Gai cột sống lưng: Nguyên nhân, dấu hiệu và hướng điều trị

Gai cột sống lưng là gì?

Gai cột sống lưng là tình trạng các mấu xương nhỏ phát triển bên rìa thân đốt sống vùng lưng. Đây cũng là phản ứng tự nhiên của cơ thể, kích hoạt cơ chế bù đắp sự thiếu ổn định của cột sống do chấn thương, viêm kéo dài hoặc chấn thương.

Trên thực tế gai cột sống không phải bệnh lý viêm cấp tính, gai xương thuộc nhóm rối loạn mạn tính phát triển theo thời gian. Tình trạng này không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng có thể chèn ép lên dây thần kinh, tủy sống, mô mềm xung quanh gây đau nhức, tê bì, co cứng.

Gai cột sống không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt

Tuy nhiên không phải mọi trường hợp gai xương đều xuất hiện triệu chứng đau nhức, giảm khả năng vận động. Nhiều bệnh nhân chỉ tình cờ phát hiện qua hình ảnh X-quang, MRI khi khám sức khỏe định kỳ.

Nguyên nhân gây bệnh gai cột sống lưng

Gai xương xuất hiện do sự tích tụ canxi ở dây chằng, đốt sống hoặc do quá trình tự phục hồi của xương sau chấn thương. Tuy nhiên một số bệnh lý xương khớp dưới đây có thể khiến gai cột sống dễ phát triển hơn.

Bao gồm:

• Viêm khớp cột sống: Gai xương thường hình thành do tình trạng viêm mạn tĩnh, xuất hiện ở những vùng sụn bị bào mòn.
• Viêm xương khớp: Tình trạng này khiến các sụn đệm đầu xương bị phá vỡ, cơ thể trong quá trình cố gắng phục hồi có thể tạo ra các gai xương quanh khu vực bị tổn thương.
• Hẹp ống sống: Là tình trạng lỗ mở của cột sống bị thu hẹp, làm tăng ma sát và viêm, dẫn tới gai xương.
• Lão hoá: Nguyên nhân này thường gặp ở người cao tuổi, do đĩa đệm bị bào mòn và mỏng đi theo tuổi tác.

Nguyên nhân hình thành các gai xương ở cột sống

Dấu hiệu gai cột sống lưng

Gai cột sống có thể không gây đau nhức, khó chịu nhưng có thể tăng áp lực lên dây thần kinh, cơ và dây chằng xung quanh. Điều này thường ảnh hưởng đến các vùng cột sống cổ, ngực hoặc thắt lưng.

Dưới đây là một số triệu chứng liên quan đến gai xương mà bạn có thể nhận diện:

• Cơn đau âm ỉ mỗi khi đứng lên hoặc đi lại.
• Cơn đau lan xuống vai, mông.
• Chân tay tê bì, mất cảm giác.
• Cảm giác nóng rát, ngứa ran như kim châm ở tay hoặc chân.
• Xuất hiện các cơn co thắt, chuột rút cơ.
• Chân tay khó gấp duỗi, hạn chế sự linh hoạt.
• Các chi mất khả năng phối hợp.
• Rối loạn kiểm soát bàng quang hoặc ruột.

Triệu chứng nhận biết gai xương sống lưng

Gai cột sống lưng có nguy hiểm không?

Các gai cột sống lưng không được kiểm soát kịp thời, chặt chẽ sẽ phát triển dần theo thời gian, chèn ép lên các cấu trúc lân cận. Theo thời gian, gai xương có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

• Thoái hóa đốt sống: Gai xương làm tăng diện tích ma sát giữa các đốt sống, đẩy nhanh quá trình thoái hóa, khiến cột sống dần mất độ linh hoạt.
• Hẹp cột sống thắt lưng: Gai xương khi phát triển quá mức có thể xâm lấn vào ống sống, chèn ép lên tủy sống và rễ thần kinh. Bệnh nhân khi này phải đối mặt với các cơn đau thắt lưng dữ dội, đôi khi lan xuống hông, chân.
• Thoát vị đĩa đệm: Gai xương chèn ép cấu trúc xung quanh trong thời gian dài sẽ làm đĩa đệm suy yếu nhanh, tạo điều kiện cho nhân nhầy thoát ra ngoài. Từ đây người bệnh có nguy cơ đối mặt với hội chứng chèn ép tủy hoặc rối loạn vận động.
• Teo cơ, liệt chi: Trường hợp này tương đối hiếm gặp nhưng có mức độ nguy hiểm đặc biệt, khiến cơ bắp suy yếu, mất cảm giác hoặc tàn phế vĩnh viễn.

Biến chứng nguy hiểm khi cột sống hình thành gai xương

Phương pháp chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán mức độ, tổn thương do gai cột sống, bác sĩ không chỉ dựa vào triệu chứng lâm sàng mà còn cần kết hợp kỹ thuật cận lâm sàng, cụ thể:

• Chụp X-quang tìm vị trí gai cột sống, xem xét tình trạng và mức độ chấn thương.
• Điện cơ đồ (EMG) đánh giá mức độ chấn thương dây thần kinh.
• Chụp MRI kiểm tra tình trạng chèn ép tại rễ thần kinh, đĩa đệm.
• Chụp CT-Scan cung cấp hình ảnh chi tiết liên quan đến cấu trúc xương và tình trạng chèn ép dây thần kinh.
• Xét nghiệm máu là phương pháp chẩn đoán loại trừ các bệnh lý liên quan, có thể dẫn tới triệu chứng đau nhức.

Phương pháp chẩn đoán bệnh lý gai xương

Cách chữa bệnh gai cột sống lưng

Phương thức xử trí gai cột sống lưng sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, thời gian đau, triệu chứng thần kinh và kết quả kiểm tra y tế. Quá trình điều trị có thể áp dụng bằng thuốc hoặc can thiệp ngoại khoa, đảm bảo mục tiêu cải thiện triệu chứng và phục hồi chức năng vận động.

Điều trị không dùng thuốc

Chườm nóng, xoa bóp, châm cứu, nắn chỉnh cột sống là liệu pháp được chỉ định ban đầu với bệnh nhân bị gai cột sống lưng. Tuy nhiên các phương pháp này không mang lại hiệu quả điều trị rõ rệt, bệnh nhân có thể tham vấn ý kiến tiếp nhận vật lý trị liệu, liệu pháp laser mức độ thấp.

Trong đó, việc tập thể dục thể thao đều đặn với cường độ phù hợp, mang lại hiệu quả ưu việt và rõ ràng với bệnh nhân trẻ bị gai cột sống. Bạn nên chú trọng các bài tập kéo giãn, hỗ trợ tăng mật độ khoáng của xương sống.

Điều trị gai xương sống lưng bằng phương pháp không dùng thuốc

Còn với hướng vật lý trị liệu, các bài tập uốn dẻo có thể tăng cường sự ổn định thắt lưng và thuyên giảm triệu chứng. Tuy nhiên cần chú ý tới tư thế đúng kỹ thuật, nên tập luyện dưới sự hướng dẫn và theo dõi của chuyên gia.

Gai cột sống lưng uống thuốc gì?

Bệnh nhân gai cột sống lưng thường được chỉ định dùng thuốc acetaminophen, thuốc giảm đau không steroid (NSAID). Hai loại thuốc này có thể sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp nhằm giảm mức độ, tần suất các cơn đau nhức.

Biện pháp phòng tránh gai cột sống lưng

Gai xương rất khó để phòng ngừa hoàn toàn, đặc biệt với nguyên nhân do lão hoá hoặc thoái hoá mô do tuổi tác. Tuy nhiên, chú trọng chăm sóc sức khoẻ tổng thể từ hôm nay có thể giảm hoặc trì hoãn quá trình bào mòn, tổn thương bên trong.

Một số gợi ý mà bạn có thể tham khảo:

• Thiết lập chế độ ăn uống để đảm bảo cơ thể được bổ sung đầy đủ dưỡng chất, tránh mất sự cân bằng. Nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người thay đổi theo thời gian, độ tuổi và mức độ hoạt động, nếu không bổ sung đầy đủ tiềm ẩn nguy cơ suy yếu mô và loãng xương.
• Tập thể dục thể thao đều đặn hàng ngày, bao gồm cả giãn cơ. Các bài tập bơi lội, đạp xe tuy đơn giản nhưng có thể giúp hệ cơ xương khớp khỏe mạnh, nâng đỡ ổn định trọng lượng cơ thể.
• Giảm cân đối với người thừa cân, béo phì, do trọng lượng cơ thể vượt ngưỡng BMI có thể làm áp lực lên khớp, đẩy nhanh tốc độ thoái hoá.
• Chú ý tư thế ngồi, đi đứng để hạn chế tối đa các áp lực lên xương khớp, ngăn ngừa chấn thương do căng thẳng lặp đi lặp lại.

Phương pháp phòng tránh gai xương sống lưng

Câu hỏi thường gặp

Bên cạnh những thông tin chính như nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị, không ít bệnh nhân thắc mắc về chế độ dinh dưỡng, khả năng điều trị và địa chỉ khám uy tín. Dưới đây là những giải đáp từ chuyên gia mà bạn có thể tham khảo.

Gai cột sống lưng kiêng ăn gì?

Người bệnh gai cột sống nêu hạn chế các nhóm thực phẩm làm nghiêm trọng hơn tình trạng viêm, đẩy nhanh tốc độ thoái hóa khớp. Điển hình như đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ chiên rán, thịt đỏ, nội tạng động vật, rượu bia, đồ ngọt, muối và thực phẩm chế biến sẵn.

Thay vào đó nên ưu tiên bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, E, canxi và omega-3, hỗ trợ cột sống hoạt động khỏe mạnh và ổn định. Bao gồm rau xanh, trái cây tươi, cá, đẩy nhanh tốc độ phục hồi xương khớp.

Gai cột sống lưng chữa được không?

Gai cột sống lưng thuộc nhóm bệnh lý mạn tính nên rất khó để điều trị dứt điểm. Tuy nhiên những phương pháp can thiệp có thể kiểm soát triệu chứng bệnh, làm chậm tốc độ tiến triển bệnh và duy trì chất lượng cuộc sống.

Chữa gai cột sống lưng ở đâu?

Chữa gai cột sống lưng tại Trung tâm Cơ Xương Khớp - Bệnh viện Đa khoa Phương Đông. Tại đây người bệnh sẽ được thăm khám, điều trị theo phác đồ cá thể hóa, phù hợp với từng tình trạng và mức độ bệnh.

Không chỉ chú trọng điều trị bằng thuốc, can thiệp y khoa, bệnh viện còn triển khai các liệu pháp hỗ trợ toàn diện, trị liệt thần kinh cột sống và chế độ sinh hoạt khoa học. Với điều này, bệnh nhân có thể giảm đau nhanh chóng, mở rộng phạm vi vận động cũng như giảm thiểu nguy cơ tái phát.

Khám và điều trị gai cột sống lưng tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông

Hơn hết, Bệnh viện Phương Đông áp dụng mô hình chăm sóc y tế theo tiêu chuẩn khách sạn 5 sao, tối ưu trải nghiệm khám chữa bệnh thoải mái, riêng tư và an toàn. Nhờ vậy xuyên suốt hành trình phát triển, đơn vị đã trở thành địa chỉ điều trị xương khớp uy tín tại khu vực miền Bắc.

Kết luận

Gai cột sống lưng là một bệnh lý mạn tính tiến triển chậm và âm thầm, có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm nếu chủ quan điều trị. Người bệnh ngay khi có triệu chứng bất thường cần đến cơ sở y tế thăm khám, tuân thủ phác đồ điều trị cùng lối sống lành mạnh để kiểm soát tốt tình trạng.