Hoại tử khớp háng là bệnh lý diễn biến âm thầm nhưng có thể để lại các vấn đề sức khoẻ hết sức nghiêm trọng như mất khả năng vận động, tàn tật. Đặc biệt, những năm gần đây, số lượng bệnh nhân hoại tử vô mạch khớp háng có xu hướng ngày càng trẻ hoá, báo động bệnh lý này đã và đang gây ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của mọi người.
Hoại tử khớp háng hay còn gọi là hoại tử vô khuẩn (hoại tử xương do thiếu máu cục bộ),là tình trạng thoái hóa xương do hoại tử các tế bào xương, thường xảy ra khi cung cấp máu dưới sụn bị gián đoạn.
Ngoài ra, bất thường này còn có tên gọi là hoại tử vô khuẩn (hoại tử xương do thiếu máu) thường ảnh hưởng tới các khớp chịu trọng lực như khớp háng, khớp gối và chỏm xương đùi hoặc cánh tay. Bệnh khá hiếm gặp ở các xương nhỏ hoặc xương dẹt và nam giới có tỷ lê mắc cao hơn so với nữ giới.
Nhìn chung hoại tử vô khuẩn khớp háng là bệnh lý nguy hiểm nhưng lại diễn biến âm thầm, rất dễ nhầm lẫn với các vấn đề sức khoẻ khác. Do đó, việc thăm khám thường xuyên và lưu tâm tới các biểu hiện bất thường của cơ thể là hết sức cần thiết.
Khớp háng bị hoại tử rất nguy hiểm nhưng diễn biến rất âm thầm
Như đã đề cập đến ở trên, nguyên nhân của hoại tử ở khớp háng chủ yếu là thiếu máu cục bộ, cụ thể như sau:
Trên thực tế, các chỏm xương được nhận dinh dưỡng qua mạch máu. Vì thế, nếu mạch máu bị tổn thương như gãy xương, trật khớp hoặc chấn thương mạch máu sau phẫu thuật thì lưu lượng máu có thể bị cản trở.
Điển hình, gãy cổ xương đùi có thể gây tổn thương mạch máu dưới sụn, dẫn đến hoại tử vô mạch ở 10-25% bệnh nhân. Bên cạnh đó, trật khớp háng cũng có thể làm gián đoạn nguồn máu đến chỏm xương đùi
Đây là bất thường do cục máu đông, mỡ hoặc khí gây ra. Bệnh hồng cầu hình liềm có thể gây tắc nghẽn mạch máu, đặc biệt ở những khu vực có lưu lượng máu thấp, như động mạch mũ của chỏm xương đùi.
Các chuyên gia Cơ xương khớp cho hay khoảng 11-37% bệnh nhân thiếu máu hồng cầu hình liềm bị hoại tử vô mạch. Đồng thời, các yếu tố đông máu bất thường cũng làm tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu.
Tắc mạch máu có thể là nguyên nhân khiến khớp háng bị hoại tử
Áp lực từ bên ngoài mạch máu, chẳng hạn do sử dụng rượu và corticosteroid cũng là các nhân tố thúc đẩy làm giảm dòng máu lưu thông, tăng nguy cơ thiếu máu cục bộ và hoại tử vô mạch.
Đặc biệt, người sử dụng corticosteroid với liều 10mg/ngày có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 4,6 lần. Không những thế, những người uống rượu với liều lượng 400ml/tuần cũng có tỷ lệ bị hoại tử vô mạch cao gấp 9,8 lần.
Một số chấn thương như hoá trị, xạ trị, chấn thương nhiệt và sử dụng corticoid hay thuốc lá cũng có thể tạo thành các chấn thương trực tiếp đến tế bào và làm tăng nguy cơ hoại tử khớp háng.
Ngoài các lý do kể trên, các nguyên nhân như tăng lipid máu, tăng acid uric, viêm tuỵ, bệnh bạch cầu và ung thư hạch cũng có thể làm tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu, kích thích khớp háng bị hoại tử.
Trên thực tế, trong các giai đoạn đầu, bệnh không có triệu chứng rõ ràng, thậm chí không có dấu hiệu gì bất thường. Chúng ta chỉ cảm nhận được các triệu chứng đầu tiên khi bệnh bắt đầu tiến triển, thể hiện bằng các cơn đau ở vùng khớp háng và lan dần xuống đùi.
Theo thời gian, cơn đau chỉ xuất hiện khi di chuyển này có thể xảy ra kể cả khi nghỉ ngơi. Khi bước vào giai đoạn muộn, người bệnh có thể có các biểu hiện như sau:
Thông thường, thời gian từ khi bắt đầu có triệu chứng đến khi chức năng khớp háng bị mất hoàn toàn có thể kéo dài từ vài tháng đến hơn một năm, tuỳ vào từng trường hợp cụ thể.
Hoại tử khiến người bệnh gặp khó khăn khi dạng chân và đi lại
Bên cạnh đó, bạn nên lưu ý các dấu hiệu như sau:
Nếu bạn có các biểu hiện kể trên thì bạn đã nằm trong một trong số các đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh, nên dành thời gian thăm khám với bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt.
Để chẩn đoán hoại tử vô khuẩn khớp háng, các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như sau:
Bạn có thể sẽ được chỉ định chụp X-quang khớp háng thẳng, nghiêng và kiểu đùi chếch là công cụ đầu tiên dùng để phát hiện hoại tử khớp háng. Trong giai đoạn nhẹ, bác sĩ có thể quan sát thấy hình ảnh xương thưa trên phim chụp với mức độ xẹp chỏm từ nhẹ đến nặng.
Nghiêm trọng nhất là mất một phần hoặc toàn bộ chỏm, kèm theo hình ảnh hẹp khe khớp. Tuy nhiên, chụp X Quang chỉ là phương pháp thường quy, trong giai đoạn đầu, kết quả chụp X-quang có thể không cho thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào mặc dù khớp háng của bạn đã và đang bị hoại tử.
Trong một số trường hợp, các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân chụp cộng hưởng từ để chẩn đoán chuyên sâu. Với MRI, tổn thương của các mô mềm, mạch máu và các khu vực xung quanh khớp háng sẽ được phản ánh chân thực và chi tiết hơn.
Tất nhiên, các bác sĩ sẽ kết hợp với các biểu hiện, tuổi tác và tiền sử bệnh lý, thói quen sống của bệnh nhân để định hướng chẩn đoán bệnh lý.
Đây là bệnh lý xương khớp hết sức nguy hiểm. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các hậu quả sức khỏe nghiêm trọng như sau:
Hoại tử có thể khiến người bệnh bị tàn tật nếu không được điều trị kịp thời
Tùy tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, diễn biến bệnh lý mà các bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định điều trị phù hợp. Thông thường, trong giai đoạn đầu, bệnh nhân sẽ được dùng thuốc giảm đau và các loại thuốc hỗ trợ.
Khi bệnh đã tiến vào giai đoạn tiến triển, bệnh nhân bị giới hạn vận động, bạn sẽ được cân nhắc thay khớp háng nhân tạo toàn phần.
Để chủ động phòng ngừa tình trạng hoại tử vô mạch, bạn nên tham khảo một trong số các phương pháp chăm sóc dưới đây:
Có thể nói, hoại tử khớp háng là bệnh lý nguy hiểm, gây ra các cơn đau mãn tính và ảnh hưởng nghiêm trọng đến vận động khớp háng. Để chủ động phát hiện và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng, bạn nên thăm khám định kỳ xương khớp ít nhất 6 tháng/ lần.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Khớp gối kêu lục cục có thể do tuổi tác lớn, sụn khớp bị hao mòn, béo phì, gặp chấn thương ở khớp gối, chơi thể thao quá sức hoặc...
