Nhiều người thường nghĩ cứng khớp gối chỉ xảy ra ở người già. Nhưng trên thực tế, dân văn phòng ngồi nhiều, người ít vận động, thậm chí cả người trẻ từng chơi thể thao chấn thương cũng có thể gặp phải. Cứng khớp ban đầu chỉ gây khó chịu nhẹ, nhưng nếu bỏ qua, nó có thể dẫn đến đau mạn tính, hạn chế vận động, thậm chí biến dạng khớp.
Cứng khớp gối là tình trạng khớp gối khó cử động, gập duỗi kém linh hoạt, thường kèm theo cảm giác đau, căng hoặc nặng ở đầu gối. Người bệnh có thể cảm thấy khớp rất khó cử động khi mới ngủ dậy hoặc sau khi ngồi, đứng quá lâu ở một tư thế.
Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở người trung niên, người cao tuổi, người chơi thể thao hoặc từng chấn thương đầu gối.
Khớp gối là khớp lớn nhất trong cơ thể, kết nối xương đùi và xương cẳng chân, được cấu tạo từ xương, sụn, gân, cơ và dây chằng. Đây là bộ phận chịu áp lực lớn trong hầu hết các hoạt động như đi lại, leo cầu thang, ngồi xổm, chạy, đạp xe… Khi một trong những cấu trúc này bị tổn thương hoặc viêm, khớp gối sẽ trở nên cứng, đau, giảm tầm vận động.
Nếu không được can thiệp sớm, cứng khớp gối có thể tiến triển thành dính khớp, teo cơ hoặc tàn phế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng di chuyển và sinh hoạt hằng ngày.
Vì nhiều nguyên nhân người bệnh có thể bị cứng khớp gối
Triệu chứng dễ nhận thấy nhất của tình trạng cứng khớp gối là khớp gối trở nên khó cử động, nhất là sau khi bạn ở yên một chỗ quá lâu. Nhiều người cảm thấy đầu gối đau và cứng vào buổi sáng sau khi ngủ dậy, hoặc sau khi ngồi, nằm, đứng lâu không thay đổi tư thế. Thông thường, cảm giác cứng khớp này kéo dài khoảng 15–20 phút, và bạn phải xoa bóp, vận động nhẹ nhàng thì khớp mới dần “mềm” và cử động lại bình thường.
Tuy nhiên, nếu tình trạng cứng khớp kéo dài hơn 1 giờ, thậm chí cả ngày mà không cải thiện, đó là dấu hiệu cho thấy khớp gối đang bị tổn thương nghiêm trọng. Lúc này, người bệnh không nên tự xử lý tại nhà mà cần đi khám sớm để tránh biến chứng.
Ở mức độ nặng hơn, cứng khớp gối có thể khiến người bệnh không duỗi thẳng chân được hoàn toàn, hoặc chỉ gập gối dưới 90°. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến việc đi lại, leo cầu thang, ngồi xổm, tập thể dục… và gây đau mạn tính kéo dài.
Ngoài cảm giác cứng và đau, người bệnh còn có thể gặp thêm một số biểu hiện khác:
Tình trạng khớp gối bị cứng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như sau:
Chấn thương dây chằng, sụn chêm, gãy xương quanh khớp hoặc va đập mạnh đều có thể làm tổn thương cấu trúc khớp gối. Khi đó, mô sụn bị tổn thương, dịch khớp giảm, cơ và dây chằng co cứng khiến khớp kém linh hoạt.
Việc cố định gối trong thời gian dài sau phẫu thuật hoặc chấn thương có thể làm các mô xơ sẹo hình thành trong khớp, gây cứng khớp gối sau bó bột. Đây là nguyên nhân phổ biến ở người phải nẹp gối từ 2–6 tuần.
Một số bệnh viêm mạn tính như viêm khớp dạng thấp, viêm dính khớp cột sống… khiến đầu gối sưng viêm kéo dài, dẫn đến cứng khớp buổi sáng, đặc biệt là khi triệu chứng viêm tiến triển nặng.
Xem thêm: Biến chứng viêm khớp dạng thấp thường gặp và cách kiểm soát
Thoái hóa khiến sụn khớp bị bào mòn, dịch khớp giảm tiết, đầu xương cọ xát vào nhau gây đau và cứng khớp khi vận động.
Người ít tập thể dục hoặc thừa cân khiến áp lực dồn lên khớp gối quá lớn, đồng thời cơ quanh khớp yếu đi, giảm khả năng nâng đỡ và vận động linh hoạt.
Trên thực tế, người béo phì có nguy cơ gặp nhiều vấn đề về xương khớp hơn bình thường
Đây là tình trạng có thể xảy ra ở bất kỳ ai, không phân biệt tuổi tác. Nguyên nhân phổ biến nhất là do khớp gối bị tổn thương bên trong hoặc là hậu quả để lại sau chấn thương, tai nạn, bó bột, phẫu thuật… Tuy nhiên, theo thống kê, phụ nữ sau 30 tuổi lại là nhóm có nguy cơ mắc cao hơn do sự thay đổi hormone và quá trình lão hóa xương khớp diễn ra sớm hơn nam giới.
Một số đối tượng dễ bị cứng khớp gối hơn người bình thường gồm:
Việc chẩn đoán cứng khớp gối nhằm xác định chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng giảm vận động. Khi thăm khám, bác sĩ sẽ trao đổi với người bệnh về:
Sau đó, bác sĩ sẽ kiểm tra trực tiếp vùng khớp gối để đánh giá mức độ sưng, vị trí đau và khả năng gập – duỗi của khớp.
Nếu cần đánh giá sâu hơn, người bệnh sẽ được chỉ định thêm các xét nghiệm cận lâm sàng, đặc biệt là các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như:
Bệnh không chỉ gây đau và hạn chế vận động, mà nếu để lâu, bệnh còn có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Nguy cơ tăng cao hơn ở những người từng chấn thương nặng, phẫu thuật vùng gối hoặc khớp đã bước vào giai đoạn thoái hóa.
Một số biến chứng thường gặp gồm:
Để tránh những hậu quả này, người bệnh cần lắng nghe cơ thể và đi khám sớm nếu tình trạng đau – cứng khớp kéo dài hơn 1 giờ hoặc không thuyên giảm sau khi nghỉ ngơi. Việc điều trị đúng phác đồ ngay từ đầu sẽ giúp khớp gối phục hồi tốt hơn, đồng thời ngăn chặn biến chứng lâu dài.
Nếu không điều trị, bệnh có thể gây biến dạng khớp
Nguyên tắc điều trị các bệnh lý khớp gối là xử lý đúng nguyên nhân chứ không chỉ giảm triệu chứng tạm thời. Ví dụ:
Bên cạnh đó, vật lý trị liệu và phục hồi chức năng luôn được khuyến khích nhằm:
Nếu các triệu chứng ở khớp gối mới xảy ra dưới 10 ngày, chưa ảnh hưởng nhiều đến công việc và sinh hoạt, người bệnh có thể được chỉ định các biện pháp điều trị tại chỗ như:
Lưu ý: Không tự ý dùng thuốc hoặc thực phẩm chức năng khi chưa được tư vấn y khoa, tránh làm nặng thêm tình trạng khớp.
Có thể nói, cứng khớp gối không phải là bệnh lý nguy hiểm ngay lập tức, nhưng lại rất dễ dẫn đến biến chứng nếu kéo dài mà không điều trị đúng cách. Việc nhận biết sớm triệu chứng, chẩn đoán chính xác nguyên nhân và tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ là yếu tố vô cùng để quyết định khả năng phục hồi của người bệnh.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Chấn thương hông là tình trạng tổn thương xảy ra ở vùng khớp hông do va đập, té ngã, vận động quá sức hoặc thoái hóa.
