Gan nhiễm mỡ - Bệnh âm thầm, không nên chủ quan

Gan nhiễm mỡ là gì?

Gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ tích tụ trong tế bào gan > 5% trọng lượng gan.

Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt phổ biến ở người thừa cân, béo bụng, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, hoặc uống rượu bia.

Gan nhiễm mỡ không phải bệnh lành tính tuyệt đối – nếu không kiểm soát tốt, có thể tiến triển thành viêm gan, xơ gan và ung thư gan.

Đây là bệnh lý ngày càng phổ biến do những thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Các thể gan nhiễm mỡ thường gặp

Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD)

• Thường liên quan: béo phì, đái tháo đường, tăng triglycerid, ít vận động.
• Là nguyên nhân phổ biến nhất hiện nay.

Gan nhiễm mỡ do rượu bia

• Uống rượu thường xuyên hoặc kéo dài.
• Nguy cơ tiến triển xơ gan nhanh và nặng hơn.

Gan nhiễm mỡ có nguy hiểm không?

Giai đoạn sớm: thường không triệu chứng, dễ bị bỏ qua.
Nếu kéo dài có thể dẫn tới:

• Viêm gan nhiễm mỡ
• Xơ gan
• Ung thư gan
• Tăng nguy cơ bệnh tim mạch, đột quỵ

Nhiều bệnh nhân phát hiện bệnh tình cờ khi siêu âm hoặc xét nghiệm máu.

Dấu hiệu gợi ý gan nhiễm mỡ

Một số dấu hiệu thường gặp khi mắc bệnh:

• Mệt mỏi, uể oải kéo dài
• Ăn kém, đầy bụng, chậm tiêu
• Đau tức nhẹ hạ sườn phải
• Tăng cân, béo bụng
• Xét nghiệm men gan tăng nhẹ

Lưu ý: Không có triệu chứng không có nghĩa là bệnh nhẹ.

Chẩn đoán gan nhiễm mỡ như thế nào?

Phương pháp chẩn đoán gan nhiễm mỡ thường được chỉ định:

• Siêu âm bụng: phương pháp phổ biến, dễ thực hiện
• Xét nghiệm máu: men gan (AST, ALT), mỡ máu, đường huyết
• FibroScan (nếu có): đánh giá độ nhiễm mỡ và xơ hóa gan
• Trường hợp đặc biệt: có thể cần CT/MRI hoặc sinh thiết gan

Siêu âm bụng là phương pháp phổ biến nhất trong chẩn đoán bệnh

Gan nhiễm mỡ có điều trị được không?

Bệnh gan nhiễm mỡ có thể điều trị – nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách

Hiện chưa có “thuốc đặc trị duy nhất” cho gan nhiễm mỡ

Điều trị chủ yếu dựa vào:

• Thay đổi lối sống
• Kiểm soát bệnh nền
• Theo dõi định kỳ

Thuốc chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ, không tự ý dùng thuốc “bổ gan”.

3 việc cần làm

• Cân nặng – vòng bụng
• Đường huyết
• Mỡ máu

Chỉ cần giảm 5–10% cân nặng, mỡ gan có thể giảm rõ rệt.

3 điều cần bỏ

• Rượu bia (kể cả uống “ít”)
  Nước ngọt, trà sữa, bánh kẹo ngọt.

3 điều nên làm

• Ăn nhiều rau xanh, cá, đậu, ngũ cốc nguyên hạt
• Vận động ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần
• Ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya

Theo dõi gan nhiễm mỡ như thế nào?

Tái khám định kỳ 3–6 tháng/lần
Kiểm tra:

• Men gan
• Mỡ máu
• Đường huyết
• Siêu âm hoặc FibroScan khi cần

Không nên chủ quan dù men gan đã về bình thường.

Thăm khám bệnh định kỳ để theo dõi về tình trạng gan

Thông điệp dành cho người bệnh

Gan nhiễm mỡ là bệnh âm thầm – phát hiện sớm, kiểm soát tốt thì hoàn toàn có thể đảo ngược.

Hãy bắt đầu từ ăn uống – vận động – kiểm soát bệnh nền, và đồng hành cùng bác sĩ trong suốt quá trình theo dõi.

 BS Lành- Khoa Khám Bệnh