Ăn chay tốt cho tim mạch hay không? Chế độ ăn chay như thế nào?

Ăn chay là gì? Ăn chay tốt cho tim mạch hay không?

Ăn chay là một chế độ ăn uống kiêng thịt, thay thế bằng các loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật như rau củ quả, ngũ cốc, trái cây,... Người thực hiện chế độ ăn chay được gọi là người ăn chay.

Ăn chay hiện đang là một trào lưu lành mạnh tại Việt Nam

Sau nhiều năm, ăn chay được phổ biến trên nhiều quốc gia và nền văn hoá khác nhau. Từ đây cũng xuất hiện nhiều hình thức ăn chay để phù hợp với từng nhóm người với nhu cầu ăn chay khác nhau. 

Ăn chay được phân thành 3 nhóm chính:

Nhóm 1: Thuần chay (Vegan)

• Chỉ tập trung chủ yếu vào thực phẩm từ thực vật như rau, củ, quả, hạt, đậu,...
• Không sử dụng thực phẩm từ động vật như thịt, cá, hải sản, sữa, trứng,...

Nhóm 2: Ăn chay Lacto (Lacto - vegetarian) 

• Bao gồm các sản phẩm như sữa chua, sữa, phô mai;
• Không sử dụng thực phẩm từ gia cầm, thịt, cá, trứng. 

Nhóm 3: Ăn chay Lacto - Ovo (Lacto - ovo - vegetarian)

• Bao gồm các sản phẩm từ sữa chua, sữa, phô mai và trứng. Chế độ ăn chay này giữ lại trứng để cung cấp nguồn protein và chất dinh dưỡng khác từ động vật. 
• Không sử dụng thực phẩm từ thịt, cá, gia cầm 

Chế độ ăn chay có tốt cho bệnh tim không?

Câu trả lời là CÓ. Theo nhiều nghiên cứu khoa học đã được chứng minh rằng, ăn chay rất có lợi cho sức khỏe, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, tai biến mạch máu não, ung thư, đái tháo đường. Chế độ ăn chay chứa ít chất béo và calo thấp hơn chế độ ăn mặn do sử dụng sử dụng nhiều rau quả. 

Ăn chay có lợi cho bệnh nhân mắc các bệnh tim mạch nếu thực hiện đúng cách và cân bằng dinh dưỡng

Một số lợi ích từ việc ăn chay tốt cho sức khỏe tim mạch có thể kể đến như:  

• Giảm mức Cholesterol, đặc biệt là LDL Cholesterol (Đây là một loại cholesterol xấu, có thể gây ra đột quỵ, nhồi máu cơ tim, xơ vữa động mạch… khiến người bệnh tử vong); 
• Kiểm soát huyết áp, hỗ trợ sức khoẻ của hệ thống tim mạch; 
• Hỗ trợ quá trình giảm cân và duy trì cân nặng lành mạnh do ăn chay thường thấp calo hơn; 
• Giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan tới tim và đột quỵ; 
• Giảm nguy cơ bị bệnh tiểu đường hay một số loại ung thư; 
• Duy trì sức khỏe hệ thống đường ruột, giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tiêu hoá; 

Tham khảo: 

• Top 5 thực phẩm chức năng tốt cho tim mạch được ưa chuộng
• Mách bạn 10 loại thức uống tốt cho tim mạch

Chế độ ăn chay dành cho người bị bệnh tim mạch như thế nào? 

Mặc dù ăn chay tốt cho tim mạch, nhưng nếu không được thực hiện đúng cách và cân bằng dinh dưỡng thì rất có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt các chất dinh dưỡng, đặc biệt là protein, canxi và vitamin B12. Thiếu hụt các chất này sẽ khiến cho bệnh nhân gặp vấn đề về thiếu máu, loãng xương, suy dinh dưỡng trầm trọng. Vậy chế độ ăn chay dành cho người bệnh tim như thế nào mới là đúng? 

Theo quỹ Tim mạch và Đột quỵ Canada hướng dẫn người ăn chay phải có kế hoạch lựa chọn thực phẩm để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể, đặc biệt cần chú ý các chất sau: 

Protein (Chất đạm) 

Các thực phẩm giúp cung cấp đủ protein cho cơ thể có nguồn gốc thực vật bao gồm:

• Các sản phẩm từ đậu và hạt: Đậu nành, đậu xanh, đậu đen, hạt chia, hạt óc chó, hạt hạnh nhân, hạt óc chó; 
• Các sản phẩm từ đậu nành: Đậu phụ, tempeh và edamame (chế phẩm từ đậu nành); 
• Ngũ cốc và ngũ cốc nguyên hạt: Quinoa và amaranth; 
• Gạo: Gạo nâu và gạo hữu cơ; 
• Rau củ quả: Bông cải xanh, cà tím, rau củ lá xanh sẫm, lựu, dâu, cà chua. 

Không cần thiết phải kết hợp nhiều loại protein trong cùng một bữa ăn để tối đa hoá khả năng hấp thụ, chẳng hạn như đậu với ngũ cốc. Các lựa chọn protein khác bao gồm trứng (giàu kẽm, sắt) và sữa (giàu kẽm)

Canxi và vitamin D

Đối với canxi, vitamin D là cần thiết để cơ thể hấp thụ canxi. Bệnh nhân cần bổ sung các thực phẩm giàu canxi như:

• Sữa; 
• Hạnh nhân, hạt vừng; 
• Rau xanh lá đậm (bông cải xanh, cải thìa, cải xoăn)
• Đồ uống từ đậu nành; 
• Gạo

Ngoài ra, vitamin D cũng thường được thêm vào sữa và một số loại sữa chua, sữa hạnh nhân, sữa đậu nành, sữa gạo. 

Vitamin B12

Vitamin B12 cần thiết cho quá trình phân chia tế bào và máu. Loại vitamin này có trong ngũ cốc, đồ uống từ đậu nành, gạo, một số loại men dinh dưỡng. Khi ăn chay hoặc thuần chay, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng về cách bổ sung thực phẩm chứa vitamin B12 nếu không chắc bản thân đã nhận đủ vitamin B12 từ chế độ ăn uống. 

Sắt

Trong khi sắt có trong thịt (sắt heme) được hấp thụ dễ dàng hơn sắt heme có trong nguồn thực vật, thì có thể khắc phục bằng cách kết hợp các thực phẩm sắt thực vật với các loại thực phẩm giàu vitamin như cam quýt, cà chua, các loại quả mọng (việt quất, dâu tây), bông cải xanh.

Các thực vật giàu sắt bao gồm: 

• Rau xanh: Bông cải xanh, rau bina, cà tím, cần tây, bí ngô; 
• Các loại hạt: Hạt hạnh nhân, hạt chia, hạt óc chó, đậu, đỗ; 
• Các loại ngũ cốc: Quinoa, ngũ cốc hạt lanh; 
• Quả: Quả có màu đỏ như lựu, dâu, một số loại quả khác như hạt hướng dương, hạt lanh. 

Kết luận

Ăn chay có thể mang lại nhiều lợi ích cho tim mạch, nhưng chỉ khi được thực hiện đúng cách. Một chế độ ăn chay khoa học, giàu chất xơ, protein thực vật và vi chất dinh dưỡng sẽ giúp giảm cholesterol xấu, kiểm soát huyết áp và hạn chế nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Tuy nhiên, việc ăn chay sai cách có thể dẫn đến thiếu hụt dưỡng chất quan trọng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Vì vậy, nếu bạn đang cân nhắc chuyển sang ăn chay, hãy tìm hiểu kỹ và xây dựng thực đơn hợp lý để đảm bảo cơ thể luôn khỏe mạnh.