Giải đáp: Bị hạ kali máu nên ăn gì và không nên ăn gì?

Vai trò của chế độ ăn với người bị hạ kali máu 

Kali là một khoáng chất thiết yếu tham gia vào nhiều hoạt động sống quan trọng của cơ thể, đặc biệt là duy trì chức năng cơ bắp, dẫn truyền thần kinh và ổn định nhịp tim. Khi nồng độ kali trong máu giảm xuống dưới mức bình thường, cơ thể dễ rơi vào tình trạng rối loạn hoạt động điện học, từ đó gây ra nhiều triệu chứng nguy hiểm. Vì vậy, dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình điều trị và phòng ngừa hạ kali máu.

Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và điều trị hạ kali máu

Chế độ ăn phù hợp mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người bị hạ kali máu, bao gồm:

• Bổ sung lượng kali đã bị thất thoát qua đường tiêu hoá, thận hoặc do dùng thuốc. Đây là bước quan trọng giúp đưa nồng độ kali máu trở về mức an toàn.
• Tăng cường hiệu quả của các phương pháp điều trị y khoa như truyền dịch, bù điện giải hoặc sử dụng thuốc. Người bệnh ăn uống hợp lý sẽ có khả năng đáp ứng điều trị tốt hơn và phục hồi nhanh hơn.
• Phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm như yếu cơ, chuột rút, hạ huyết áp, và nghiêm trọng nhất là rối loạn nhịp tim hoặc ngừng tim. Việc duy trì chế độ ăn giàu kali giúp giảm đáng kể nguy cơ xuất hiện các biến chứng này.
• Ngoài việc tăng nồng độ kali máu, chế độ ăn lành mạnh còn hỗ trợ cân bằng điện giải, tăng cường miễn dịch và cải thiện sức khỏe tim mạch.

Bị hạ kali máu nên ăn gì?

Kali là khoáng chất giữ vai trò quan trọng trong hỗ trợ hoạt động của cơ bắp, điều hòa nhịp tim và cân bằng điện giải. Khi bị hạ kali máu, chế độ ăn giàu kali sẽ giúp phục hồi nồng độ kali tự nhiên trong cơ thể. Tuy nhiên, việc bổ sung kali cần có chỉ định từ bác sĩ, đặc biệt với người có bệnh thận, suy thận hoặc đang dùng thuốc lợi tiểu giữ kali — vì có thể làm tăng nguy cơ tăng kali máu nguy hiểm.

Dưới đây là những nhóm thực phẩm giàu kali được khuyến nghị cho người hạ kali máu:

Trái cây và rau củ giàu kali

Trái cây và rau củ giàu kali giúp cân bằng điện giải, hỗ trợ chức năng cơ và thần kinh cho người bị hạ kali máu.

Trái cây và rau củ là nguồn cung cấp kali tự nhiên dễ hấp thu. Một số loại đặc biệt giàu kali gồm:

• Chuối, bơ, cam, bưởi, dưa lưới, dưa hấu
• Khoai lang, khoai tây, củ dền, bí ngô
• Rau bina (spinach), bông cải xanh, măng tây
• Cà tím, củ cải, cà chua, mơ

Những thực phẩm này không chỉ cung cấp kali mà còn giàu chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa, hỗ trợ tiêu hoá và tim mạch.

Các loại đậu và hạt

Đậu là nhóm thực phẩm chứa hàm lượng kali cao, đồng thời có protein thực vật và chất xơ tốt cho huyết áp và tim mạch. Bạn có thể lựa chọn:

• Đậu xanh, đậu đen, đậu gà
• Đậu nành (và các sản phẩm từ đậu nành)
• Đậu Hà Lan, đậu lăng

Đây là nguồn bổ sung kali rất phù hợp cho bữa ăn hằng ngày.

Cá và hải sản

Cá và hải sản rất giàu protein, cung cấp một lượng kali đáng kể cho người bệnh

Cá là nguồn cung cấp kali dồi dào, đồng thời giàu omega-3, giúp cải thiện tim mạch và chức năng thần kinh. Những loại cá giàu kali nổi bật:

• Cá hồi
• Cá tuyết
• Cá ngừ
• Cá bơn
• Cá đá

Chỉ khoảng 28 g cá hồi đã chứa gần 478 mg kali, tương đương gần 10% nhu cầu kali mỗi ngày, giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn sau hạ kali máu.

Sản phẩm từ sữa

Sữa và các sản phẩm từ sữa là nguồn cung cấp kali tự nhiên, đồng thời đem lại canxi tốt cho xương và khớp. Các lựa chọn phù hợp:

• Sữa tươi
• Sữa chua (một hộp có thể chứa ~573 mg kali)
• Phô mai ít béo

Để tránh tăng cân, nên chọn sữa không đường, ít béo hoặc không béo.

Một số thực phẩm bổ sung khác

Một số thực phẩm khác cũng rất hữu ích cho người bị hạ kali máu:

• Gạo lứt
• Ngũ cốc nguyên cám
• Bánh mì nguyên cám
• Mì ống từ lúa mì nguyên cám
• Nước dừa
• Thịt bò, thịt gà
• Mật mía (molasses)

Các thực phẩm này giúp đa dạng bữa ăn, đồng thời gia tăng lượng kali hấp thu mỗi ngày.

Xem thêm:

• Hạ kali máu trong Basedow: Cơ chế bệnh học ít người biết đến
  

Bị hạ kali máu không nên ăn gì?

Người bị hạ kali máu cần tránh một số loại thực phẩm có thể gây hại và giảm hấp thụ kali, chẳng hạn như: 

• Thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, đồ ăn muối, các loại snack mặn;
• Rượu và caffeine, các chất kích thích độc hại; 
• Thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo, nước ngọt.

Kết luận

Hạ kali máu có thể trở nên nghiêm trọng nếu người bệnh không kiểm soát tốt chế độ ăn và thói quen sinh hoạt. Việc lựa chọn đúng thực phẩm là yếu tố quan trọng hỗ trợ điều trị và giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn. Nếu triệu chứng kéo dài hoặc tái phát thường xuyên, bạn cần thăm khám để xác định nguyên nhân và được tư vấn chế độ dinh dưỡng phù hợp hơn. Chủ động điều chỉnh từ bữa ăn hằng ngày chính là cách đơn giản nhưng hiệu quả để ổn định kali máu và bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài.