Chỉ số acid uric bao nhiêu là bất thường? Cách cải thiện

Tìm hiểu chung về Acid uric 

Acid uric là một hợp chất hữu cơ được tạo ra trong quá trình phân hủy purin – chất có mặt tự nhiên trong cơ thể và một phần đến từ thức ăn, như thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật, và một số loại đậu. Trong điều kiện bình thường, acid uric được hòa tan trong máu, sau đó được thận lọc và thải ra ngoài qua nước tiểu. Tuy nhiên, khi cơ thể sản xuất quá nhiều hoặc không đào thải kịp, acid uric có thể tích tụ trong máu, làm tăng chỉ số acid uric dẫn đến các vấn đề liên quan tới sức khỏe, đặc biệt là bệnh gút và rối loạn chuyển hóa.

Chỉ số acid uric là gì? 

Chỉ số acid uric có vai trò quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe người bệnh

Đây là nồng độ acid uric trong máu – được đo bằng đơn vị mg/dL (miligam trên decilit). Theo các tiêu chuẩn y học hiện nay, chỉ số acid uric bình thường ở nam giới trưởng thành thường dao động trong khoảng 3.4 – 7.0 mg/dL, còn ở nữ giới là 2.4 – 6.0 mg/dL.

Acid uric trong cơ thể có vai trò gì? 

Dù thường được nhắc đến trong mối liên quan với bệnh lý, acid uric thực tế cũng đóng một vai trò nhất định như một chất chống oxy hóa tự nhiên trong máu, giúp bảo vệ các mạch máu và mô khỏi sự tấn công của các gốc tự do.

Cách đo chỉ số acid uric như thế nào?

Để xác định chỉ số acid uric, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm nước tiểu:

• Xét nghiệm máu: Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch và phân tích tại phòng thí nghiệm để xác định nồng độ acid uric. Đây là cách phổ biến nhất để đánh giá tình trạng tăng acid uric máu.
• Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ: Được sử dụng để đánh giá khả năng đào thải acid uric qua thận, giúp phân biệt nguyên nhân gây tăng acid uric là do sản xuất nhiều hay do đào thải kém.

Như vậy, chỉ số acid uric là một chỉ số sinh hóa quan trọng, phản ánh mức độ cân bằng của quá trình chuyển hóa purin trong cơ thể và khả năng hoạt động của hệ bài tiết. Việc theo dõi định kỳ chỉ số này có vai trò đáng kể trong việc phát hiện sớm các rối loạn chuyển hóa và phòng ngừa biến chứng liên quan.

Chỉ số acid uric bình thường và bất thường là bao nhiêu?

Mức acid uric bình thường: 

• Nam: 210 – 420 µmol/L (hoặc 3.5 – 7.0 mg/dL)
• Nữ: 150 – 360 µmol/L (hoặc 2.5 – 6.0 mg/dL)

Tổng lượng acid uric trong cơ thể của nam giới là khoảng 1200mg, nữ giới là khoảng 600mg. Chỉ số acid uric cao hơn mức này được coi là tăng acid uric máu, và có thể là dấu hiệu của bệnh gout hoặc các vấn đề về thận. 

Mức acid uric bất thường (cao):

• Nam: > 7.0 mg/dl (420 micromol/l).
• Nữ: > 6.0 mg/dl (360 micromol/l).

Nồng độ acid uric cao có thể dẫn đến bệnh gout là một dạng viêm khớp gây đau đớn cho người bệnh

Chỉ số tốt nhất trong cơ thể người là dưới 6 mg/dl, giảm được nguy cơ mắc bệnh gout. Nồng độ axit uric ở mức 6–7 mg/dl là bình thường, an toàn. 

Xem thêm:

• Bệnh Wilson: Căn bệnh rối loạn chuyển hóa đồng nguy hiểm ít người biết
  

Khi chỉ số acid uric bất thường, cần làm gì?

Trường hợp chỉ số acid uric cao 

Acid uric máu tăng cao có thể là dấu hiệu sớm của nhiều vấn đề sức khỏe, phổ biến nhất là bệnh gout. Ngoài ra, nồng độ acid uric cao cũng có liên quan đến tăng huyết áp, bệnh tim mạch, suy thận mạn và hội chứng chuyển hóa.

Khi phát hiện chỉ số acid uric cao (thường > 7 mg/dL ở nam và > 6 mg/dL ở nữ), cần thực hiện các bước sau:

• Thay đổi chế độ ăn: Hạn chế thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, hải sản, nội tạng, bia rượu; tăng cường rau xanh, trái cây ít fructose, ngũ cốc nguyên cám, uống nhiều nước.
• Giảm cân nếu thừa cân: Béo phì làm tăng sản xuất và giảm đào thải acid uric.
• Tập thể dục đều đặn: Giúp cải thiện chức năng chuyển hóa và giảm nồng độ uric máu.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định: Nếu đã xuất hiện triệu chứng gút hoặc có bệnh lý kèm theo, bác sĩ có thể kê các thuốc như Allopurinol, Febuxostat, hoặc Colchicine.
• Tầm soát biến chứng: Đánh giá chức năng thận, đo huyết áp và xét nghiệm lipid máu đi kèm.

Duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và uống đủ nước cũng rất quan trọng để kiểm soát nồng độ acid uric trong cơ thể

Trường hợp chỉ số acid uric thấp

Mặc dù ít được chú ý, acid uric thấp cũng có thể cảnh báo một số bệnh lý tiềm ẩn như:

• Suy giảm chức năng gan hoặc thiếu hụt men chuyển hóa purin
• Hội chứng SIADH (hội chứng tiết ADH không phù hợp)
• Tác dụng phụ của thuốc lợi tiểu, allopurinol quá liều, hoặc điều trị hóa chất
• Bệnh Wilson (rối loạn chuyển hóa đồng) hoặc bệnh lý thận ống gần

Lúc này, người bệnh cần:

• Tìm nguyên nhân nền: Xét nghiệm men gan, chức năng thận, định lượng điện giải và các xét nghiệm chuyển hóa đặc hiệu.
• Rà soát thuốc đang sử dụng: Một số thuốc làm giảm nồng độ acid uric máu một cách không mong muốn.
• Không tự ý bổ sung hoặc điều trị khi chưa rõ nguyên nhân: Do việc tăng acid uric nhân tạo có thể gây hại nếu không có chỉ định rõ ràng.

Một số câu hỏi thường gặp về chỉ số acid uric

1. Chỉ số acid uric bao nhiêu thì bị gout?

Chỉ số acid uric trong máu là một yếu tố quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh gout. Thông thường, nồng độ acid uric được coi là cao khi vượt quá 6.8 mg/dL (hoặc 0.4 mmol/L). Khi nồng độ này tăng lên, cơ thể có thể không xử lý được acid uric một cách hiệu quả, dẫn đến sự tích tụ của các tinh thể urat trong khớp, gây ra các cơn đau và viêm đặc trưng của gout.

2. Chỉ số acid uric cao có thể phòng ngừa không?

Chỉ số acid uric cao có thể được phòng ngừa thông qua một số biện pháp dinh dưỡng và lối sống hợp lý. Bằng cách: 

• Xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng, hạn chế thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, hải sản và đồ uống có đường, có thể giúp giảm mức acid uric. Thay vào đó, nên tăng cường tiêu thụ rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt. 
• Duy trì cân nặng lý tưởng và tập thể dục đều đặn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát chỉ số này. Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 2-3 lít, giúp thận hoạt động hiệu quả hơn trong việc đào thải acid uric ra khỏi cơ thể. 
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ cũng là những yếu tố quan trọng để phòng ngừa tình trạng tăng acid uric.

3. Acid uric tích tụ trong cơ thể như thế nào? 

Acid uric là một sản phẩm phụ của quá trình phân hủy purine, một loại hợp chất có trong nhiều thực phẩm và tế bào của cơ thể. Khi cơ thể tiêu hóa purine, acid uric được tạo ra và thường được thải ra ngoài qua nước tiểu. Tuy nhiên, khi có sự mất cân bằng giữa việc sản xuất và thải trừ acid uric, nó có thể tích tụ trong cơ thể. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể bao gồm chế độ ăn uống giàu purine (như thịt đỏ, hải sản, bia), giảm chức năng thận, hoặc các bệnh lý khác như tiểu đường và huyết áp cao. Khi nồng độ acid uric trong máu vượt quá mức bình thường, nó có thể tạo thành tinh thể urat, gây ra các cơn đau gout và các vấn đề về khớp. Do đó, việc duy trì mức acid uric trong cơ thể ở mức hợp lý là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe.

Kết luận

Việc hiểu rõ chỉ số acid uric trong máu là chìa khóa giúp bạn kiểm soát và phòng ngừa sớm các bệnh lý nguy hiểm như gout hay suy thận. Khi chỉ số vượt ngưỡng bình thường, bạn nên chủ động điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt và đến gặp bác sĩ để được tư vấn điều trị phù hợp. Nếu quý khách hàng có các thắc mắc nào khác cần giải đáp thì đừng ngần ngại để lại thông tin tại phần Đặt lịch khám hoặc bấm máy gọi tới Hotline 1900 1806 của BVĐK Phương Đông để được hỗ trợ.