Tổng hợp những cách hạ men gan đúng cách mà bạn nên biết

Men gan cao là gì?

Men gan là các enzyme tồn tại trong tế bào gan, có vai trò chuyển hóa protein từ thực phẩm thành năng lượng cho cơ thể. Khi tế bào gan bị tổn thương hoặc viêm, một lượng enzyme lớn sẽ thoát ra ngoài máu, khiến nồng độ men gan tăng cao, tình trạng này được gọi là tăng men gan.

Các loại men gan bao gồm AST (SGOT), ALT (SGPT), GGT (Gamma glutamyl transpeptidase) và Alkaline phosphatase. Trong đó, chỉ số ALT và AST thường được dùng để đánh giá chính xác tình trạng tế bào gan.

Giới hạn bình thường của men gan là:

• Nam giới: ALT ≤ 35U/l, AST ≤ 35U/l, GGT 15 – 50U/l.
• Nữ giới: ALT ≤ 25U/l, AST ≤ 25U/l, GGT 7 – 32U/l.

Khi chỉ số men gan vượt mức cho phép, được xem là men gan cao. Nếu tăng nhẹ (1–2 lần bình thường) là mức độ nhẹ, tăng 2-5 lần là trung bình và trên 5 lần là nặng. Tuy nhiên, mức tăng men gan không phản ánh chính xác mức độ tổn thương gan, vì có trường hợp men gan tăng cao nhưng bệnh lý không nghiêm trọng, và ngược lại.

Men gan cao là tình trạng chỉ số men gan vượt mức cho phép

Nguyên nhân khiến men gan tăng cao

Men gan cao có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, phản ánh tế bào gan đang bị ảnh hưởng. Một số trường hợp chỉ là phản ứng tạm thời, nhưng nếu tình trạng kéo dài hoặc tăng đột biến thì có thể là dấu hiệu gan bị tổn thương nghiêm trọng.

Các nguyên nhân thường gặp bao gồm:

• Nhiễm virus viêm gan: Virus viêm gan A, B, C, D có thể phá hủy tế bào gan, gây viêm gan cấp hoặc mạn tính, dẫn tới nguy cơ xơ gan và ung thư gan.
• Lạm dụng rượu bia: Uống nhiều rượu làm tổn thương tế bào gan, trong đó chỉ số AST thường tăng mạnh gấp 2–10 lần, còn ALT tăng ít hơn.
• Bệnh lý đường mật: Sỏi mật, viêm đường mật hoặc khối u đường mật làm cản trở lưu thông dịch mật, gây tổn thương gan và tăng men gan.
• Dùng thuốc không đúng cách: Việc tự ý sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm, kháng lao hoặc thực phẩm chức năng quá liều sẽ tạo áp lực cho gan, dẫn đến tăng men gan.
• Chế độ ăn uống và môi trường sống: Thực phẩm chứa độc tố, nấm mốc hoặc hóa chất công nghiệp có thể gây hại gan. Ngoài ra, khói thuốc lá, ô nhiễm môi trường cũng là yếu tố làm men gan tăng.
• Sốt do virus hoặc nhiễm khuẩn nặng: Một số bệnh lý nhiễm trùng ngoài gan cũng có thể khiến men gan tăng.
• Bệnh sốt rét hoặc bệnh lý tim mạch: Ký sinh trùng sốt rét hay bệnh cơ tim, nhồi máu cơ tim cũng ảnh hưởng đến gan và làm tăng men gan.

Xem thêm:

• Men gan cao: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị
  
• Men gan cao nên ăn gì, kiêng ăn gì để cải thiện tình trạng?
  

Cách hạ men gan hiệu quả và phục hồi chức năng gan

Trong nhiều trường hợp, men gan chỉ tăng thoáng qua, có thể tự trở lại bình thường nếu người bệnh nghỉ ngơi và theo dõi định kỳ. Tuy nhiên, khi men gan tăng kéo dài do các bệnh lý như viêm gan virus, gan nhiễm mỡ, xơ gan hoặc tác dụng phụ của thuốc, cần xác định nguyên nhân để điều trị tận gốc. Dưới đây là các cách hạ men gan được khuyến nghị:

Ngưng rượu bia hoàn toàn

Rượu bia là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương gan. Người có men gan cao cần dừng ngay việc sử dụng đồ uống có cồn, đồng thời bổ sung vitamin nhóm B và tăng cường rau xanh, trái cây tươi để hỗ trợ gan phục hồi.

Không sử dụng rượu bia là một trong những cách hạ men gan hiệu quả

Ưu tiên thực phẩm tự nhiên, hữu cơ

Thực phẩm chế biến sẵn và chứa phụ gia có thể làm tăng gánh nặng cho gan. Nên chọn các thực phẩm sạch, hữu cơ, không chứa hormone tăng trưởng hay thuốc trừ sâu để giảm độc tố nạp vào cơ thể.

Ăn nhiều rau củ quả

Rau củ quả chứa nhiều vitamin, chất chống oxy hóa và carotenoid giúp trung hòa độc tố, bảo vệ tế bào gan. Đặc biệt, các loại rau họ cải, tỏi, hành tây, củ cải đường, bơ, chanh và bưởi rất có lợi cho người bị men gan cao.

Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ

Chất xơ giúp cải thiện tiêu hóa, thúc đẩy thải độc, ổn định đường huyết và giảm tích tụ mỡ trong gan. Các loại ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, hạt và hoa quả tươi là nguồn chất xơ dồi dào nên được thêm vào chế độ ăn mỗi ngày.

Tập thể dục đều đặn

Hoạt động thể chất giúp cải thiện trao đổi chất và kích thích cơ chế giải độc tự nhiên của cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy, tập luyện ít nhất 150 phút mỗi tuần hoặc đi bộ nhanh 30 phút mỗi ngày có thể giúp hạ men gan rõ rệt.

Duy trì cân nặng hợp lý

Béo phì là yếu tố nguy cơ gây tích mỡ trong gan và làm men gan tăng cao. Giảm cân khoa học bằng chế độ ăn lành mạnh và luyện tập thường xuyên giúp gan hoạt động hiệu quả hơn.

Tránh hút thuốc lá và môi trường ô nhiễm

Khói thuốc chứa nhiều chất độc hại có thể ảnh hưởng đến tế bào gan. Người bệnh nên bỏ thuốc lá, tránh khói thuốc thụ động và sử dụng máy lọc không khí khi cần thiết để bảo vệ gan.

Tránh hút thuốc lá và môi trường ô nhiễm

Hạn chế sử dụng thuốc không cần thiết

Chỉ dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ. Việc lạm dụng thuốc giảm đau, thuốc hạ mỡ máu hay kháng sinh lâu ngày có thể làm tổn thương gan, khiến men gan tăng.

Một số câu hỏi thường gặp

Hạ men gan mất bao lâu?

Thời gian hạ men gan tùy thuộc vào nguyên nhân và thể trạng từng người. Nếu tuân thủ điều trị và thay đổi lối sống hợp lý, men gan có thể giảm sau vài tuần đến vài tháng.

Cách hạ men gan nhanh nhất là gì?

Để hạ men gan nhanh, cần kết hợp nhiều biện pháp như ăn uống khoa học, uống đủ nước, hạn chế rượu bia, ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng và duy trì tập luyện đều đặn.

Nên uống gì để hạ men gan?

Một số loại đồ uống giúp hỗ trợ chức năng gan là nước lọc, nước ép bưởi, cam, rau xanh, nước chanh và cà phê ở liều lượng hợp lý.

Thực hiện cách hạ men gan đúng cách giúp kiểm soát và tìm ra cách hạ men gan phù hợp là quá trình cần kiên trì và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ. Chủ động khám gan định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh chính là chìa khóa giúp lá gan khỏe mạnh và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.