Sau khi bị tai nạn hoặc trải qua va chạm trong thể thao, người bệnh có thể bị trật xương bánh chè đi kèm với các tổn thương mô mềm xung quanh khu vực đầu gối. Các bác sĩ chuyên khoa cảnh báo dù nặng hay nhẹ, đây vẫn là một trong số các chấn thương bánh chè phải được cấp cứu.
Trật xương bánh chè là gì?
Trật xương bánh chè là tình trạng các khớp xương bánh chè bị trật ra khỏi rãnh của khớp gối, khiến người bệnh không cử động được cẳng chân. Đây là một chấn thương khớp gối phổ biến, gây đau nhức, biến dạng khớp, và giảm khả năng vận động.
Nếu so với xương chày hoặc xương đùi, trật xương bánh chè hiếm gặp hơn do va đập trực tiếp vào giữa đầu gối. Tuy nhiên, nếu đã từng gặp chấn thương này, người bệnh có thể dễ bị tái phát hơn.

Hình ảnh xương bánh chè bị trật dưới hình chụp X Quang
Đối tượng dễ bị trật xương bánh chè?
Ai cũng có thể gặp phải tai nạn lệch xương bánh chè. Tuy nhiên, với những chấn thương ở đầu gối, một số đối tượng dưới đây sẽ có nguy cơ trật xương cao hơn, có thể kể đến như:
- Vận động viên thể thao thường xuyên phải luyện tập và thi đấu dưới cường độ cao
- Vũ công, người thực hiện các động tác xoay chuyển nhanh
- Người có cấu trúc cơ xương khớp lỏng lẻo, không vững vàng do đã trải qua phẫu thuật thay khớp gối, ít vận động,...
- Người thừa cân béo phì
Trong một số trường hợp, trật khớp xương bánh chè có thể là dị tật bẩm sinh, liên quan đến các hội chứng như Larson, loạn sản Diastrophic, Down, hội chứng móng xương bánh chè (NPS),...
Các hình thức trật xương bánh chè
Cấp tính
Đây là chấn thương gây ra do va đập mạnh hoặc tai nạn, đầu gối chịu tác động mạnh từ các từ bên ngoài làm cho xương bánh chè bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu. Trong một số trường hợp, đây có thể là hệ quả gây ra khi té ngã do mất vững khớp gối.
Với các trường hợp chấn thương cấp tính, bệnh nhân có thể cảm nhận được các cơn đau dữ đội và khó khăn khi vận động khớp gối. Với tổn thương bánh chè dạng cấp tính như trên, người bệnh nên được cấp cứu sớm để tránh tổn thương sụn, dây chằng.

Xương bánh chè có thể bị tổn thương sau va chạm
Bẩm sinh
Các bất thường ở xương chè bẩm sinh là dị tật hiếm gặp ở trẻ sơ sinh, thường có mối quan hệ mất thiết với các bất thường bên trong môi trường tử cung của thai phụ hay các hội chứng rối loạn khác.
Nếu bạn bị trật xương từ khi sinh ra thì phải được nắn chỉnh từ khi còn là trẻ sơ sinh. Nhưng nếu không may mắn phát hiện muộn, có thể bạn phải phẫu thuật để đưa xương về vị trí ban đầu.
Các nguyên nhân khiến bệnh nhân bị trật khớp xương bánh chè?
Một số nguyên nhân có thể khiến bạn bị lệch xương bánh chè bao gồm:
- Người lớn tuổi hoặc người có cấu trúc đầu gối không vững vàng bị té ngã sinh hoạt như ngã cầu thang, té ngã khi leo lên cao khiến đầu gối trực tiếp va chạm với mặt đất, tăng nguy cơ bị trật bánh chè
- Chấn thương trong thể thao, lao động khi đầu gối chịu lực quá mức khiến bánh chè bị trật. Ngoài ra, một số hoạt động như trật khớp bánh chè khi đầu gối chịu va đập mạnh vào bề mặt cứng, bị thương khi va chạm cũng có thể khiến xương bánh chè lệch khỏi vị trí.
- Tai nạn giao thông như ngã từ trên xe, người bị tông xe vào đầu gối,...
Dấu hiệu nhận biết trật xương bánh chè
Triệu chứng gãy xương bánh chè rõ rệt nhất là mất vận động khớp gối và các cơn đau nhói ở đầu gối. Một số ca bệnh còn gặp trường hợp biến dạng đầu gối, dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường.
Với các trường hợp bị trật xương bánh chè nặng, bạn có thể có cảm nhận được những triệu chứng như sưng tấy, phù nề, cơn đau không thuyên giảm theo thời gian. Khi đó, bạn cần đến Bệnh viện càng sớm càng tốt.
Với các trường hợp tổn thương xương bánh chè cấp tính và tổn thương ở mức độ nhẹ, mọi thứ vẫn nằm trong giới hạn chịu đựng, bạn nên chú ý các dấu hiệu cảnh báo dấu hiệu bất thường như sau:
- Đau nhói dai dẳng, trở nặng theo thời gian
- Không thể chịu lực ở đầu gối
- Sưng, bầm tím ở đầu gối
- Cứng khớp, khó đi lại

Đầu gối bị sưng, bầm tím có thể là dấu hiệu của tổn thương xương
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Bạn nên đến gặp bác sĩ sớm bởi chấn thương này có thể làm hạn chế khả năng vận động của người bệnh, thậm chí rối loạn chức năng vận động trong các trường hợp nặng. Tuy nhiên, các bác sĩ chuyên khoa cho hay: Dù trật khớp nặng hay nhẹ, bạn vẫn nên đến Bệnh viện để được điều trị càng sớm càng tốt.
Ngoài ra, trong thời gian di chuyển đến bệnh viện, bạn nên giữ khớp gối bất động bằng cách nẹp lại đầu gối nhẹ nhàng bằng đệm hay dùng khăn tắm, quần áo để cố định đầu gối. Bạn không nên nâng đầu gối, cong đầu gối, cố gắng bẻ đầu gối về vị trí cũ hay cố đi lại bằng chân trên xương bị trật bánh chè.