Bệnh trĩ gây ngứa hậu môn do nguyên nhân nào thường gặp?

Bị bệnh trĩ gây ngứa hậu môn là như thế nào? 

Ngứa hậu môn do bệnh trĩ là tình trạng khá phổ biến khi các tĩnh mạch ở vùng trực tràng – hậu môn bị giãn nở, sưng phồng. Sự chèn ép này kết hợp cùng viêm nhiễm mô xung quanh, sự kích ứng từ chất thải, môi trường ẩm ướt hoặc vệ sinh chưa đúng cách khiến lớp da quanh hậu môn bị tổn thương và xuất hiện cảm giác ngứa ngáy khó chịu.

Ngứa hậu môn do trĩ khiến người bệnh chịu nhiều triệu chứng khó chịu

Triệu chứng thường gặp khi bệnh trĩ gây ngứa hậu môn

Người bệnh thường xuất hiện đồng thời nhiều biểu hiện điển hình, bao gồm:

• Ngứa rát và châm chích quanh hậu môn, mức độ tăng dần khi ngồi lâu hoặc sau khi đi đại tiện.
• Cảm giác ẩm ướt, khó chịu ở vùng hậu môn, đặc biệt sau mỗi lần đi vệ sinh.
• Búi trĩ sa ra ngoài, có thể kèm theo đau rát, nứt kẽ và chảy máu khi đi cầu.

Khi nào cần đi khám?

Ngứa hậu môn không chỉ đơn thuần gây phiền toái mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh trĩ tiến triển nặng. Do đó, người bệnh nên thăm khám sớm với bác sĩ chuyên khoa hậu môn – trực tràng để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và có phác đồ điều trị phù hợp, tránh biến chứng nguy hiểm. 

Bệnh trĩ gây ngứa hậu môn do nguyên nhân nào? 

Bệnh trĩ hình thành khi các tĩnh mạch ở trực tràng – hậu môn bị giãn và phình lên dưới áp lực lớn. Một trong những triệu chứng thường gặp và gây nhiều khó chịu cho người bệnh chính là ngứa hậu môn. Nguyên nhân có thể đến từ quá trình hình thành búi trĩ cũng như những yếu tố liên quan đến thói quen sinh hoạt và bệnh lý đi kèm.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh trĩ gây ngứa hậu môn vô cùng đa dạng

Nguyên nhân gây bệnh trĩ

• Tăng áp lực khi đại tiện: Táo bón kéo dài khiến người bệnh phải rặn mạnh, làm áp lực dồn lên tĩnh mạch hậu môn. Lâu ngày, các tĩnh mạch này giãn rộng, hình thành trĩ. Dịch tiết từ búi trĩ có thể gây kích ứng, dẫn đến ngứa ngáy.
• Tiêu chảy mạn tính: Đi vệ sinh nhiều lần trong ngày, cộng với việc lau chùi quá mức, dễ gây tổn thương vùng hậu môn. Đây là yếu tố vừa góp phần hình thành trĩ, vừa làm tình trạng ngứa trở nên nặng nề hơn.
• Ngồi lâu, nhất là khi đi vệ sinh: Tư thế ngồi lâu gây áp lực trực tiếp lên các tĩnh mạch hậu môn, thúc đẩy sự xuất hiện của trĩ kèm cảm giác ngứa và kích ứng.
• Mang thai: Sự gia tăng áp lực từ tử cung lên vùng chậu và trực tràng, đặc biệt trong những tháng cuối thai kỳ, làm nguy cơ bị trĩ cao hơn. Triệu chứng ngứa hậu môn thường đi kèm và khiến thai phụ thêm khó chịu.
• Thừa cân, béo phì: Lượng mỡ tích tụ ở bụng gây áp lực lên tĩnh mạch cửa và trực tràng, từ đó hình thành búi trĩ. Nhiều người béo phì cũng gặp tình trạng ẩm ướt và kích ứng vùng hậu môn, làm tăng mức độ ngứa.
• Chế độ ăn thiếu chất xơ: Ít chất xơ khiến phân khô cứng, dễ gây táo bón và làm bệnh trĩ phát triển nhanh hơn.
• Một số bệnh lý làm tăng áp lực ổ bụng: Như phì đại tuyến tiền liệt, ho mạn tính do bệnh hô hấp, viêm loét trực tràng hay các khối u vùng tiểu khung. Những yếu tố này đều có thể khiến bệnh trĩ dễ xuất hiện hoặc tiến triển nặng.

Nguyên nhân gây ngứa hậu môn ở người bị trĩ

• Kích ứng do búi trĩ: Khi búi trĩ bị viêm, sưng đỏ, dịch tiết tăng nhiều sẽ gây kích ứng niêm mạc và da quanh hậu môn, tạo cảm giác ngứa ngáy.
• Vệ sinh không đúng cách: Việc lau chùi không sạch sau đại tiện khiến phân hoặc dịch tiết còn sót lại gây kích ứng. Ngược lại, lau chùi quá mạnh hoặc sử dụng giấy vệ sinh, dung dịch có mùi hương cũng dễ khiến da hậu môn bị tổn thương, ngứa rát.
• Độ ẩm cao ở hậu môn: Hậu môn luôn trong tình trạng ẩm ướt là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn và nấm phát triển, từ đó gây ngứa ngáy khó chịu.
• Nhiễm trùng: Nấm Candida hoặc vi khuẩn đường ruột có thể xâm nhập vào vùng hậu môn, đặc biệt khi có búi trĩ. Điều này làm triệu chứng ngứa tăng nặng, kèm theo cảm giác rát, ẩm ướt hoặc tiết dịch bất thường.

Xem thêm:

• Sa trực tràng và trĩ khác nhau thế nào? Cách phân biệt chính xác
  
• Bệnh trĩ: Những thông tin quan trọng không nên bỏ qua
  

Vì sao bệnh trĩ ngứa hậu môn càng gãi càng ngứa?

Ngứa hậu môn là triệu chứng thường gặp ở người mắc bệnh trĩ. Nhiều người có thói quen gãi để giảm cảm giác khó chịu, nhưng thực tế hành động này lại khiến tình trạng nặng hơn. Nguyên nhân là do:

• Kích thích thần kinh cảm giác: Gãi chỉ mang lại cảm giác dễ chịu trong chốc lát. Ngay sau đó, các dây thần kinh cảm giác ở vùng hậu môn bị kích thích mạnh hơn, khiến cơn ngứa quay lại dữ dội và kéo dài.
• Gây tổn thương da: Việc gãi quá mạnh có thể làm xước da, tạo vết thương hở. Đây là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn xâm nhập, dẫn đến viêm nhiễm, đau rát và ngứa nhiều hơn.
• Hình thành vòng xoắn ngứa – gãi – ngứa: Càng gãi thì tổn thương da càng nghiêm trọng, càng tổn thương lại càng kích thích cảm giác ngứa. Vòng xoắn bệnh lý này khiến người bệnh khó dứt điểm triệu chứng.

Vì vậy, thay vì gãi để giảm ngứa, người bệnh trĩ cần tìm phương pháp điều trị đúng cách để chấm dứt tận gốc nguyên nhân gây khó chịu.

Cách khắc phục tình trạng bệnh trĩ gây ngứa hậu môn

Để cải thiện tình trạng bệnh trĩ gây ngứa hậu môn, người bệnh cần kết hợp đồng thời thay đổi lối sống, duy trì vệ sinh cá nhân đúng cách và áp dụng các phương pháp điều trị y tế khi cần thiết. Dưới đây là những giải pháp được sử dụng phổ biến và mang lại hiệu quả rõ rệt:

Biện pháp giảm ngứa hậu môn do bệnh trĩ hiệu quả tức thì

Khi bệnh trĩ gây ngứa hậu môn, người bệnh có thể áp dụng một số cách hỗ trợ đơn giản tại nhà để làm dịu cảm giác khó chịu, hạn chế tổn thương da và ngăn ngừa viêm nhiễm:

Dùng nước ấm ngâm hậu môn giúp người bệnh giảm thiểu được cảm giác ngứa và khó chịu

• Ngâm hậu môn bằng nước ấm: Dùng nước ấm khoảng 37 – 40°C, ngâm trong 10 – 15 phút, thực hiện 2 – 3 lần/ngày. Cách này giúp làm dịu cơn ngứa, loại bỏ dịch nhầy, đồng thời cải thiện lưu thông máu vùng hậu môn.
• Chườm lạnh: Sử dụng túi đá bọc trong khăn mỏng, chườm trực tiếp lên vùng hậu môn trong 5 – 10 phút. Phương pháp này có tác dụng giảm nhanh cảm giác ngứa và tình trạng sưng viêm.
• Dùng kem dưỡng ẩm: Thoa một lớp kem dưỡng ẩm mỏng để bảo vệ da, hạn chế ma sát và tạo lớp màng ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập, giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Giữ vệ sinh đúng cách: Rửa hậu môn bằng nước ấm hoặc nước muối sinh lý. Tránh dùng xà phòng có tính tẩy rửa mạnh, khăn giấy có mùi hương hoặc giấy vệ sinh thô ráp vì dễ gây kích ứng và đau rát.

Điều trị bằng thuốc

• Thuốc giảm ngứa, kháng viêm: Các loại kem hoặc thuốc mỡ chứa hydrocortisone hay hoạt chất làm dịu có tác dụng giảm nhanh cảm giác ngứa rát, đồng thời kiểm soát tình trạng viêm tại chỗ.
• Thuốc làm mềm phân: Giúp cải thiện táo bón, giảm áp lực khi đi ngoài và hạn chế tổn thương lên búi trĩ.
• Thuốc gây tê tại chỗ (lidocain bôi): Được sử dụng ngắn hạn trong trường hợp người bệnh đau nhiều, mang lại tác dụng giảm đau nhanh.

Can thiệp y tế

Khi thuốc không còn hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định các thủ thuật hoặc phẫu thuật:

• Thắt búi trĩ bằng vòng cao su: Giúp cắt nguồn máu nuôi, khiến búi trĩ co nhỏ và rụng dần. Phù hợp cho trĩ nội mức độ vừa, nhưng có thể cần thực hiện nhiều lần và vẫn có nguy cơ chảy máu.
• Tiêm xơ búi trĩ: Sử dụng dung dịch hoá học để gây xơ hoá, giúp búi trĩ co lại. Thường chỉ áp dụng khi trĩ nội ở giai đoạn nhẹ hoặc trung bình.
• Điều trị bằng laser quang hoá: Năng lượng laser làm đông mạch máu, khiến búi trĩ co rút và giảm triệu chứng ngứa, đau.
• Phẫu thuật cắt trĩ: Là phương pháp triệt để, loại bỏ hoàn toàn búi trĩ nội, ngoại hoặc hỗn hợp. Bác sĩ sẽ chỉ định dựa trên mức độ sa búi trĩ, tình trạng bệnh phối hợp (da thừa hậu môn, phì đại nhú gai, biến chứng khác) và kết quả nội soi – thăm khám trực tiếp. Đây là giải pháp mang lại hiệu quả lâu dài nhưng cần cá thể hoá theo từng bệnh nhân.

Thay đổi lối sống hỗ trợ điều trị

• Tăng cường vận động nhẹ nhàng: Đi bộ, yoga hoặc các bài tập giãn cơ vùng chậu giúp giảm áp lực tĩnh mạch và cải thiện lưu thông máu.
• Tập bài Kegel và thở sâu: Hỗ trợ tăng cường cơ sàn chậu, cải thiện chức năng trực tràng – hậu môn.
• Giảm cân khi thừa cân, béo phì: Giúp giảm tải áp lực vùng hậu môn và ngăn ngừa búi trĩ tiến triển nặng hơn.

Điều chỉnh thói quen đi vệ sinh

• Không ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh để tránh tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn.
• Hạn chế rặn mạnh khi đi ngoài, vì dễ làm búi trĩ sa ra nhiều hơn.
• Ngồi đúng tư thế: Có thể kê ghế nhỏ dưới chân để tạo tư thế giống ngồi xổm, giúp việc đại tiện dễ dàng và tự nhiên hơn.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị nào cần được bác sĩ chuyên khoa hậu môn – trực tràng thăm khám và chỉ định. Nếu bạn đang gặp tình trạng trĩ gây ngứa hậu môn kéo dài, đừng chủ quan tự điều trị tại nhà. Hãy đến cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và can thiệp kịp thời, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và tránh biến chứng nguy hiểm.

Kết luận

Tóm lại, ngứa hậu môn do bệnh trĩ chủ yếu xuất phát từ sự ứ đọng dịch nhầy, viêm nhiễm, tổn thương niêm mạc hoặc thói quen sinh hoạt chưa lành mạnh. Đây không chỉ là triệu chứng gây phiền toái mà còn tiềm ẩn nguy cơ làm bệnh tiến triển nặng hơn nếu không xử lý kịp thời. Vì vậy, người bệnh cần nhận biết sớm nguyên nhân, điều chỉnh chế độ ăn uống – sinh hoạt hợp lý và thăm khám chuyên khoa để được tư vấn hướng điều trị phù hợp, tránh để tình trạng ngứa hậu môn kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe.