Nẹp cố định gãy xương là gì? Các kỹ thuật cố định xương bị gãy

Nẹp cố định gãy xương là gì?

Nẹp cố định gãy xương là phương pháp sử dụng thanh nẹp để cố định một phần xương bị gãy, thường áp dụng với các trường hợp xương gãy kín. Nẹp sẽ được đặt song song, gần với vị trí xương gãy rồi cố định lại bằng các vít hoặc dụng cụ chuyên dụng khác.

Nẹp cố định gãy xương là kỹ thuật cố định một phần xương bị gãy

Kỹ thuật này đảm bảo xương gãy được giữ chặt, ổn định vị trí, giúp xương liền lại một cách hiệu quả và an toàn. Tùy theo vị trí chấn thương, bác sĩ sẽ sử dụng loại nẹp bằng bột, kim loại hoặc gỗ để bất động vùng xương bị gãy.

Các loại nẹp cố định xương bàn chân

Trong điều trị gãy xương, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng các loại nẹp cố định khác nhau, đảm bảo xương liền lại đúng vị trí và hạn chế di lệch. Dưới đây là hai loại nẹp thường được áp dụng, giúp việc điều trị đạt hiệu quả tối ưu.

Nẹp vít

Nẹp vít là dụng cụ cố định xương gãy bằng kim loại, gắn trực tiếp vào xương nhờ các vít chuyên dụng làm từ thép không gỉ hoặc titanium. Phương pháp này chủ yếu được áp dụng với trường hợp gãy xương phức tạp hoặc gãy ở các vị trí xương chậu, xương đòn, đầu xa xương chày, đầu xa xương cánh tay.

Nẹp vít phù hợp với các trường hợp gãy xương phức tạp

Loại nẹp này có khả năng cố định tốt, hạn chế tình trạng di lệch và đẩy nhanh tốc độ phục hồi. Tuy nhiên việc đặt nẹp vít cần tiến hành phẫu thuật, nên người bệnh cần chú ý chăm sóc hậu phẫu để hạn chế các biến chứng nhiễm trùng hoặc kích ứng.

Không chỉ đảm nhiệm vai trò giữ chặt đầu xương, nẹp vít còn có thể thay thế những phần xương bị vỡ hoặc mất ở bả vai, xương chậu. Các mạch máu lân cận cũng được bảo vệ, đẩy nhanh tốc độ liền xương trong 3 - 6 tuần.

Nẹp thomas

Nẹp Thomas là loại nẹp ngoài, thường được sử dụng trong sơ cứu hoặc điều trị gãy xương chi dưới. Cấu tạo nẹp bao gồm khung kim loại ôm sát phần gốc chi dưới, kéo dài xuống bàn chân giúp cố định chắc chắn vùng gãy.

\

Nẹp thomas phù hợp với các phương pháp điều trị gãy xương chi dưới

Trong điều trị gãy xương, nẹp Thomas vừa mang lại hiệu quả giảm đau, hạn chế biến chứng; vừa giúp người bệnh di chuyển thuận lợi, dễ dàng. Tuy nhiên phương pháp này chỉ mang tính tạm thời, không thể thay thế các phương pháp điều trị lâu dài như bó bột hay nẹp vít.

Phương pháp cố định xương bị gãy tạm thời

Cố định tạm thời xương gãy là công tác quan trọng trong cấp cứu chấn thương, nhằm mục đích giảm đau, hạn chế tổn thương mô mềm, mạch máu cũng như thần kinh xung quanh. Tùy vào vị trí, bác sĩ sẽ lựa chọn dụng cụ và kỹ thuật bất động phù hợp nhằm đảm an toàn trong quá trình di chuyển cũng như trước khi điều trị chuyên sâu.

Dựa vào vị trí gãy xương sẽ có cách bất động riêng biệt, giúp trục xương được giữ vững và hạn chế tổn thương thứ phát. Dưới đây là một số phương pháp cố định xương mà bạn có thể tham khảo:

Gãy xương cẳng tay

Cách sơ cứu gãy xương cẳng tay rất đơn giản, bao gồm 3 bước:

• Bước 1: Đặt một nẹp ở mặt trước cẳng tay, kéo dài từ nếp khuỷu tay đến khớp bàn - ngón tay.
• Bước 2: Đặt nẹp dài ở mặt sau từ mỏm khuỷu tay xuống dưới, đối xương với nẹp trước.
• Bước 3: Dùng vải hoặc băng cuộn để buộc chặt hai nẹp trước và sau, tiếp đến treo cẳng tay bằng băng tam giác trong tư thế gập 90 độ.

Phương pháp sơ cứu gãy xương cẳng tay

Gãy xương cánh tay

Khi sơ cứu gãy xương cánh tay, bạn có thể tận dụng vật liệu đơn giản, sẵn có như gỗ, tre hoặc có kết cấu cứng. Một nẹp được đặt ở mặt trong cánh tay từ hố nách đến sát nếp khuỷu, nẹp còn lại giữ cố định mặt ngoài từ khớp vai xuống khớp khuỷu.

Sau khi đặt nẹp cần cố định tại vị trí 1/3 trên cánh tay và trên khớp khuỷu, tiếp đến treo cẳng tay bằng băng tam giác ở tư thế gập 90 độ. Kết thúc với công đoạn quấn băng cố định cánh tay vào thân, đảm bảo chi gãy được bất động hoàn toàn và hạn chế tổn thương thứ phát.

Gãy xương cẳng chân

Đối với gãy xương cẳng chân, bạn cũng cần đặt nẹp ở mặt trong và mặt ngoài chi, từ giữa đùi đến quá phần cổ chân. Tiếp đến buộc chặt các nẹp đã cố định vào gần bàn cổ chân, phía dưới và bên trên khớp gối, giữa đùi.

Phương pháp nẹp cố định gãy xương cẳng chân

Gãy xương đùi

Khác với các trường hợp gãy xương khác, sơ cứu xương đùi cần dùng tới 3 nẹp để gia cố vùng chấn thương. Trong đó:

• Nẹp ngoài đặt từ hố nách xuống quá gót chân tầm 2cm.
• Nẹp trong đặt từ bẹn đến quá gót chân.
• Nẹp cuối cùng đi từ trên mào chậu và cũng xuống quá gót chân.

Sau khi hoàn tất đặt nẹp, bạn cần dùng băng cố định chắc chắn các vị trí quan trọng như bàn chân, cổ chân, 1/3 trên cẳng chân, trên gối, bẹn, bụng và dưới nách. Tiếp đến buộc chi gãy đã cố định vào chi lành, tại ba điểm cổ chân, đầu gối và đùi.

Kết luận

Nẹp cố định gãy xương là phương pháp điều trị, sơ cứu y khoa đơn giản nhưng có ý nghĩa quan trọng trong công tác phục hồi xương khớp và mô mềm. Thao tác đúng kỹ thuật giúp giữ vững trục xương, tạo điều kiện cho quá trình phục hồi cũng như giảm thiểu rủi ro biến chứng về sau.