Đau hông là gì?
Đau hông là cảm giác đau, khó chịu xảy ra bên trong hoặc xung quanh vùng khớp nối giữa xương đùi với xương chậu. Mức độ đau phụ thuộc vào vị trí, nguyên nhân tổn thương, dao động từ nhẹ, thoáng qua đến nghiêm trọng, ảnh hưởng đến việc đi lại, sinh hoạt thường ngày.

Đau hông là tình trạng khó chịu ở bên trong và xung quanh khớp nối xương đùi và xương chậu
Cơn đau có xu hướng xuất hiện rồi biến mất nhanh chóng, thuyên giảm rõ rệt khi nghỉ ngơi và tăng lên khi vận động. Hoặc cũng có trường hợp khởi phát đau rõ rệt vào buổi sáng sau khi thức giấc, đột ngột vào ban đêm.
Những vị trí nào thường bị đau hông?
Đau hông có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau, tùy vào nguyên nhân và cấu trúc bị ảnh hưởng. Xác định cụ thể điểm đau ở cơ, gân, dây chằng, xương hay bao hoạt dịch giúp bác sĩ đưa chẩn đoán chính xác và kịp thời.
Bốn khu vực khớp hông dễ đối mặt với cơn đau khó chịu mà bạn có thể cảm nhận được:
Hông trái
Các vấn đề cơ xương khớp như thoái hóa khớp, viêm khớp háng, chấn thương, viêm gân, đau thần kinh tọa bên trái là một trong những vấn đề hàng đầu khiến hông bên trái đau nhức. Một số trường hợp khác, cơn đau có thể cảnh báo rối loạn cơ quan nội tạng như hệ tiết niệu, thận hoặc đại tràng.

Hông trái dễ xuất hiện cơn đau do thoái hóa, viêm hoặc chấn thương
Hông phải
Hông phải đau cũng có thể xuất phát từ các tổn thương gân, khớp, xương, dây thần kinh vùng hông hoặc do bệnh lý viêm khớp, thoái hóa, đau thần kinh tọa. Ngoài ra, người bệnh có thể nghi ngờ vấn đề liên quan đến thận phải, ruột thừa hoặc phần phụ nữ giới.
Hông trước
Phần lớn các cơn đau khởi phát ở vùng hông trước thường tập trung ở khớp háng, tiếp giáp giữa bụng dưới và đùi trên. Tác nhân gây nên cũng tương đối đa dạng, do viêm khớp, thoát vị bẹn, căng cơ chậu hoặc chấn thương, khiến người bệnh gặp khó khăn khi xoay người, đi bộ hoặc đứng dậy.

Hông trước đau nhức khiến người bệnh gặp khó khăn khi xoay người, đi bộ hoặc đứng dậy
Hông sau
Vùng hông sau đau nhức chủ yếu liên quan đến bệnh lý đau thần kinh tọa, căng cơ thắt lưng hoặc viêm khớp cùng chậu. Tình trạng này cũng có thể xảy ra ở người ngồi nhiều, sai tư thế mang vác đồ vật nặng hoặc chấn thương thắt lưng.
Nguyên nhân gây đau hông phổ biến
Hông đau nhức có thể khởi phát bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các chấn thương cơ học đến bệnh lý cơ xương khớp. Nhận diện chính xác căn nguyên vấn đề giúp quá trình điều trị trở nên hiệu quả, tối ưu về mặt thời gian và chi phí can thiệp.
Viêm khớp
Viêm khớp, hay cụ thể hơn là viêm khớp háng, là nguyên nhân hàng đầu khiến vùng hông bị đau nhức. Bệnh xảy ra do lớp sụn bảo vệ khớp bị bào mòn, khiến các đầu xương ma sát trực tiếp với nhau, gây ra cảm giác đau nhức âm ỉ, cứng khớp và khó khăn khi vận động.

Viêm khớp háng là nguyên nhân hàng đầu khiến hông bị đau nhức
Thoái hóa khớp háng
Thoái hóa khớp háng là kết quả của quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể con người, thường ảnh hưởng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của người trên 50 tuổi. Cơn đau có xu hướng tăng lên khi đứng lâu, di chuyển nhiều hoặc vận động mạnh.
Viêm bao hoạt dịch
Bao hoạt dịch là một túi nhỏ chứa dịch bôi trơn, hỗ trợ giảm ma sát tại khớp khi cơ thể vận động. Khi xảy ra chấn thương, nhiễm khuẩn hoặc hoạt động sai tư thế, bao hoạt dịch có thể bị viêm dẫn tới sưng, đau và giới hạn phạm vi chuyển động hông.
Chấn thương hông
Các dạng chấn thương như té ngã, tai nạn dễ khiến vùng hông bị bong gân, dập mô mềm hoặc gãy xương. Mọi đối tượng đều có nguy cơ bị tổn thương hông sau khi chịu lực va đập, song tiên lượng xấu hơn ở người có tiền sử loãng xương.

Cẩn trọng những cơn đau do chấn thương hông
Viêm gân
Các gân quanh hông khi bị viêm sẽ gây ra triệu chứng đau nhói, co cơ mỗi khi vận động hoặc thực hiện các động tác lặp đi lặp lại. Tình trạng này thường gặp ở vận động viên chuyên nghiệp, người chơi thể thao quá sức hoặc lao động gắng sức.
Rách sụn viền ổ cối
Sụn viền ổ cối có nhiệm vụ duy trì sự ổn định của khớp háng, tuy nhiên vị trí này cũng rất dễ bị rách do chấn thương hoặc vận động mạnh. Khi này bệnh nhân cảm nhận được rõ rệt cơn đau nhức sâu bên trong khớp, nghe được tiếng lạo xạo trong lúc di chuyển. Nếu không can thiệp sớm có thể gây đau kéo dài, hạn chế phạm vi chuyển động của khớp.
Loạn sản khớp háng
Loạn sản khớp háng là một dạng bất thường bẩm sinh, cấu trúc khớp háng không phát triển đúng cách làm lệch trục hoặc lỏng khớp. Bệnh không được can thiệp, điều trị sớm khiến dáng đi người bệnh bị sai lệch, đau hông mạn tính, thậm chí đẩy nhanh tốc độ thoái hóa khớp.
Gãy xương
Gãy xương hông là dạng chấn thương nghiêm trọng khi té ngã hoặc chịu lực tác động mạnh, dễ xảy ra ở người cao tuổi. Ngay sau va chạm, nạn nhân khởi phát cơn đau dữ dội, khó đứng hoặc trụ lực bằng bên chân bị tổn thương.

Gãy xương dễ khiến hông người bệnh đau dữ dội, khó đứng hoặc trụ lực
Nạn nhân gãy xương cần được xử trí y tế khẩn cấp, việc chậm trễ điều trị tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Trường hợp xấu nhất có thể đe dọa đến tính mạng, tử vong do sốc, mất máu hoặc nhiễm trùng.
Căng cơ
Căng cơ hông là tình trạng các cơ vùng hông hoặc đùi bị kéo giãn quá mức, nguyên nhân xuất phát từ việc vận động mạnh, sai tư thế hoặc không vận động kỹ trước khi tập luyện. Vấn đề này khiến người bệnh thường xuyên bị đau hoặc căng tức, tiến triển nghiêm trọng khi gắng sức và thuyên giảm khi nghỉ ngơi.
Đau thần kinh tọa
Đau thần kinh tọa xác định khi dây thần kinh tọa bị chèn ép quá mức, do gai cột sống, thoát vị đĩa đệm hoặc co cứng cơ mông. Ban đầu cơn đau đi từ thắt lưng, về lâu dần lan xuống hông, mông, chân làm yếu, tê bì chi dưới.
Biểu hiện đi kèm tình trạng đau hông
Ngoài cảm giác đau, khi vùng hông gặp chấn thương hoặc bệnh lý tiềm ẩn, người bệnh có thể khởi phát thêm các triệu chứng khác. Bạn có thể quan sát, theo dõi các vấn đề dưới đây để kịp thời thăm khám và tiếp nhận điều trị kịp thời.
- Cơn đau diễn biến âm ỉ liên tục hoặc nhói theo từng cơn, cơn đau tăng lên khi người bệnh vận động leo cầu thang hoặc đứng lâu một chỗ.
- Bệnh nhân gặp khó khăn khi cúi, xoay người hoặc đứng dậy sau khi ngồi lâu một chỗ, đặc biệt vào sáng sớm mới ngủ dậy.
- Hông phát hiện sưng nhẹ hoặc sưng rõ rệt, sờ vào da có cảm giác nóng hoặc khớp xung quanh đỏ có thể cảnh báo vấn đề viêm nhiễm.
- Tầm vận động bị hạn chế do biên độ khớp hông sụt giảm, người bệnh gặp khó khăn khi xoay chân, co duỗi hoặc đi bộ đường dài.
- Cơn đau lan dần xuống mông, đùi hoặc cẳng chân, phổ biến với người bệnh bị chèn ép dây thần kinh.
- Khi cử động, người bệnh nghe được tiếng lạo xạo hoặc răng rắc.
- Tình trạng bệnh không được kiểm soát, diễn biến kéo dài khiến các nhóm cơ vùng hông dần suy yếu và mất thăng bằng.

Triệu chứng nhận biết hông bị đau nhức khó chịu
5. Khi nào đau hông cần khám bác sĩ?
Phần lớn các cơn đau hông không quá nguy hiểm, nhưng nếu bệnh tình xuất hiện các triệu chứng bất thường, người bệnh cần nhanh chóng thăm khám y tế. Cụ thể:
- Cơn đau dữ dội, xuất hiện đột ngột không thuyên giảm ngay cả khi nghỉ ngơi, có thể nghi ngờ gãy xương hoặc rách cơ nghiêm trọng.
- Bên chân bị tổn thương không thể đứng vững hoặc đi lại, cảnh báo khớp háng bị tổn thương nặng cần can thiệp y tế sớm.
- Vùng hông, chân bị biến dạng, lệch trục rõ rệt về bên bị chấn thương có thể cho biết trật khớp hoặc gãy xương.
- Đau hông kèm theo sốt cao, nạn nhân cần cảnh giác với nhiễm trùng khớp hoặc viêm tủy xương.
- Rối loạn chức năng bàng quang hoặc ruột thường gặp ở bệnh nhân bị tổn thương nghiêm trọng dây thần kinh thắt lưng hoặc xương chậu.

Dấu hiệu cảnh báo tình trạng chấn thương, bệnh lý hông tiến triển nặng
6. Phương pháp chẩn đoán đau hông
Để đưa ra kết luận chính xác về nguyên nhân khiến vùng hông đau nhức, vị trí và mức độ tiến triển, bệnh nhân sẽ trải qua lần lượt khám lâm sàng rồi đến cận lâm sàng. Trình tự như sau:
- Khám lâm sàng đưa ra đánh giá tổng quát về dáng đi, khả năng vận động, độ đau và phản xạ cơ. Ngoài ra khai thác thêm tiền sử bệnh lý, chấn thương và triệu chứng ban đầu.
- Chẩn đoán hình ảnh với X-quang, MRI, CT-Scan giúp phát hiện sớm tổn thương về gãy xương, thoái hóa, rách sụn viền hoặc viêm bao hoạt dịch. Đặc biệt với trường hợp nghi ngờ chấn thương phần mềm như gân, dây chằng, thần kinh, bác sĩ sẽ chỉ định chụp MRI.
- Xét nghiệm máu, phân tích dịch khớp phù hợp với những ca bệnh liên quan đến bệnh tự miễn, viêm hoặc nhiễm khuẩn. Các chỉ số thường được áp dụng trong chẩn đoán bao gồm ESR, acid uric, CRP và yếu tố dạng thấp.

Phương pháp chẩn đoán nguyên nhân và mức độ đau hông
Điều trị đau hông như thế nào?
Hướng điều trị đau hông ở mỗi người có sự khác nhau nhất định, tùy theo mức độ nghiêm trọng, tình trạng sức khỏe nền và nguyên nhân gây bệnh. Dưới đây là những phương pháp có thể được áp dụng đơn lẻ hoặc kết hợp.
Phương pháp RICE
Phương pháp RICE thường được áp dụng điều trị tại nhà, phù hợp với các trường hợp chấn thương nhẹ để giảm viêm, sưng và phục hồi ban đầu. Theo đó bệnh nhân được hướng dẫn nghỉ ngơi, quấn băng ép, hạn chế vận động kết hợp kê cao bên chân bị thương và chườm lạnh.

Xử trí cơn đau bằng phương pháp RICE
Dùng thuốc
Với nguyên nhân gây đau liên quan đến viêm, thoái hóa, bệnh nhân sẽ được sử dụng thuốc giảm đau acetaminophen hoặc kháng viêm không steroid. Với trường hợp nặng hơn, bác sĩ sẽ xem xét tiêm corticosteroid trực tiếp vào khớp để kiểm soát nhanh vấn đề viêm và thuyên giảm cơn đau.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu cũng được khuyến nghị với bệnh nhân đau hông nghiêm trọng, gặp khó khăn khi đi lại. Các bài tập chuyên sâu không chỉ hỗ trợ kéo giãn, tăng cường sức mạnh cơ, mà còn có thể phòng tránh teo cơ hoặc cứng khớp.

Vật lý trị liệu cải thiện cơn đau, phòng tránh nguy cơ teo cơ hoặc cứng khớp
Phẫu thuật
Phẫu thuật được chỉ định khi hướng điều trị bảo tồn không đạt hiệu quả mong muốn, hoặc tình trạng chấn thương đặc biệt nghiêm trọng. Thông thường áp dụng với bệnh nhân thoái hóa nặng, gãy xương đứt rời hoặc gãy hở cần tái tạo cấu trúc giải phẫu.
Phòng ngừa tình trạng đau hông
Phòng ngừa đau hông có thể xuất phát từ việc thiết lập lối sống lành mạnh, thể dục thể thao đều đặn và dinh dưỡng cân bằng. Dưới đây là nhóm biện pháp theo gợi ý chuyên gia mà người bệnh có thể tham khảo:
- Duy trì các hoạt động thể thao nhẹ nhàng như bơi lội, đi bộ, yoga để nâng cao sức mạnh vùng hông, lấy lại độ linh hoạt và làm chậm quá trình thoái hóa.
- Tránh để trọng lượng cơ thể vượt ngưỡng BMI cho phép, khiến khớp hông phải chịu áp lực lớn gây đau và tổn thương dần về sau.
- Giữ tư thế ngồi, đứng và di chuyển đúng để giảm áp lực vùng hông, tránh các tư thế như bắt chéo chân, ngồi ghế không có tựa lưng hoặc đứng lâu một vị trí.
- Vận động tốt cho sức khỏe nhưng nếu quá sức, không có thiết bị bảo hộ phù hợp có thể khiến vùng hông đối mặt với loạt chấn thương nghiêm trọng.
- Dinh dưỡng đảm bảo bổ sung cân bằng các nhóm chất, đặc biệt ưu tiên canxi, vitamin D để bổ sung sức khỏe cho xương khớp.
- Tái khám định kỳ sức khỏe xương khớp với bác sĩ để phát hiện kịp thời các vấn đề bất thường, có hướng xử trí phù hợp.

Biện pháp phòng tránh hông gặp chấn thương, bệnh lý gây đau nhức
Đau hông là triệu chứng phổ biến của nhiều bệnh lý cơ xương khớp và chấn thương cơ học. Phần lớn các cơn đau không cần xử trí y tế, nhưng nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên và ảnh hưởng đến hoạt động sinh hoạt thường ngày, bệnh nhân cần sớm thăm khám và tiếp nhận điều trị.