Chăm sóc bệnh nhân loét dạ dày tá tràng đúng cách ra sao?

Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân loét dạ dày tá tràng đúng cách

Loét dạ dày tá tràng là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được chăm sóc đúng cách. Dưới đây là những nguyên tắc chăm sóc quan trọng mà người bệnh và người thân cần nắm rõ để hỗ trợ quá trình điều trị đạt hiệu quả cao nhất.

Chăm sóc bệnh nhân loét dạ dày tá tràng đúng cách hỗ trợ quá trình hồi phục và ngăn ngừa biến chứng

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý

Chế độ ăn đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát và làm lành ổ loét:

• Ăn uống cân bằng: Tăng cường rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên hạt để cung cấp vitamin và chất xơ, đặc biệt là vitamin A và C có tác dụng hỗ trợ làm lành niêm mạc dạ dày.
• Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn 3 bữa lớn, nên chia thành 5–6 bữa nhỏ trong ngày để giảm áp lực lên dạ dày.
• Tránh thực phẩm gây kích thích: Loại bỏ các món chiên xào nhiều dầu mỡ, thức ăn cay nóng, dưa chua, thực phẩm nhiều giấm hay các món chứa nhiều gia vị.
• Hạn chế đồ uống có hại: Không nên uống rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas hoặc các loại nước tăng lực vì chúng làm tăng tiết acid, gây hại cho niêm mạc dạ dày.
• Thận trọng với sữa: Mặc dù có thể giảm đau tạm thời, nhưng sữa lại kích thích dạ dày tiết nhiều acid hơn về sau, khiến vết loét nặng thêm. Do đó, cần hạn chế hoặc dùng theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Xây dựng lối sống lành mạnh

Một lối sống khoa học giúp tăng hiệu quả điều trị và phòng ngừa tái phát loét dạ dày tá tràng:

• Quản lý căng thẳng hiệu quả: Stress là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây kích thích dạ dày. Người bệnh nên thường xuyên thư giãn bằng cách nghe nhạc, thiền, viết nhật ký hoặc trò chuyện với người thân.
• Nói không với rượu bia và thuốc lá: Đây là những tác nhân gây tổn thương niêm mạc dạ dày và làm chậm quá trình hồi phục.
• Nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc: Cơ thể cần thời gian để hồi phục. Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi đêm giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ lành vết loét.

Xem thêm:

• Viêm loét dạ dày tá tràng: Đối tượng nào có nguy cơ mắc bệnh cao?
  

Thận trọng khi sử dụng thuốc và thực phẩm chức năng

Sử dụng thuốc không đúng cách có thể khiến vết loét trở nên nghiêm trọng hơn:

• Tránh tự ý dùng thuốc giảm đau: Các thuốc nhóm NSAIDs (như ibuprofen, aspirin…) có thể ăn mòn niêm mạc dạ dày. Chỉ dùng khi có chỉ định từ bác sĩ.
• Tuân thủ đúng đơn thuốc: Việc dùng không đúng loại thuốc, sai liều lượng hoặc tự ý ngưng thuốc có thể gây kháng thuốc và làm bệnh tiến triển phức tạp hơn.

Nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo cần đến bệnh viện

Một số biểu hiện cho thấy bệnh có thể đang tiến triển xấu và cần được can thiệp y tế ngay lập tức:

• Đau bụng dữ dội, cơn đau xuất hiện nhiều lần trong ngày hoặc tăng nặng bất thường.
• Nôn ra máu hoặc chất nôn có màu giống bã cà phê.
• Đi ngoài phân đen, mùi hôi bất thường.
• Cảm giác mệt lả, đổ mồ hôi lạnh, chóng mặt, tay chân lạnh và nhợt nhạt.

Việc chăm sóc đúng cách đóng vai trò then chốt trong quá trình điều trị loét dạ dày tá tràng. Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, người bệnh cần xây dựng lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học và theo dõi các dấu hiệu cảnh báo. Điều này không chỉ giúp nhanh chóng hồi phục mà còn ngăn ngừa được những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.

Một số sai lầm bạn cần tránh khi chăm sóc người bệnh

Chăm sóc người bệnh cần được thực hiện một cách chu đáo và có kế hoạch để đạt được kết quả tốt nhất

Việc chăm sóc bệnh nhân viêm dạ dày tá tràng đúng cách không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, nhiều người bệnh hoặc người chăm sóc vẫn mắc phải một số sai lầm trong quá trình điều trị và chăm sóc. Dưới đây là một số sai lầm bạn cần tránh:

• Không tuân thủ chế độ ăn uống đặc biệt dành riêng cho người bệnh;
• Lạm dụng thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAIDs) có thể làm tăng nguy cơ tổn thương niêm mạc dạ dày và tá tràng, thậm chí gây xuất huyết dạ dày. Người bệnh cần phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc giảm đau thông thường.
• Không điều trị dứt điểm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori). Nếu không điều trị đúng cách, vi khuẩn này có thể gây tái phát bệnh và làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Một số người bệnh có xu hướng ngừng thuốc khi cảm thấy triệu chứng đã giảm bớt mà không hoàn thành liệu trình điều trị. Điều này dễ dẫn đến kháng thuốc và nhiễm trùng tái phát.
• Tự ý sử dụng thuốc giảm acid mà không có sự chỉ định của bác sĩ. Điều này có thể dẫn đến tác dụng phụ không mong muốn như giảm hấp thu vitamin B12, tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiêu hóa hoặc loãng xương lâu dài. 
• Bỏ qua các triệu chứng cảnh báo biến chứng: Như đau bụng dữ dội, nôn ra máu, phân có máu, vì đây có thể là dấu hiệu của biến chứng viêm loét dạ dày, xuất huyết dạ dày, thủng dạ dày. Việc trì hoãn hoặc bỏ qua các triệu chứng này là một sai lầm nghiêm trọng có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường.
• Không duy trì thói quen sống lành mạnh: Thói quen sống lành mạnh có thể góp phần quan trọng trong việc ngăn ngừa và điều trị viêm dạ dày tá tràng. Bệnh nhân nên tránh những yếu tố căng thẳng kéo dài, vì stress có thể làm tăng acid dạ dày và làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm.

Kết luận

Việc chăm sóc bệnh nhân loét dạ dày tá tràng không chỉ dừng lại ở việc tuân thủ đơn thuốc mà cần kết hợp với chế độ dinh dưỡng phù hợp, kiểm soát căng thẳng và duy trì lối sống lành mạnh. Những thay đổi nhỏ trong thói quen hằng ngày có thể tạo ra tác động lớn đến tốc độ lành vết loét và ngăn ngừa nguy cơ tái phát. Chủ động trang bị kiến thức chăm sóc đúng cách chính là bước đi quan trọng giúp người bệnh kiểm soát tốt tình trạng loét và cải thiện chất lượng cuộc sống bền vững.