Bị bệnh trĩ khi mang thai: Tiềm ẩn nhiều nguy hiểm ít ai biết

4 nguyên nhân hình thành bệnh trĩ khi mang thai

Bệnh trĩ ở phụ nữ mang thai hình thành chủ yếu do sự gia tăng áp lực trong vùng chậu và phần dưới của hệ tiêu hóa. Khi áp lực này vượt quá khả năng chịu đựng, các tĩnh mạch ở hậu môn – trực tràng sẽ bị giãn nở, sưng phồng và gây ra trĩ. Cụ thể, những nguyên nhân chính bao gồm:

Tình trạng mẹ bầu bi bệnh trĩ khi mang thai

• Sự phát triển của thai nhi: Khi thai nhi ngày càng lớn, trọng lượng gia tăng sẽ tạo áp lực trực tiếp lên vùng chậu và hệ tiêu hóa. Các tĩnh mạch hậu môn bị chèn ép khiến quá trình lưu thông máu trở nên khó khăn, dẫn đến hiện tượng ứ đọng và sưng tĩnh mạch – một trong những nguyên nhân trực tiếp gây trĩ.
• Tăng thể tích máu trong thai kỳ: Trong quá trình mang thai, cơ thể người mẹ cần sản xuất nhiều máu hơn để nuôi dưỡng và đảm bảo sự phát triển của thai nhi. Sự gia tăng này khiến các tĩnh mạch hoạt động quá tải, đặc biệt là tĩnh mạch ở vùng chậu và hậu môn. Khi không thể dẫn truyền máu một cách hiệu quả, chúng dễ bị phình giãn, hình thành búi trĩ.
• Táo bón do thay đổi hormone: Sự thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ, đặc biệt là progesterone, làm chậm nhu động ruột. Hệ quả là mẹ bầu dễ gặp tình trạng táo bón, đi tiêu khó khăn. Khi chất thải tích tụ lâu ngày trong ruột sẽ tạo thêm áp lực lên thành trực tràng. Việc rặn mạnh khi đại tiện lại càng làm tăng áp lực, khiến tĩnh mạch hậu môn giãn nở nhanh chóng và hình thành trĩ.
• Trọng lượng cơ thể tăng cao: Ngoài áp lực từ thai nhi, việc tăng cân trong suốt thai kỳ cũng góp phần làm gia tăng sức nặng lên vùng chậu và trực tràng. Sức ép kéo dài trong nhiều tháng khiến tĩnh mạch bị suy yếu, từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ ở phụ nữ mang thai.

Các dấu hiệu bệnh trĩ khi mang thai

Mẹ bầu phải trải qua nhiều cảm giác khó chịu khi bị trĩ trong thai kỳ

Không phải mẹ bầu nào bị trĩ cũng xuất hiện triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, một số dấu hiệu đặc trưng có thể bao gồm:

• Đau rát khi đi đại tiện do áp lực ở tĩnh mạch hậu môn tăng cao.
• Ngứa ngáy vùng hậu môn, cả bên trong lẫn xung quanh.
• Cảm giác đau dữ dội khi búi trĩ nội sa ra ngoài hậu môn.
• Xuất hiện máu trong phân, trên giấy vệ sinh hoặc lẫn trong bồn cầu sau khi đi tiêu – tình trạng này thường liên quan đến trĩ nội.

Hiện tượng đi ngoài ra máu thường khiến nhiều mẹ bầu lo lắng, nhưng thực tế đây là triệu chứng phổ biến và phần lớn không nguy hiểm. Dù vậy, để loại trừ các bệnh lý đường tiêu hóa nghiêm trọng khác, thai phụ nên chủ động thăm khám bác sĩ khi thấy dấu hiệu chảy máu trực tràng trong thai kỳ.

Những nguy hiểm tiềm ẩn khi bị bệnh trĩ trong quá trình mang thai 

Bị trĩ khi mang thai có thể ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của người mẹ. Một số tác động không tốt có thể xảy ra như: 

Chảy máu nhiều, thiếu máu thai kỳ

Trong giai đoạn mang thai, bệnh trĩ thường khiến mẹ bầu bị chảy máu sau mỗi lần đại tiện. Nếu hiện tượng này kéo dài, cơ thể dễ rơi vào tình trạng thiếu máu, dẫn đến mệt mỏi, hoa mắt, suy nhược. Thiếu máu thai kỳ còn làm tăng nguy cơ sinh non, băng huyết sau sinh và suy dinh dưỡng bào thai – những biến chứng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cả mẹ và bé.

Nhiễm trùng búi trĩ

Khi búi trĩ bị viêm loét, chảy dịch hoặc bội nhiễm, chúng có thể trở thành ổ vi khuẩn nguy hiểm. Nhiễm trùng lan rộng không chỉ làm mẹ bầu đau đớn mà còn có nguy cơ gây viêm ối, viêm màng thai, thậm chí ảnh hưởng đến sự phát triển và an toàn của thai nhi. Báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO, 2021) cho thấy, các bệnh nhiễm khuẩn trong thai kỳ có thể làm tăng tỷ lệ tử vong chu sinh và để lại nhiều hậu quả nặng nề.

Tắc mạch búi trĩ, nguy cơ hoại tử

Một biến chứng nghiêm trọng khác là hiện tượng búi trĩ hình thành cục máu đông gây tắc mạch. Khi đó, mẹ bầu sẽ cảm thấy đau nhức dữ dội, búi trĩ sưng tím, thậm chí hoại tử nếu không được xử trí kịp thời. Nhiều nghiên cứu y khoa khẳng định, trĩ huyết khối trong thai kỳ được xem là tình huống cấp cứu ngoại khoa, trong một số trường hợp cần can thiệp phẫu thuật để ngăn biến chứng lan rộng.

Ảnh hưởng đến quá trình sinh nở

Búi trĩ nội hoặc ngoại nếu phát triển quá lớn có thể gây tắc nghẽn đường ra của thai, khiến mẹ bầu khó rặn khi sinh thường, đau đớn kéo dài. Trong những tình huống này, bác sĩ thường cân nhắc chỉ định sinh mổ để đảm bảo an toàn. Theo Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), các yếu tố cản trở sinh thường đều là chỉ dấu quan trọng để xem xét mổ lấy thai.

Rối loạn tâm lý ở mẹ bầu

Không chỉ ảnh hưởng đến thể chất, bệnh trĩ trong thai kỳ còn tác động mạnh đến tinh thần. Việc phải chịu đựng tình trạng chảy máu, đau rát, khó chịu kéo dài khiến nhiều mẹ bầu rơi vào lo âu, mặc cảm, dễ dẫn đến stress hoặc trầm cảm thai kỳ. Tình trạng này không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển thần kinh – tâm lý của trẻ sau sinh.

Có thể thấy, bệnh trĩ khi mang thai không chỉ là rắc rối tạm thời mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng. Do đó, mẹ bầu cần thăm khám sớm tại các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn, theo dõi và điều trị phù hợp, tránh biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé.

Xem thêm:

• Bệnh trĩ: Những thông tin quan trọng không nên bỏ qua
  
• Bị trĩ sau sinh phải làm sao? Nguyên nhân và cách điều trị

Bị bệnh trĩ khi mang thai nên đi khám khi nào?

Thăm khám sớm giúp mẹ bầu ngăn ngừa được nguy cơ biến chứng

Trong thời kỳ mang thai, bệnh trĩ thường không gây nguy hiểm nghiêm trọng. Tuy nhiên, mẹ bầu tuyệt đối không nên chủ quan. Bạn cần nhanh chóng đi khám bác sĩ nếu xuất hiện những dấu hiệu sau:

• Chảy máu khi đại tiện: Đây là triệu chứng phổ biến của bệnh trĩ, song cũng có thể liên quan đến nhiều bệnh lý khác ở trực tràng – hậu môn, thậm chí nghiêm trọng hơn. Việc thăm khám sớm giúp loại trừ nguy cơ tiềm ẩn và đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.
• Đau rát hậu môn kéo dài: Nếu tình trạng đau, khó chịu không cải thiện dù đã áp dụng biện pháp chăm sóc tại nhà (như ngâm nước ấm, bổ sung chất xơ, uống nhiều nước), đó có thể là dấu hiệu bệnh trĩ nặng hơn hoặc biến chứng.
• Có ý định sử dụng thuốc: Mẹ bầu tuyệt đối không tự ý dùng thuốc nhuận tràng, thuốc làm mềm phân, dầu bôi trơn hay thực phẩm bổ sung khi chưa có chỉ định của bác sĩ, bởi một số loại có thể ảnh hưởng đến thai kỳ.

Việc thăm khám kịp thời sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, đồng thời ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm cho mẹ bầu.

Cách xử lý và phòng ngừa bệnh trĩ khi mang thai 

Bệnh trĩ là tình trạng khá phổ biến ở phụ nữ mang thai do sự gia tăng áp lực lên vùng chậu và thay đổi nội tiết tố. Nếu không xử lý đúng cách, bệnh có thể gây nhiều phiền toái và biến chứng không mong muốn. Dưới đây là những biện pháp xử lý và phòng ngừa được các chuyên gia khuyến nghị.

Biện pháp xử lý khi trĩ ở mức độ nhẹ – trung bình

Điều trị tại nhà

• Giữ vệ sinh đúng cách: Sau khi đi vệ sinh, mẹ bầu nên sử dụng giấy mềm hoặc khăn vải dùng một lần để lau nhẹ nhàng, tránh gây kích ứng hậu môn.
• Ngâm nước ấm: Ngồi ngâm hậu môn trong nước ấm pha muối loãng vài phút sau khi đại tiện giúp giảm sưng đau và khó chịu.
• Thay đổi thói quen sinh hoạt: Hạn chế ngồi hoặc đứng quá lâu; khi làm việc có thể kê chân lên bục nhỏ để giảm áp lực vùng chậu.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Uống đủ nước mỗi ngày, bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt để phòng táo bón.
• Tập thói quen đại tiện khoa học: Không nên rặn mạnh hoặc ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh.
• Hạn chế mang vác nặng: Tránh nâng vật nặng để không làm tăng áp lực ổ bụng.
• Vận động thường xuyên: Đi bộ nhẹ nhàng, tập các bài yoga dành cho bà bầu giúp cải thiện tuần hoàn máu và hệ tiêu hóa.
• Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên vùng trực tràng – hậu môn.

Điều trị bằng thuốc

Trong thai kỳ, việc sử dụng thuốc cần có sự chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho mẹ và thai nhi.

• Bác sĩ có thể kê thuốc nhuận tràng nhẹ, thuốc đặt hoặc kem bôi tại chỗ để làm giảm triệu chứng.
• Tuyệt đối không tự ý mua hoặc sử dụng thuốc khi chưa có tư vấn y khoa, tránh nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi.

Cách phòng ngừa bệnh trĩ khi mang thai

Bổ sung thực phẩm lành mạnh giúp mẹ bầu phòng ngừa bệnh trĩ

Phòng bệnh luôn quan trọng hơn chữa bệnh. Để hạn chế nguy cơ mắc trĩ khi mang thai, mẹ bầu nên:

• Ăn nhiều chất xơ: Tăng cường rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt (gạo lứt, yến mạch), các loại đậu và hạt (óc chó, hạnh nhân…).
• Uống đủ nước: Phụ nữ mang thai cần khoảng 3–3,5 lít nước/ngày (không phải 4 lít tuyệt đối, tùy thể trạng và nhu cầu), chia thành nhiều lần để cơ thể dễ hấp thu.
• Không nhịn tiểu và tránh ngồi hoặc đứng một chỗ quá lâu. Nếu làm việc văn phòng, nên đứng dậy vận động nhẹ nhàng 15–30 phút/lần.
• Bổ sung men vi sinh và lợi khuẩn: Ăn sữa chua hoặc các chế phẩm probiotic giúp đường ruột khỏe mạnh, giảm nguy cơ táo bón.
• Khám thai định kỳ: Trao đổi với bác sĩ nếu tình trạng táo bón kéo dài hoặc có dấu hiệu trĩ nặng.
• Không tự ý dùng thuốc: Tất cả loại thuốc, kể cả thảo dược hay thuốc bôi ngoài da, đều cần có sự chỉ định từ bác sĩ.

Khi có dấu hiệu trĩ trong thai kỳ, mẹ bầu không nên chủ quan. Việc kết hợp thay đổi lối sống, chế độ ăn khoa học cùng thăm khám định kỳ sẽ giúp kiểm soát tình trạng hiệu quả, bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé.

Kết luận

Bệnh trĩ khi mang thai không chỉ là nỗi ám ảnh về sự khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe mẹ bầu. Chủ động nhận biết dấu hiệu, thăm khám sớm và áp dụng biện pháp phòng ngừa phù hợp chính là chìa khóa giúp hành trình thai kỳ diễn ra an toàn, khỏe mạnh. Nếu phát hiện bất kỳ bất thường nào, mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị đúng cách, tránh những biến chứng khó lường.