Trẻ sơ sinh ọc sữa liên tục: Nguyên nhân và cách xử trí

Ọc sữa ở trẻ sơ sinh là gì? Cách phân biệt ọc sữa với nôn ói

Ọc sữa là hiện tượng trào ngược các chất trong dạ dày lên thực quản ở trẻ sơ sinh do cơ vòng thực quản dưới (nằm giữa thực quản và dạ dày) chưa trưởng thành. Tình trạng này khác với nôn ói, thường xảy ra sau khi trẻ bú no.

Mẹo giúp ba mẹ phân biệt ọc sữa và nôn ói:

• Quan sát lượng chất trào ngược: Ọc sữa thường chỉ là một lượng nhỏ sữa trào ra, trong khi nôn ói là lượng lớn thức ăn và dịch vị dạ dày.
• Chú ý đến biểu hiện của bé: Khi ọc sữa, bé thường ợ hơi và không tỏ ra khó chịu. Ngược lại, khi nôn ói, bé sẽ có biểu hiện co thắt cơ bụng, mặt nhăn nhó, thậm chí khóc thét.
• Thời điểm: Ọc sữa thường xảy ra sau khi bú hoặc nằm ngửa, trong khi nôn ói có thể xảy ra bất kỳ lúc nào.
• Theo dõi tình trạng sức khỏe: Nếu bé ọc sữa thường xuyên nhưng vẫn khỏe mạnh, tăng cân đều đặn thì không có gì đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu bé nôn ói nhiều, kèm theo các triệu chứng như sốt, tiêu chảy, quấy khóc,... cha mẹ cần đưa bé đi khám bác sĩ ngay lập tức.

Nguyên nhân gây ọc sữa ở trẻ sơ sinh

Nguyên nhân ọc sữa ở trẻ sơ sinh có thể chia thành hai nhóm chính: nguyên nhân sinh lý và nguyên nhân bệnh lý.

Nguyên nhân sinh lý

• Hệ tiêu hóa non yếu: Ở giai đoạn đầu đời, hệ tiêu hóa của trẻ vẫn còn non yếu, các van trong dạ dày chưa hoạt động hiệu quả. Do đó, khi trẻ bú quá no hoặc nằm ngay sau khi bú, thức ăn dễ bị trào ngược lên thực quản, dẫn đến ọc sữa.
• Nuốt nhiều khí: Khi bú, trẻ có thể nuốt phải nhiều khí do tốc độ bú nhanh, bú bình không đúng cách hoặc do khóc nhiều. Lượng khí này tích tụ trong dạ dày, gây cảm giác no và khiến bé ợ hơi, có thể kéo theo ọc sữa.
• Thay đổi tư thế đột ngột: Sau khi bú, nếu bé được bế hoặc đặt nằm ngang ngay lập tức, thức ăn trong dạ dày chưa kịp tiêu hóa có thể trào ngược lên thực quản, dẫn đến ọc sữa.
• Mặc quần áo quá chật: Quần áo quá chật có thể tạo áp lực lên bụng bé, khiến thức ăn dễ bị trào ngược.

Nguyên nhân bệnh lý

Trong một số trường hợp, ọc sữa có thể là dấu hiệu của bệnh lý ở trẻ sơ sinh, bao gồm:

• Hẹp phì đại môn vị: Đây là tình trạng cơ ở lối ra của dạ dày bị dày lên, khiến thức ăn khó di chuyển từ dạ dày xuống ruột. Trẻ bị hẹp phì đại môn vị thường ọc sữa sau khi bú, nhưng không cảm thấy no và đòi bú lại ngay. Dịch ọc thường không có màu vàng hay xanh.
• Teo, tắc ruột: Tình trạng teo, tắc ruột khiến thức ăn không thể di chuyển qua ruột, dẫn đến ọc sữa kèm theo dịch vàng, xanh, chậm tiêu phân.
• Xoắn ruột: Ruột bị xoắn lại, gây tắc nghẽn đường tiêu hóa. Trẻ bị xoắn ruột thường ọc sữa kèm theo dịch vàng, xanh…

Xử trí thế nào khi trẻ bị ọc sữa?

Khi thấy trẻ bị ọc sữa, cha mẹ cần bình tĩnh và thực hiện các bước sau:

• Giữ trẻ ở tư thế nghiêng: Không bế xốc trẻ lên mà nghiêng người con sang một bên, sau đó dùng khăn lau sạch miệng.
• Vệ sinh mũi miệng cho trẻ: Trường hợp bé ọc sữa ra mũi, cha mẹ nên vệ sinh miệng trước, mũi sau bằng nước muối sinh lý và không dùng miệng để hút sữa trong mũi của con.
• Cho trẻ nghỉ ngơi: Sau khi thực hiện các bước trên, cha mẹ nên cho trẻ nghỉ ngơi một lúc trước khi cho bú trở lại.

Lưu ý:

• Không ép trẻ bú ngay: Việc ép trẻ bú ngay sau khi ọc sữa có thể khiến trẻ khó chịu và ọc sữa nhiều hơn.
• Theo dõi tình trạng của trẻ: Cha mẹ cần theo dõi tình trạng ọc sữa của trẻ và đưa trẻ đến gặp bác sĩ nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường khác như nôn trớ, quấy khóc, sụt cân,...

Mẹo hay giúp hạn chế tình trạng ọc sữa cho trẻ sơ sinh

Để giảm thiểu tình trạng ọc sữa ở trẻ sơ sinh, cha mẹ cần lưu ý những điều sau:

Cho trẻ bú đúng cách

Không cho trẻ bú quá no. Mẹ nên chia nhỏ cữ bú, tăng số lần bú nhưng giảm lượng sữa mỗi lần. Đảm bảo tư thế bú đúng:

• Bú mẹ: Mẹ đặt đầu và lưng bé cao 30 độ, cho bé ngậm ti đúng khớp.
• Bú bình: Nghiêng bình sữa để sữa ngập núm vú, hạn chế bé nuốt khí.

Vỗ ợ hơi cho bé sau khi bú bằng cách bế bé thẳng đứng, áp đầu bé vào vai, vỗ nhẹ lưng theo hướng từ dưới lên trên để bé ợ hơi.

Cho bé ngủ đúng tư thế

Nên cho bé ngủ ngửa, đầu cao hơn vai, tránh cho bé ngủ sấp. Mẹ có thể sử dụng gối kê (loại gối thấp) để bé ngủ thoải mái, hạn chế ọc sữa. Đảm bảo nhiệt độ phòng ngủ vừa phải, không quá nóng hoặc quá lạnh.

Lựa chọn sữa công thức phù hợp

Nếu trẻ bú sữa công thức và thường xuyên ọc sữa, ba mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để đổi sang loại sữa khác phù hợp hơn. Sữa Morinaga Hagukumi số 1 được sản xuất theo công nghệ Nhật Bản, với thành phần dễ hấp thu, không chứa đạm A1 gây rối loạn tiêu hóa, giúp bé tiêu hóa dễ dàng, hạn chế tình trạng táo bón và ọc sữa. Sữa Morinaga Hagukumi còn bổ sung thêm các dưỡng chất thiết yếu cho sự phát triển của trẻ như DHA, ARA, canxi, vitamin D,... giúp bé phát triển trí não, thị giác, hệ xương khớp và tăng cường hệ miễn dịch.

Sữa Morinaga Hagukumi số 1 (dành cho trẻ từ 0-6 tháng).

Một số lưu ý khác

• Chọn quần áo thoải mái, chất liệu mềm mại, thoáng mát cho bé.
• Quấn tã/mặc bỉm vừa vặn, không quá chặt.
• Bổ sung vitamin D và canxi cho bé theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Hạn chế đùa giỡn với bé sau khi bú.

Nếu trẻ bị ọc sữa nhiều lần trong ngày kèm theo các dấu hiệu như nôn ói, nôn ra dịch có màu bất thường, quấy khóc, sốt, ho, bỏ bú, bụng phình to… ba mẹ nên đưa bé đến trung tâm y tế để được bác sĩ thăm khám kịp thời.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội

Tổng đài tư vấn: 19001806

Website: https://benhvienphuongdong.vn