Bệnh béo phì - Mối nguy sức khỏe và cách phòng ngừa

Cuộc sống hiện đại với chế độ ăn giàu năng lượng, ít vận động, cùng với áp lực công việc và thời gian nghỉ ngơi không khoa học là những yếu tố trực tiếp làm tăng nguy cơ béo phì.

Nhiều người nhầm tưởng béo phì chỉ liên quan đến ngoại hình, thực chất, đây là bệnh lý mạn tính nguy hiểm. Người bị béo phì có nguy cơ cao mắc các bệnh lý chuyển hóa, tim mạch, gan nhiễm mỡ, ung thư và hàng loạt vấn đề sức khỏe khác. Do đó, hiểu rõ về bệnh béo phì, nhận diện sớm và điều chỉnh kịp thời là cách tốt nhất bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.

Có nhiều nguyên nhân gây béo phì

Nguyên nhân gây béo phì

Béo phì là hậu quả của tình trạng mất cân bằng giữa năng lượng nạp vào và tiêu hao. Khi lượng calo từ thực phẩm vượt quá nhu cầu cơ thể trong thời gian dài, phần dư thừa sẽ được tích lũy dưới dạng mỡ. Có nhiều yếu tố góp phần làm gia tăng béo phì, bao gồm:

1. Chế độ ăn uống không khoa học

• Ăn quá nhiều thực phẩm giàu tinh bột, đường, chất béo.
• Sử dụng thường xuyên thức ăn nhanh, đồ chiên rán, nước ngọt có gas.
• Ăn uống không kiểm soát trong các bữa tiệc, liên hoan.

2. Ít vận động

• Công việc văn phòng ngồi nhiều, ít đi lại.
• Thói quen giải trí thụ động: xem tivi, chơi game, dùng điện thoại hàng giờ.
• Thiếu thói quen luyện tập thể dục thể thao.

3. Yếu tố di truyền và sinh lý

• Trẻ em có cha mẹ béo phì có nguy cơ béo phì cao hơn.
• Phụ nữ sau sinh hoặc giai đoạn tiền mãn kinh dễ tăng cân do thay đổi nội tiết tố.

4. Rối loạn chuyển hóa và bệnh lý nội tiết

• Hội chứng Cushing.
• Suy giáp.
• Rối loạn dung nạp glucose.

Triệu chứng nhận biết béo phì

Béo phì không chỉ đơn thuần là tăng cân, tích mỡ, mà còn biểu hiện qua các triệu chứng sau:

• BMI ≥ 25 đối với người châu Á.
• Mỡ tập trung nhiều vùng bụng, đùi, bắp tay.
• Khó thở khi vận động nhẹ.
• Ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ.
• Đau nhức khớp gối, cột sống do trọng lượng cơ thể gây áp lực.

Trẻ em béo phì còn dễ bị dậy thì sớm, mặc cảm về ngoại hình, ngại giao tiếp xã hội.

Ăn nhiều đồ ăn nhanh, uống nước ngọt có gas sẽ làm tăng nguy cơ gây béo phì 

Hậu quả sức khỏe do béo phì

1. Bệnh tim mạch

• Tăng huyết áp.
• Xơ vữa động mạch.
• Nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim.

2. Tiểu đường type 2

Mỡ thừa làm giảm nhạy cảm insulin, dẫn đến kháng insulin và tăng đường huyết mạn tính.

3. Gan nhiễm mỡ

Mỡ tích tụ trong gan gây gan nhiễm mỡ, lâu dần tiến triển thành viêm gan, xơ gan.

4. Nguy cơ ung thư

Béo phì làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng, vú, tử cung…

5. Vấn đề tâm lý - xã hội

• Tự ti về ngoại hình.
• Trầm cảm.
• Khó hòa nhập xã hội.

Chẩn đoán béo phì

• Đo BMI: BMI ≥ 25 (châu Á) là thừa cân, BMI ≥ 30 là béo phì.
• Đo vòng eo: ≥ 90cm ở nam và ≥ 80cm ở nữ là béo bụng.
• Xét nghiệm mỡ máu, đường máu, men gan để đánh giá biến chứng.

Phương pháp điều trị béo phì

1. Điều chỉnh chế độ ăn

• Giảm tổng calo nạp vào.
• Giảm tinh bột, đường, chất béo xấu.
• Tăng chất xơ, rau xanh, đạm thực vật.
• Chia nhỏ bữa ăn, ăn chậm, nhai kỹ.

2. Tăng cường vận động

• Đi bộ 30 phút/ngày.
• Tập luyện phù hợp sức khỏe: bơi lội, đạp xe, yoga.
• Tăng vận động trong sinh hoạt: leo cầu thang, dọn dẹp nhà cửa.

3. Điều trị bằng thuốc

• Chỉ dùng khi BMI ≥ 30 hoặc BMI ≥ 27 kèm bệnh nền.
• Thuốc giảm hấp thu mỡ, thuốc ức chế cảm giác thèm ăn.

4. Phẫu thuật giảm cân

• Áp dụng với người béo phì nặng, BMI ≥ 35.
• Các phương pháp: nối tắt dạ dày, cắt tạo hình dạ dày.

Phòng ngừa béo phì

• Xây dựng chế độ ăn khoa học từ nhỏ.
• Khuyến khích trẻ vận động ngoài trời.
• Theo dõi cân nặng, vòng eo định kỳ.
• Giáo dục dinh dưỡng và lối sống lành mạnh.

Sai lầm thường gặp

• Nhịn ăn tiêu cực.
• Tin theo quảng cáo thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc.
• Giảm cân cấp tốc bằng detox cực đoan.

Béo phì là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống. Việc chủ động thay đổi lối sống, kết hợp với sự tư vấn và hỗ trợ từ các chuyên gia y tế, là chìa khóa để kiểm soát và phòng ngừa béo phì hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ sức khỏe lâu dài. Liên hệ hotline 19001806 để được tư vấn chi tiết.