Viêm túi thừa đại tràng là một biến chứng thường gặp của bệnh túi thừa, có thể gây ra nhiều hệ lụy nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời. Để đánh giá mức độ nặng nhẹ cũng như định hướng phương pháp điều trị phù hợp, y học hiện nay sử dụng thang phân độ Hinchey – một công cụ phân loại lâm sàng đã được công nhận rộng rãi. Vậy phân độ viêm túi thừa đại tràng theo Hinchey là gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Phân loại Hinchey là gì?
Phân loại Hinchey là một hệ thống y khoa được sử dụng rộng rãi để đánh giá mức độ nặng của viêm túi thừa đại tràng phức tạp. Hệ thống này chia bệnh thành nhiều giai đoạn, từ tình trạng viêm nhẹ tại chỗ cho đến nhiễm trùng ổ bụng lan rộng hoặc thủng túi thừa, giúp bác sĩ xác định chính xác mức độ nguy hiểm của bệnh.
Phân loại Hinchey được sử dụng để đánh giá mức độ nghiêm trọng của biến chứng viêm túi thừa
Phân loại này được phát triển vào năm 1978 bởi Tiến sĩ E. John Hinchey – bác sĩ phẫu thuật tổng quát tại Bệnh viện Đa khoa Montreal và là giáo sư của Đại học McGill (Canada). Ban đầu, Hinchey classification dựa trên các quan sát trực tiếp trong phẫu thuật. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của công nghệ y học, đặc biệt là chụp cắt lớp vi tính (CT scan), hệ thống đã được điều chỉnh và hoàn thiện để áp dụng hiệu quả hơn trong thực hành lâm sàng.
Ngày nay, phân loại Hinchey đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra chiến lược điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân, từ điều trị nội khoa bảo tồn, can thiệp X-quang cho đến phẫu thuật cấp cứu. Nhờ đó, tỷ lệ thành công trong điều trị viêm túi thừa được cải thiện rõ rệt, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.
Xem thêm:
Cách phân độ của viêm túi thừa đại tràng theo Hinchey chi tiết nhất
Hệ thống phân loại Hinchey được giới thiệu lần đầu vào năm 1978, gồm 4 mức độ. Đến năm 1997, Wexner đã điều chỉnh, chia giai đoạn II thành IIa và IIb, nhằm mô tả chi tiết hơn tình trạng bệnh.
Các giai đoạn Hinchey:
Giai đoạn I:
- Áp xe nhỏ, khu trú quanh đại tràng hoặc mạc treo.
- Tiên lượng tốt, đa số có thể điều trị bảo tồn bằng kháng sinh.
Giai đoạn IIa:
- Áp xe lớn, thường nằm ở vùng chậu.
- Có thể cần dẫn lưu qua da dưới hướng dẫn hình ảnh học.
Giai đoạn IIb:
- Áp xe xa chỗ viêm, lan rộng ra ngoài vùng chậu.
Giai đoạn III:
- Viêm phúc mạc mủ do áp xe quanh túi thừa bị vỡ.
- Cần can thiệp ngoại khoa, tỷ lệ tử vong khoảng 6%.
Giai đoạn IV:
- Viêm phúc mạc phân do vỡ tự do của túi thừa.
Mức độ nặng nhất, nguy cơ biến chứng cao, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 35%.
Khoảng 70 – 90% bệnh nhân ở giai đoạn I và IIa đáp ứng tốt với điều trị bảo tồn và dẫn lưu. Các trường hợp nặng (III, IV) thường cần phẫu thuật, tuy nhiên nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy rửa ổ bụng qua nội soi có thể thay thế mổ mở trong một số trường hợp Hinchey III, giúp hạn chế biến chứng và giảm nhu cầu tạo hậu môn nhân tạo.
Phân độ của viêm túi thừa đại tràng theo Hinchey theo ca bệnh cụ thể
Ghi chú:
- (a) Giai đoạn I;
- (b) Giai đoạn II;
- (c) Giai đoạn III;
- (d) Giai đoạn IV.
Bệnh nhân giai đoạn I có áp xe nhỏ, giới hạn quanh đại tràng hoặc mạc treo, trong khi bệnh nhân giai đoạn II có áp xe lớn hơn, thường giới hạn ở vùng chậu. Giai đoạn III, hay viêm túi thừa thủng, xảy ra khi áp xe quanh túi thừa bị vỡ dẫn đến viêm phúc mạc mủ. Vỡ túi thừa không bị viêm và không bị tắc nghẽn vào khoang phúc mạc tự do có nhiễm phân, được gọi là vỡ tự do, biểu hiện bệnh giai đoạn IV và có nguy cơ biến chứng cao nhất.
Hệ thống phân loại khác
Ngoài hệ thống Hinchey, Hội phẫu thuật nội soi châu Âu (EAES) cũng đưa ra một cách phân loại trên lâm sàng, nhấn mạnh đến triệu chứng và biến chứng đi kèm:
Nhóm I – Viêm túi thừa không biến chứng (đơn giản):
- Triệu chứng: sốt nhẹ, đau bụng mơ hồ.
- Hình ảnh CT cho thấy viêm túi thừa nhưng không có biến chứng.
Nhóm II – Viêm túi thừa tái phát:
- Bệnh nhân có biểu hiện tương tự nhóm I nhưng các đợt viêm lặp lại nhiều lần.
Nhóm III – Viêm túi thừa có biến chứng (phức tạp):
- Xuất hiện các biến chứng nặng như: áp xe, mưng mủ, viêm phúc mạc, tắc ruột, rò tiêu hóa hoặc hẹp lòng ruột.
Kết luận
Phân độ viêm túi thừa đại tràng theo Hinchey không chỉ giúp bác sĩ xác định chính xác tình trạng bệnh mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu – từ theo dõi nội khoa, dẫn lưu cho đến can thiệp phẫu thuật. Hiểu rõ từng giai đoạn sẽ giúp người bệnh và gia đình nắm bắt được mức độ nguy hiểm, đồng thời chủ động hơn trong quá trình thăm khám và điều trị. Nếu có dấu hiệu bất thường về tiêu hóa, đặc biệt là đau bụng kéo dài, người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và tư vấn kịp thời.