Khuyến cáo điều trị ban đầu trong đợt cấp hen phế quản với người lớn, thanh thiếu niên và trẻ em 6-11 tuổi

 Định nghĩa về cơn hen phế quản cấp tính

Đợt cấp hen phế quản là đợt nặng lên với các triệu chứng gia tăng dần dần khó thở, ho, khò khè hoặc tức ngực và suy giảm dần dần chức năng phổi, sự biến đổi nặng thêm các triệu chứng lâm sàng trong cơn hen so với tình trạng bình thường của bệnh nhân đủ để yêu cầu thay đổi phương pháp điều trị.

Đợt cấp có thể xảy ra ở những bệnh nhân đã được chẩn đoán mắc bệnh hen phế quản từ trước hoặc đôi khi là biểu hiện đầu tiên của bệnh hen phế quản.

Nguyên nhân gây ra cơn hen phế quản bùng phát

Các đợt kịch phát thường xảy ra do tiếp xúc với tác nhân bên ngoài (ví dụ như nhiễm trùng đường hô hấp trên do vi-rút, phấn hoa hoặc ô nhiễm) và/hoặc tuân thủ kém với thuốc có chứa ICS (corticoid dạng hít). Tuy nhiên, một nhóm bệnh nhân biểu hiện cấp tính hơn và không tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ đã biết. Các đợt kịch phát nghiêm trọng có thể xảy ra ở những bệnh nhân có triệu chứng hen phế quản nhẹ hoặc được kiểm soát tốt.

Bảng 1: Các yếu tố làm tăng nguy cơ bùng phát đợt cấp ở bệnh nhân, không phụ thuộc vào mức độ kiểm soát triệu chứng của họ

Chẩn đoán và điều trị ban đầu của đợt cấp hen phế quản (người lớn, người trưởng thành, trẻ 6-11 tuổi)

Đợt cấp là sự thay đổi về triệu chứng và chức năng phổi so với tình trạng bình thường của bệnh nhân. Sự giảm lưu lượng khí thở ra có thể được định lượng bằng các phép đo chức năng phổi như lưu lượng đỉnh thở ra (PEF) hoặc thể tích thở ra gắng sức trong 1 giây (FEV1), so với chức năng phổi trước đó của bệnh nhân hoặc các giá trị dự đoán.

• Trong thời điểm cấp tính, các phép đo PEF và FEV1 là chỉ số đáng tin cậy hơn về mức độ nghiêm trọng của đợt cấp so với các triệu chứng.
• Tuy nhiên, tần suất các triệu chứng nhạy cảm hơn PEF hơn trong việc báo hiệu bắt đầu của đợt cấp.

Một số ít bệnh nhân cảm nhận triệu chứng kém, không nhận thấy triệu chứng bệnh nặng lên ngay cả khi suy giảm đáng kể chức năng phổi. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến những bệnh nhân có tiền sử hen phế quản gần tử vong và cũng có vẻ phổ biến hơn ở nam giới. Có thể cân nhắc theo dõi PEF thường xuyên cho những bệnh nhân như vậy.

Các đợt kịch phát nghiêm trọng có khả năng đe dọa tính mạng và việc điều trị cần được đánh giá cẩn thận và theo dõi chặt chẽ. Bệnh nhân bị các đợt kịch phát nghiêm trọng nên được khuyên nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Hình 1: Quản lý đợt cấp hen phế quản ở tuyến chăm sóc sức khỏe ban đầu

Chú thích: HPQ: Hen phế quản, CNTK: Chức năng thông khí

Các liệu pháp ban đầu chính bao gồm việc sử dụng lặp lại thuốc giãn phế quản dạng hít tác dụng nhanh, sử dụng corticosteroid toàn thân và bổ sung oxy lưu lượng có kiểm soát. Mục đích là nhanh chóng làm giảm tình trạng tắc nghẽn luồng khí và tình trạng thiểu oxy, giải quyết bệnh lý viêm tiềm ẩn và ngăn ngừa tái phát. Cần tuân thủ các quy trình kiểm soát nhiễm trùng.

Các nhóm thuốc điều trị ban đầu cơn hen phế quản

Thuốc chủ vận beta2 tác dụng ngắn dạng hít (SABA)

Hiện nay, salbutamol (albuterol) dạng hít là thuốc giãn phế quản thông thường để kiểm soát hen phế quản cấp tính.

• Đối với các đợt cấp nhẹ đến trung bình, việc sử dụng lặp lại SABA dạng hít (tối đa 4-10 nhát xịt sau mỗi 20 phút trong giờ đầu tiên) là một cách hiệu quả và hữu hiệu để nhanh chóng đảo ngược tình trạng hạn chế luồng khí (Mức độ bằng chứng A).
• Sau giờ đầu tiên, liều SABA cần thay đổi từ 4-10 nhát xịt sau mỗi 3-4 giờ lên đến 6-10 nhát xịt sau mỗi 1-2 giờ hoặc thường xuyên hơn. Không cần dùng thêm SABA nếu đáp ứng tốt với điều trị ban đầu (ví dụ: PEF >60-89% so với dự đoán hoặc so với PEF tốt nhất của bệnh nhân trong 3-4 giờ).

Việc cung cấp SABA thông qua pMDI (bình xịt định liều có áp suất) và ống đệm hoặc DPI (dụng cụ xịt hít bột khô) dẫn đến cải thiện chức năng phổi tương tự như việc cung cấp qua máy phun khí dung (bằng chứng A). Tuy nhiên, những bệnh nhân bị hen phế quản nặng cấp tính không được đưa vào các nghiên cứu này.

Việc bắt đầu điều trị hen chỉ với thuốc cắt cơn SABA đơn độc khi cần thiết đã có từ hơn 50 năm trước, khi bệnh hen được coi chủ yếu là một bệnh do co thắt phế quản. Tuy nhiên viêm đường hô hấp được tìm thấy ở hầu hết bệnh nhân hen, ngay cả ở những người có triệu chứng không thường xuyên và những bệnh nhân bị hen nhẹ vẫn có thể trở thành những cơn hen nặng, đe dọa tính mạng hoặc gây tử vong. Những rủi ro này được giảm thiểu đáng kể nhờ ICS.

Vì tính an toàn, GINA không còn khuyến cáo điều trị hen ở người lớn và trẻ vị thành niên chỉ dùng Beta2 tác dụng ngắn (SABA) một mình. Thay vào đó, tất cả bệnh nhân nên được điều trị bằng corticoid dạng hít (ICS), hoặc thường xuyên, hoặc khi cần ICS-formoterol ở bệnh nhân hen nhẹ để giảm nguy cơ cơn hen kịch phát nặng và tử vong do hen. Đối với trẻ em từ 6-11 tuổi bị hen nhẹ, sử dụng ICS bất cứ lúc nào dùng SABA là an toàn hơn dùng SABA đơn độc.

Điều trị SABA đơn độc đi kèm với việc làm tăng nguy cơ kịch phát và chức năng hô hấp thấp hơn và tử vong liên quan đến hen. Sử dụng SABA thường xuyên làm tăng phản ứng dị ứng và viêm đường dẫn khí và làm giảm đáp ứng giãn phế quản với SABA khi cần thiết. Sử dụng SABA quá mức (ví dụ dùng ≥ 3 lọ loại 200 liều trong một năm) có liên quan đến tăng các cơn kịch phát nghiêm trọng. Dùng ≥12 lọ SABA trong một năm (hoặc ít hơn mức này) có liên quan đến việc tăng nguy cơ nguy cơ tử vong do hen. Sử dụng khí dung tại nhà SABA cũng làm tăng nguy cơ tử vong do hen.

Một số loại SABA có mặt tại nhà thuốc:

Hình 2: Salbutamol dạng hít và khí dung

Kết hợp ICS-formoterol trong điều trị cơn hen cấp tính

ICS-formoterol kết hợp (budesonide-formoterol hoặc beclometasone-formoterol) hiện được sử dụng rộng rãi như một thuốc chống viêm làm giảm triệu chứng trong quá trình quản lý hen suyễn thường quy ở người lớn và thanh thiếu niên, vì nó làm giảm nguy cơ các đợt kịch phát nghiêm trọng so với việc sử dụng thuốc SABA đơn độc. Có thể dùng tổng cộng tối đa 12 lần hít budesonide-formoterol 200/6 mcg (liều dùng 160/4,5 mcg) trong một ngày nếu cần (tổng liều dùng khi cần và liều duy trì, nếu sử dụng), dựa trên bằng chứng từ các nghiên cứu lớn về hiệu quả và độ an toàn của thuốc lên đến mức sử dụng này. Với bằng chứng mở rộng này, GINA gợi ý rằng nên áp dụng tổng liều tối đa trong một ngày cho beclometasone-formoterol (xem Bảng 2 để biết thêm thuốc và liều dùng).

Tại các khoa cấp cứu, một thử nghiệm có đối chứng ngẫu nhiên ở bệnh nhân người lớn và thanh thiếu niên có FEV1 trung bình dự đoán là 42-45% đã so sánh tác dụng của 2 liều budesonide-formoterol 400/12 mcg (liều dùng 320/9 mcg) so với 8 liều salbutanol (albuterol) 199 mcg (1iều dùng 90 mcg), với các liều này được lặp lại sau 5 phút, tất cả bệnh nhân đều được dùng OCS. Chức năng phổi tương tự nhau sau 3 giờ, nhưng nhịp mạch cao hơn ở nhóm SABA.

Một phân tích tổng hợp các RCT (thử nghiệm có đối chứng ngẫu nhiên) trước đó cho thấy hiệu quả và tính an toàn của formoterol tương tự như salbutamol (albuterol) trong việc kiểm soát hen cấp tính. Fomoterol không còn được sử dụng cho mục đích này nữa, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy budesonide-formoterol sẽ kém hiệu quả hơn trong việc kiểm soát các cơn hen cấp. Cần có thêm nhiều nghiên cứu nữa. Không có dữ liệu nào được công bố về việc sử dựng kết hợp ICS-SABA trong khoa cấp cứu.

*Liệu pháp chống viêm giảm đau (AIR)

Bảng 2: Thuốc và liều dùng cho GINA Track 1: liệu pháp chống viêm giảm đau (AIR)

GINA Track 1 - nguyên tắc chung 

Bảng 3: Thuốc và liều dùng cho liệu pháp giảm viêm GINA track 1( AIR)

Đối với beclometasone (BDP)-formoterol, GINA gợi ý rằng tổng liều tối đa trong bất kỳ ngày nào cũng phải là 12 lần hít, dựa trên dữ liệu an toàn mở rộng với budesonide-formoterol, nó chưa được nghiên cứu chỉ khi cần thiết nhưng có thể phù hợp. Liều cung cấp cho BDP-formoterol 100/6 mcg là 84,6/5 mcg đối với pMDI và 81,9/5 mcg đối với DPI. Xem bảng 4 để biết thêm liều dùng thuốc hít.

Bảng 4: Liều dùng Budesonide- formoterol

Chú thích: BDP: beclomethasone dipropionate, BUD: budesonide, DPI: bột khô hít, pMDI: bình xịt định liều áp lực.

Đối với Budesonide- formoterol pMDI với dạng 3 mcg formoterol (cung cấp liều 2,25mg) dùng gấp đôi số lần hít bên trên.

Liều ICS-formoterol có thể dùng trong 1 ngày bằng tổng liều dùng khi cần cộng với liều duy trì.

Bảng 5: Một số loại ICS-formoterol ở nhà thuốc bệnh viện

STT	Tên thuốc	Hoạt chất	Hình ảnh
1	Breztri (bình xịt 120 liều)	Budesonide:160mcg Glycopyrronium:7.2mcg Formoterol fumarate dihydrate: 5mcg
2	Symbicort (bình xịt 60 liều)	Budesonide: 160mcg Formoterol fumarate:4.5mcg

Liệu pháp duy trì và giảm triệu chứng ICS-formoterol liều thấp (MART)

Track 1: (Ưu tiên) điều trị bậc 3 cho người lớn và thanh thiếu niên: liệu pháp duy trì và giảm triệu chứng ICS-formoterol liều thấp (MART).

Đối với người lớn và thanh thiếu niên, điều trị bậc 3 được ưu tiên sử dụng là   ICS-formoterol liều thấp như một liệu pháp duy trì và cắt cơn (MART). Trong phác đồ này, ICS-formoterol liều thấp, budesonide-formoterol hoặc beclometasone-formoterol, được sử dụng như một liệu pháp duy trì hàng ngày và như một thuốc chống viêm cắt cơn để giảm triệu chứng. ICS-formoterol liều thấp cũng có thể được sử dụng trước khi tập thể dục và trước khi tiếp xúc với chất gây dị ứng dự kiến.

 Trước khi cân nhắc tăng liều, hãy kiểm tra các vấn đề thường gặp như kỹ thuật hít thuốc không đúng, tuân thủ kém và tiếp xúc với môi trường, đồng thời xác nhận rằng các triệu chứng là do bệnh hen suyễn gây.

Quần thể được nghiên cứu các nghiên cứu mù đôi bao gồm bệnh nhân trưởng thành và thanh thiếu niên có ≥1 đợt cấp trong năm trước mặc dù đã duy trì điều trị bằng ICS liều thấp hoặc ICS-LABA, với khả năng kiểm soát triệu chứng kém. Các nghiên cứu nhãn mở được thực hiện trên những bệnh nhân dùng ít nhất ICS liều thấp hoặc ICS-LABA, với khả năng kiểm soát hen suyễn dưới mức tối ưu, họ không yêu cầu tiền sử các đợt cấp.

Chứng cứ

Liệu pháp duy trì và cắt cơn ICS-formoterol liều thấp làm giảm các đợt kịch phát nghiêm trọng và cung cấp mức độ kiểm soát hen suyễn tương tự ở liều ICS tương đối thấp, so với liều cố định ICS-LABA làm liệu pháp duy trì hoặc liều ICS cao hơn, cả hai đều có SABA khi cần (bằng chứng A). Trong một phân tích tổng hợp, việc chuyển những bệnh nhân bị hen suyễn không kiểm soát được từ phương pháp điều trị bậc 3 cộng với thuốc cắt cơn SABA sang MART có liên quan đến việc giảm 29% nguy cơ bị đợt kịch phát nghiêm trọng, so với việc tăng lên phương pháp duy trì ICS-LABA bậc 4 cộng với thuốc cắt cơn SABA và giảm 30% nguy cơ so với việc tiếp tục điều trị bằng thuốc cắt cơn SABA. Trong các nghiên cứu nhãn mở không yêu cầu tiền sử các đợt kịch phát nghiêm trọng, liệu pháp duy trì và giảm triệu chứng bằng ICS-formoterol cũng làm giảm đáng kể các đợt kịch phát nghiêm trọng, với liều ICS trung bình thấp hơn.

Lợi ích của chế độ MART trong việc giảm nguy cơ đợt cấp nghiêm trọng cần dùng OCS dường như là do tăng liều cả ICS và formoterol ở giai đoạn rất sớm của bệnh hen suyễn nặng hơn. Đối với những bệnh nhân chỉ sử dụng ICS-formoterol khi cần, điều này làm giảm nguy cơ tiến triển thành đợt cấp nghiêm trọng trong 3 tuần tiếp theo.

Những cân nhắc khác

Việc sử dụng ICS-formoterol như một thuốc giảm viêm trong các bước điều trị cung cấp một phác đồ đơn giản với khả năng chuyển đổi dễ dàng nếu cần tăng cường điều trị (ví dụ: từ bậc 1-2 lên bậc 3 hoặc từ bậc 3 lên bậc 4) mà không cần dùng thêm thuốc hoặc đơn thuốc khác hoặc loại bình xịt khác (xem bảng 4 liều dùng Budesonide- formoterol).

Thuốc: Liệu pháp duy trì và giảm triệu chứng ICS-formoterol cho điều trị bậc 3 có thể được kê đơn với budesonide-formoterol liều thấp (≥12 tuổi) hoặc beclometasone-formoterol liều thấp (≥18 tuổi). Liều thông thường cho MART với budesonide-formoterol là 200/6 mcg liều định lượng (liều phân phối 160/4,5 mcg) và liều thông thường cho MART với beclometasone-formoterol là 100/6 liều định lượng (liều phân phối 84,6/5 mcg cho pMDI và 81,9/5 mcg cho DPI). Mỗi sự kết hợp này được kê đơn là một lần hít hai lần mỗi ngày cộng với một lần hít bất cứ khi nào cần thiết để giảm triệu chứng.

Liều dùng: Đối với MART với budesonide-formoterol, tổng liều formoterol tối đa được khuyến cáo trong một ngày (tổng liều duy trì và giảm triệu chứng) cung cấp 72 mcg liều định lượng (liều phân phối 54 mcg) formoterol, với bằng chứng mở rộng từ các nghiên cứu lớn về tính an toàn và hiệu quả của thuốc lên đến liều này trong một ngày, có hoặc không có ICS. Dựa trên bằng chứng này, GINA gợi ý rằng tổng liều formoterol tối đa tương tự trong một ngày cũng nên áp dụng cho MART với beclometasone-formoterol (tổng liều tối đa 12 lần hít, tổng liều định lượng là 72 mcg). Hầu hết bệnh nhân cần liều ít hơn nhiều so với liều này. (Để biết tóm tắt về thuốc và liều dùng xem bảng 4 liều dùng Budesonide- formoterol). Không nên sử dụng ICS-formoterol làm thuốc cắt cơn cho bệnh nhân đang dùng phương pháp điều trị duy trì ICS-LABA khác vì còn thiếu bằng chứng lâm sàng về tính an toàn và hiệu quả.

Track 1: (Ưu tiên) điều trị bậc 4 cho người lớn và thanh thiếu niên: liệu pháp duy trì và giảm nhẹ ICS-formoterol liều trung bình (MART)

Ở cấp độ quần thể, lợi ích lớn nhất từ ​​ICS đạt được ở liều thấp, nhưng khả năng đáp ứng ICS của từng cá nhân khác nhau và một số bệnh nhân bị hen suyễn không kiểm soát được khi dùng ICS-LABA liều thấp mặc dù tuân thủ tốt và kỹ thuật hít đúng có thể được hưởng lợi từ việc tăng liều duy trì lên mức trung bình, thường bằng cách hít gấp đôi số lần (xem bảng 3). Không khuyến cáo dùng ICS-formoterol liều cao trong Track 1 bậc 4.

Trước khi tăng liều, hãy kiểm tra các vấn đề thường gặp như kỹ thuật hít thuốc không đúng, tuân thủ kém và tiếp xúc với môi trường, đồng thời xác nhận rằng các triệu chứng là do bệnh hen suyễn gây ra.

Bệnh nhân được kê đơn MART sẽ sử dụng ICS-formoterol liều thấp khi cần thiết để làm giảm triệu chứng và trước khi tập thể dục hoặc tiếp xúc với chất gây dị ứng nếu cần.

Đối với bệnh nhân người lớn và thanh thiếu niên, ICS-formoterol kết hợp vừa là liệu pháp duy trì vừa là liệu pháp cắt cơn (MART) có hiệu quả hơn trong việc giảm các đợt kịch phát so với liều duy trì ICS-LABA tương tự hoặc liều cao hơn của IC hoặc ICS-LABA (bằng chứng A). Giảm nguy cơ lớn nhất được thấy ở những bệnh nhân có tiền sử đợt kịch phát nghiêm trọng, nhưng MART cũng có hiệu quả hơn đáng kể so với phương pháp điều trị tốt nhất thông thường với SABA khi cần trong các nghiên cứu nhãn mở mà trong đó bệnh nhân không được chọn vì nguy cơ đợt kịch phát cao hơn.

            Ở bậc 4, phác đồ MART có thể được kê đơn với liều duy trì trung bình budesonide-formoterol hoặc beclometasone-formoterol, bằng cách tăng liều duy trì ICS-formoterol liều thấp lên 2 lần hít hai lần mỗi ngày. Thuốc cắt cơn vẫn là 1 lần hít ICS-formoterol liều thấp khi cần thiết.

Liều dùng thông thường cho MART với budesonide-formoterol là 200/6 mcg liều định lượng (liều phân phối 160/4,5 mcg) và liều dùng thông thường cho MART với beclometasone-formoterol là 100/6 mcg liều định lượng (liều phân phối 84,6/5 mcg cho pMDI và 81,9/5 mcg cho DPI). Đối với bậc 4, mỗi sự kết hợp này được kê đơn là hai lần hít hai lần mỗi ngày cộng với một lần hít bất cứ khi nào cần để giảm triệu chứng.

Giống như ở bậc 3, tổng liều budesonide-formoterol tối đa được khuyến cáo trong một ngày (tổng liều duy trì và liều cắt cơn) cung cấp 72 mcg liều định lượng (liều phân phối 54 mcg) formoterol, với bằng chứng mở rộng từ các nghiên cứu lớn về tính an toàn và hiệu quả lên đến liều này trong một ngày. Dựa trên bằng chứng này, GINA gợi ý rằng tổng liều tối đa formoterol trong một ngày cũng nên áp dụng cho MART với beclometasone-formoterol (tổng liều tối đa 12 lần hít, tổng liều định lượng là 72 mcg). Hầu hết bệnh nhân cần liều ít hơn nhiều so với liều này.

Liệu pháp oxy có kiểm soát (nếu có)

Liệu pháp oxy nên được điều chỉnh theo phép đo độ bão hòa oxy xung (nếu có) để duy trì độ bão hòa oxy ở mức 93-95% (94~98% đối với trẻ en từ 6-11 tuổi). Ở những bệnh nhân hen phế quản nhập viện, liệu pháp oxy được kiểm soát hoặc chuẩn độ có liên quan đến tỷ lệ tử vong thấp hơn và kết quả tốt hơn so với liệu pháp oxy nồng độ cao (100%). Không nên ngừng oxy nếu không có máy đo oxy, nhưng cần theo dõi bệnh nhân để xem có tình trạng xấu đi, buồn ngủ hoặc mệt mỏi không vì nguy cơ tăng CO2 máu và suy hô hấp. Nếu cung cấp oxy bổ sung, độ bão hòa oxy không được duy trì cao hơn 96% ở người lớn.

Corticosteroid toàn thân

Corticosteroid đường uống (OCS) nên được dùng ngay lập tức, đặc biệt là nếu bệnh nhân đang xấu đi, hoặc đã tăng thuốc cắt cơn và thuốc duy trì có chứa ICS trước khi đến khám (bằng chứng B).

Liều prednisolone khuyến cáo:

• Người lớn là 1 mg/kg/ngày hoặc tương đương, tối đa là 50 mg/ngày và OCS thường nên được tiếp tục trong 5-7 ngày ở người lớn .
• Trẻ em từ 6-11 tuổi là 1-2 mg/kg/ngày tối đa là 40 mg/ngày. OCS thường nên được tiếp tục trong 3-5 ngày ở trẻ em (bằng chứng B).

Bảng 6: Bảng quy đổi liều Corticosteroid

Bệnh nhân cần được tư vấn về các tác dụng phụ ngắn hạn phổ biến, bao gồm rối loạn giắc ngủ, tăng cảm giác thèm ăn, trào ngược và thay đổi tâm trạng. Ở người lớn, nguy cơ nhiễn trùng huyết và huyết khối tắc mạch cũng tăng lên sau một liệu trình OCS ngắn.

Trong khi OCS có thể cứu sống bệnh nhân hen suyễn nặng cấp tính, việc sử dụng corticoid ở người lớn có liên quan đến nguy cơ tăng các tác dụng phụ lâu dài như loãng xương, gãy xương, tiểu đường, suy tim và đục thủy tỉnh thể theo liều corticoid tích lũy trong đời. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tối ưu hóa việc kiển soát hen suyễn sau bất kỷ đợt bùng phát nghiên trọng nào để giảm nguy cơ bùng phát thêm.

Bảng 7: Tối ưu hóa điều trị hen suyễn để giảm thiểu nhu cầu sử dụng OCS

Duy trì thuốc có chứa ICS

Bệnh nhân đã được kê đơn thuốc duy trì có chứa ICS nên được tư vấn về việc tăng liều trong 2-4 tuần tiếp theo, như tóm tắt trong bảng 7. Bệnh nhân hiện không dùng thuốc kiểm soát nên bắt đầu dùng liệu pháp có chứa ICS, vì phương pháp điều trị hen suyễn chỉ dùng SABA không còn được khuyến cáo nữa.

Bảng 8: Bảng tóm tắt về việc phối hợp và tăng liều ICS

Thuốc kháng sinh (không khuyến khích)

Bằng chứng không ủng hộ việc sử dụng kháng sinh thường quy trong điều trị các cơn hen suyễn cấp tính trừ khi có bằng chứng rõ ràng về nhiễm trùng phổi (ví dụ sốt và đờm mủ hoặc bằng chứng chụp X-quang về viêm phổi).

Theo dõi đáp ứng

Trong quá trình điều trị, bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ và điều chỉnh liều lượng điều trị theo phản ứng của họ. Bệnh nhân có dấu hiệu của đợt cấp nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng, không đáp ứng với điều trị hoặc tiếp tục xấu đi nên được chuyển ngay đến cơ sở chăm sóc cấp tính. Bệnh nhân có phản ứng ít hoặc chậm với điều trị SABA nên được theo dõi chặt chẽ.

Đối với nhiều bệnh nhân, chức năng phổi có thể được theo dõi sau khi bắt đầu liệu pháp SABA. Nên tiếp tục điều trị bổ sung cho đến khi PEF hoặc FEVI đạt đến ngưỡng hoặc (lý tưởng nhất là trở lại mức tốt nhất trước đó của bệnh nhân). Sau đó, có thể đưa ra quyết định có nên cho bệnh nhân về nhà hay chuyển họ đến cơ sở chăm sóc cấp cứu hay không.

Theo dõi

Thuốc xuất viện nên bao gồm phương pháp điều trị duy trì thường xuyên có chứa ICS, thuốc giảm triệu chứng khi cần (ICS-formoterol liều thấp, ICS-SABA hoặc SABA) và một liệu trình OCS ngắn ngày. Không khuyến cáo điều trị bằng SABA đơn độc. Cần xem xét lại kỹ thuật hít và tuân thủ trước khi xuất viện.

Bệnh nhân nên được khuyên chỉ sử dụng bình xịt cắt cơn khi cần thiết, thay vì sử dụng thường xuyên. Nên tái khám sau khoảng 2-7 ngày, bác sĩ nên đánh giá xem cơn bùng phát đã được giải quyết chưa và liệu có thể ngừng OCS hay không. Bác sĩ nên đánh giá mức độ kiểm soát triệu chứng và các yếu tố nguy cơ của bệnh nhân, tìm hiểu nguyên nhân tiềm ẩn gây ra cơn kịch phát, tư vấn cho bệnh nhân xử lí khi có cơn hen kịch phát.

Điều trị duy trì có chứa ICS thường có thể được giảm dần về mức trước khi bùng phát 2-4 tuần sau khi bùng phát. Tuy nhiên, nếu cơn bùng phát vẫn xảy ra khi các triệu chứng hen suyễn mãn tính được kiểm soát tốt và kỹ thuật hít thuốc tuân thủ tốt, có thể chỉ định tăng liều điều trị.

Bảng 9: Quản lý xuất viện sau khi chăm sóc cấp tính cho bệnh hen suyễn

 Biên soạn: DS Phùng Thị Ngân - Đơn vị Dược lâm sàng & Thông tin thuốc