Chấn thương gót chân không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Điều này có thể đến từ việc gặp chấn thương khi chơi thể thao, té ngã trong sinh hoạt hoặc gặp biến chứng do các bệnh lý cơ xương khớp khác
Chấn thương gót chân không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Điều này có thể đến từ việc gặp chấn thương khi chơi thể thao, té ngã trong sinh hoạt hoặc gặp biến chứng do các bệnh lý cơ xương khớp khác
Chấn thương gót chân là tổn thương xảy ra tại vùng gót chân, bao gồm các cấu trúc như xương gót (calcaneus), gân Achilles, cân gan chân (plantar fascia) và các mô mềm xung quanh. Chấn thương gót chân nếu liên quan đến gân Achilles có thể gây ảnh hưởng đến khả năng vận động và gây ra nhiều bất tiện trong cuộc sống hàng ngày.
Nếu bị chấn thương gót chân, người bệnh có thể có các triệu chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu này rất cần thiết để điều trị kịp thời, bảo vệ người bệnh khỏi các di chứng vĩnh viễn.
Trong số các chấn thương gót chân, chấn thương gân gót chân là tổn thương nhận được nhiều sự quan tâm nhẩt. Do gân Achilles - dải mô mềm nối từ xương gót chân đến cơ bắp chân đóng vai trò hết sức quan trọng giúp cơ thể thực hiện các động tác như đứng trên đầu mũi chân, nhón gót hoặc chạy nhảy.
Xét về góc độ y học, xương gót chân là xương lớn nhất trong 26 xương của bàn chân, đóng vai trò như một điểm tựa chính khi tiếp đất. Do đó, nếu bộ phận này bị chấn thương, người bệnh sẽ có các triệu chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng.
Tổn thương ở gót chân sẽ gây ra nhiều triệu chứng từ nhẹ đến nặng
Tuỳ vào tình trạng vết thương mà mỗi bệnh nhân sẽ có các triệu chứng khác nhau. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp:
Đau gót chân là triệu chứng chính và thường gặp nhất của chấn thương gót chân, đặc biệt là chấn thương gân gót chân. Các cơn đau có thể xuất hiện dưới dạng đau rát hay đau cứng ở khu vực gân Achilles, đặc biệt sau khi vận động mạnh hay đứng lâu. Với các trường hợp chỉ bị chấn thương nhẹ, người bệnh có thể chỉ cảm thấy đau nhẹ và cơn đau tăng lên khi duỗi cổ chân hoặc kiễng chân.
Nếu tổn thương trở nên nghiêm trọng như rách gân một phần hoặc rách gân hoàn toàn, bệnh nhân sẽ cảm thấy đau nhiều, đau dữ dội hơn khi thực hiện các động tác thông thường. Một số vị trí thường khởi phát cơn đau bao gồm:
Viêm gân gót là chấn thương gân gót chân phổ biến, thường liên quan đến viêm nhiễm một số phần của gân Achilles. Có hai loại viêm gân chính, mỗi loại ảnh hưởng đến một phần khác nhau của gân như sau:
Gót chân có thể bị sưng viêm tuỳ tính chất tổn thương
Dấu hiệu điển hình của bệnh lý viêm gân gót bao gồm đau nhức phía trên gót chân, đặc biệt khi người bệnh cố gắng duỗi cổ chân hoặc kiễng chân. Ban đầu, các biểu hiện này có thể khá nhẹ nhàng nhưng theo thời gian các triệu chứng này sẽ nặng hơn.
Trong trường hợp gân Achilles bị rách, một trong các dấu hiệu đầu tiên người bệnh cảm thấy là đau đớn dữ dội đi kèm với tiếng nổ lách tách hoặc lộp độp. Nếu gân bị tổn thương, người bệnh có thể bị bầm tím, sưng tấy và cảm thấy hơi mềm khi chạm vào. Ngoài ra, bạn có thể cảm thấy khó khăn trong việc đẩy ngón chân ra hoặc thực hiện các bước đi cơ bản.
Người bệnh có thể cảm nhận được cơn đau dữ dội
Chấn thương ở chân, đặc biệt là chấn thương gân Achilles thường gặp ở những người tham gia các hoạt động thể thao với các động tác tăng tốc nhanh, giảm tốc độ đột ngột hoặc xoay người. Ngoài ra, người chơi các môn thể thao như chạy bộ, bóng đá, bóng rổ, tennis, bóng chuyền,... cũng tiềm ẩn nguy cơ bị tổn thương gân Achilles cao hơn bình thường.
Bên cạnh đó, các bác sĩ chuyên khoa cũng cảnh báo nam giới trên 30 tuổi nên cảnh giác trước nguy cơ bị tổn thương gân Achilles do gân gót chân của nhóm đối tượng này có xu hướng kém đàn hồi hơn, dễ bị tổn thương khi tham gia các hoạt động thể lực. Tất nhiên, những người thường xuyên tham gia các hoạt động có tác động mạnh hoặc làm căng gân liên tục lặp đi lặp lại như nhảy hoặc chạy cũng có thể bị chấn thương do căng thẳng quá mức kéo dài lên gân chân.
Các bác sĩ sẽ khám lâm sàng để đánh giá các triệu chứng bệnh nhân đang có, chức năng vận động của chân qua quan sát cách bệnh nhân đi bộ hoặc chạy để phát hiện các tổn thương (nếu có). Một phương pháp chẩn đoán bệnh lý hiệu quả là các bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện các động tác bóp bắp chân. Bạn sẽ được yêu cầu quỳ trên ghế hoặc nằm sấp trên bàn khám, sau đó các bác sĩ sẽ bóp nhẹ vào bắp chân của chân lành. Nếu phần gân của gót chân không bị thương, bàn chân sẽ tự động cử động do sự kết nối giữa cơ bắp chân và bàn chân.
Trong trường hợp bị rách gân, chân bệnh nhân sẽ không cử động được bởi cơ bắp chân đã mất kết nối với bàn chân. Ngoài ra, các bác sĩ cũng sẽ kiểm tra phạm vi cử động của mắt cá chân để đánh giá xem bệnh nhân có thể chủ động di chuyển khớp hay không.
Khi đó, một số chỉ định có thể được đưa ra để đánh giá chi tiết về mức độ tổn thương của gót chân như chụp X Quang, chụp MRI,...
Điều may mắn là chấn thương gân gót chân dù ở mức độ nhẹ hay trung bình đều có thể tự lành nếu được chăm sóc đúng cách. Để rút ngắn thời gian phục hồi sau chấn thương, bạn có thể tham khảo các biện pháp chăm sóc như sau:
Việc đầu tiên người bệnh cần làm khi nghi ngờ bản thân bị chấn thương ở vùng gót chân là dành thời gian nghỉ ngơi. Đặc biệt, bạn hãy hạn chế việc đặt trọng lượng lên chân bị thương bằng cách giảm hoạt động hoặc sử dụng nạng nếu cần thiết.
Khi nghỉ ngơi, hãy kê cao chân trên gối để giảm sưng và cải thiện lưu thông máu. Ngoài ra, việc chườm lạnh cũng rất hiệu quả trong việc giảm sưng đau và được khuyến khích thực hiện 20 phút/ lần.
Bạn có thể dùng băng thun quấn quanh cẳng chân và mắt cá chân để cố định và bảo vệ vùng bị thương. Ngoài ra, việc này còn giúp giảm sưng và tạo điều kiện thuận lợi để gân hồi phục.
Đôi khi người bệnh sẽ được bó bột để điều trị
Với các ca bệnh bị đau sưng do chấn thương gót chân, bạn nên sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen hoặc naproxen để cải thiện các cơn đau nhức. Tuy nhiên, bạn cần tuân thủ đúng theo liều lượng hướng dẫn và tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu có tiền sử dị ứng hoặc đang dùng các thuốc điều trị khác. Trung bình, việc dùng thuốc phải kéo dài từ 7 - 10 ngày và cần sự theo dõi chặt chẽ của các bác sĩ để hạn chế các tác dụng phụ.
Mọi bất thường liên quan đến gót chân đều phải được can thiệp kịp thời, nếu không có thể dẫn đến các vấn đề về mặt sức khoẻ như sau:
Trung bình quá trình phục hồi sau chấn thương sẽ kéo dài khoảng vài tháng tuỳ vào mức độ nghiêm trọng của vết thương. Trong thời gian này, bạn không nên vội vàng quay lại các hoạt động thể chất cường độ cao.
Bạn chỉ nên cân cân nhắc quay lại di chuyển trở lại nếu chân đã có thể di chuyển dễ dàng, không còn bị đau khi đi bộ, chạy bộ hoặc nhảy thì mới có thể quay lại hoạt động và sinh hoạt bình thường.
Sau khi bị chấn thương, bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi
Để bảo vệ cơ thể khỏi các vấn đề cơ xương khớp, bạn nên chủ động phòng ngừa bằng cách thực hiện theo các gợi ý dưới đây:
Thời gian lành của mỗi ca bệnh còn phụ thuộc vào mức độ tổn thương, tiền sử chấn thương, phương pháp điều trị và sức khỏe của mỗi người bệnh.
Có thể nói, chấn thương gót chân là một trong số các chấn thương nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng đến khả năng đi lại và vận động của người bệnh tuỳ theo mức độ tổn thương. Để phát hiện và điều trị sớm các bất thường về chấn thương cơ xương khớp, bạn hãy thăm khám sức khỏe thường xuyên và điều trị nếu có bất thường càng sớm càng tốt.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Gù lưng là tình trạng cột sống cong bất thường, ảnh hưởng đến dáng đi, khả năng vận động và sức khỏe hô hấp, cần can thiệp sớm và đúng...
