số các ca vẹo cột sống vô căn tiến triển đến mức độ trung bình và nặng khiến cột sống bị biến dạng và dẫn đến các vấn đề sức khoẻ nghiêm trọng hơn. Dưới đây là một số dấu hiệu nghiêm trọng bạn nên đi thăm khám với bác sĩ sớm để được hỗ trợ kịp thời:

• Thay đổi dáng đi bộ
• Giảm phạm vi chuyển động
• Khó thở
• Các vấn đề bất thường liên quan đến tim mạch
• Cơ lưng đau nhức

Bạn nên đi gặp bác sĩ nếu cơ lưng đau nhức

Vẹo cột sống có nguy hiểm không? Có chữa được không?

Theo các bác sĩ chuyên khoa, các dạng cong vẹo cột sống có thể chữa trị thành công nếu phát hiện và can thiệp đúng cách. Phương pháp chữa cong vẹo cột sống được áp dụng tuỳ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của từng tình trạng bệnh. Với các trường hợp nhẹ không cần bất kỳ thủ thuật xâm lần nào mà chỉ cần luyện tập thể dục, vật lý trị liệu và theo dõi định kỳ.

Với các ca bệnh trung bình đến nặng, bác sĩ có thể chỉ định mang áo nẹp hoặc phẫu thuật chỉnh hình để ngăn biến chứng. Nếu không điều trị, cong vẹo cột sống có thể gây biến dạng cơ thể, ảnh hưởng đến hô hấp, tim mạch và chất lượng cuộc sống.

Tóm lại, các dạng cong vẹo cột sống rất đa dạng, có thể xuất hiện từ giai đoạn bào thai, khởi phát sớm cho đến do thoái hóa ở tuổi già. Để nâng cao chất lượng sức Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát bệnh và cải thiện chất lượng sống.