Chia sẻ từ Bác sĩ chuyên khoa: Cường giáp ở phụ nữ mang thai

Cường giáp là gì? Vì sao dễ gặp khi mang thai?

Cường giáp là tình trạng tuyến giáp hoạt động quá mức, sản xuất nhiều hormon giáp (FT4, FT3), làm cơ thể tăng chuyển hóa.

 Ở phụ nữ mang thai, cường giáp thường do:

• Bệnh Basedow (Graves) – nguyên nhân hay gặp nhất
• Nhiễm độc giáp do thai kỳ (liên quan hormon hCG, thường thoáng qua 3 tháng đầu)
• Ít gặp hơn: bướu nhân độc, viêm giáp, do thuốc

Lưu ý: Không phải mọi trường hợp TSH thấp trong thai kỳ đều là bệnh lý.

Cường giáp là gì?

Dấu hiệu nghi ngờ cường giáp ở phụ nữ mang thai

Thai phụ cần đi khám sớm nếu có các biểu hiện sau:

Triệu chứng thường gặp

• Hồi hộp, tim đập nhanh, khó thở
• Run tay, lo âu, mất ngủ
• Sụt cân hoặc không tăng cân dù ăn tốt
• Ra nhiều mồ hôi, kém chịu nóng
• Bướu cổ, lồi mắt (gợi ý Basedow)

Các triệu chứng này dễ bị nhầm với nghén thai, nên không được chủ quan.

Chẩn đoán cường giáp khi mang thai như thế nào?

 Xét nghiệm máu

• FT4, FT3 tăng
• TSH giảm
• TRAb/TSI dương tính → gợi ý bệnh Basedow

Siêu âm tuyến giáp: Tuyến giáp to, tăng sinh mạch

Không dùng xạ hình tuyến giáp hoặc I¹³¹ trong thai kỳ

Nguy cơ của cường giáp với mẹ

Nếu không điều trị đúng, cường giáp có thể gây cho mẹ

• Tăng huyết áp thai kỳ, tiền sản giật
• Suy tim sung huyết
• Bão giáp (biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng)

Nguy cơ của cường giáp với thai nhi

• Sảy thai, thai lưu
• Sinh non, nhẹ cân
• Tim thai nhanh kéo dài
• Thai chậm phát triển trong tử cung
• Rối loạn chức năng tuyến giáp sơ sinh
• Một số dị tật liên quan thuốc kháng giáp nếu dùng không đúng

Vì vậy: điều trị cần cân bằng giữa lợi ích và an toàn cho thai nhi.

Điều trị cường giáp khi mang thai – điều gì là an toàn?

Nguyên tắc chung

• Dùng liều thấp nhất có hiệu quả
• Mục tiêu: FT4 ở giới hạn trên của bình thường
• Tránh gây suy giáp cho mẹ và thai

Thuốc kháng giáp

• 3 tháng đầu: ưu tiên PTU
• Sau 16 tuần: có thể chuyển sang Methimazole
• Theo dõi chức năng giáp mỗi 2–4 tuần

Chống chỉ định tuyệt đối

• Iod phóng xạ (I¹³¹)
• Tự ý ngưng hoặc tăng liều thuốc

Phẫu thuật

• Chỉ khi không dung nạp thuốc hoặc thất bại điều trị
• Thời điểm an toàn nhất: quý 2 của thai kỳ

Phòng tránh và theo dõi an toàn

Phụ nữ chuẩn bị mang thai

• Nên kiểm soát cường giáp ổn định trước khi có thai
• Trao đổi bác sĩ nếu đang dùng thuốc kháng giáp

Trong thai kỳ

• Tái khám đúng hẹn
• Theo dõi tim thai, siêu âm phát triển thai
• Xét nghiệm TRAb khi có chỉ định

Sau sinh

• Nguy cơ cường giáp tái phát cao → cần theo dõi sát
• Có thể cho con bú khi dùng liều thấp kháng giáp, theo hướng dẫn bác sĩ

Thông điệp dành cho thai phụ

• Cường giáp có thể kiểm soát an toàn trong thai kỳ
• Phát hiện sớm giúp bảo vệ cả mẹ và con
• Không tự ý dùng hoặc ngưng thuốc
• Luôn đồng hành cùng bác sĩ nội tiết – sản khoa