Gai cột sống thắt lưng là một trong những bệnh lý xương khớp điển hình ở nhóm đối tượng trung niên, cao tuổi hoặc bệnh nhân sau điều trị chấn thương. Kéo dài tình trạng này có thể gây các cơn đau mỏi lưng tiến triển, làm sụt giảm trực tiếp khả năng vận động và chất lượng sinh hoạt thường ngày.
Nguyên nhân gai cột sống thắt lưng
Gai cột sống thắt lưng là tình trạng các nhánh xương (hay gai xương) phát triển quá mức tại vùng cột sống thắt lưng. Đây là kết quả của sự lắng đọng canxi tại dây chằng, đốt sống hoặc xương tự sửa chữa sau chấn thương chèn ép lên cột sống.
Khi các khớp xương bị viêm, những nhánh xương bao quanh khớp xương sống như một cách cơ thể thích ứng với các phản ứng bất thường. Tuy góp phần bảo vệ khớp xương nhưng cũng đồng thời trở thành nguyên nhân hình thành gai cột sống thắt lưng.

Nguyên nhân hình thành gai cột sống thắt lưng
Một số yếu tố khác cũng có thể góp phần tiến triển bệnh như:
- Đứng, ngồi một vị trí trong thời gian dài.
- Mang vác đồ vật nặng, cồng kềnh quá sức.
- Nằm ngủ sai tư thế, vặn người quá mức.
- Tuổi tác càng cao các cơ quan trong cơ thể dần bị thoái hóa, tăng nguy cơ các bệnh lý về xương khớp.
- Tăng cao ở nhóm bệnh nhân thừa cân, hút thuốc lá, uống rượu bia, dùng chất kích thích.
- Mắc bệnh lý cột sống khác như viêm đốt sống đĩa đệm, viêm cột sống dính khớp, lao cột sống,...
Triệu chứng gai cột sống thắt lưng
Đau cột sống thắt lưng là triệu chứng điển hình của bệnh gai xương, người bệnh có thể đau liên tục hoặc xuất hiện dữ dội đột ngột. Tính chất cơn đau thường như sau:
- Đau tập trung vùng thắt lưng giữa, lan rộng xuống háng hoặc chân.
- Cơn đau kéo dài liên tục trong 6 tuần.
- Đau tăng lên theo tư thế vận động như khom người, xoay cột sống, đứng hoặc ngồi lâu.

Đau là triệu chứng điển hình khi bị gai xương sống lưng
Tình trạng không được kiểm soát chặt chẽ, các gai cột sống sẽ chèn ép lên dây thần kinh, đặc biệt nguy hiểm nếu tác động sâu vào rễ thần kinh. Bệnh nhân đối mặt với nguy cơ suy giảm hoàn toàn chức năng vận động, yếu hoặc liệt hoàn toàn hai chi dưới.
Phương pháp chẩn đoán
Bước đầu thăm khám bệnh nhân sẽ được khai thác tiền sử bệnh lý, triệu chứng và bệnh cảnh. Kết hợp với kết quả chẩn đoán cận lâm sàng, đưa kết luận và hỗ trợ xây dựng phác đồ phù hợp:
- Chụp X-quang xác định vị trí đốt sống bị gai, tình trạng và mức độ chấn thương.
- Điện cơ đồ đánh giá mức độ chấn thương của dây thần kinh cột sống.
- Chụp MRI kiểm tra tình trạng tổn thương, chèn ép tại rễ dây thần kinh và đĩa đệm.
- Chụp CT-Scan cho phép bác sĩ quan sát kỹ sự thay đổi cấu trúc xương, mức độ chèn ép dây thần kinh.
- Xét nghiệm máu loại trừ gai cột sống thắt lưng liên quan đến các bệnh lý khác.

Phương pháp chẩn đoán gai xương đốt sống lưng
Cách điều trị gai cột sống thắt lưng
Điều trị gai cột sống thắt lưng được xem xét theo từng mức độ tổn thương, lần lượt từ bảo tồn đến can thiệp ngoại khoa. Dựa vào kết luận chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định một hoặc kết hợp nhiều phương pháp, tối ưu khả năng phục hồi chức năng và ngừa biến chứng.
Nghỉ ngơi
Ngay khi đau, nhức mỏi thắt lưng, người bệnh cần dành thời gian để thư giãn và nghỉ ngơi. Tuy nhiên không nên nằm một chỗ quá lâu, ảnh hưởng đến hoạt động lưu thông máu huyết đến toàn bộ cơ thể.
Biện pháp nghỉ ngơi chỉ có khả năng hỗ trợ giảm đau tạm thời, bệnh nhân có thể cần sử dụng thêm thuốc hoặc tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn chuyên khoa. Để tránh nguy cơ làm nghiêm trọng hơn tình trạng tổn thương cột sống, bạn cần chú ý tuân thủ y lệnh.
Chườm nóng, chườm lạnh
Ngoài nghỉ ngơi, bệnh nhân có thể kết hợp xen kẽ chườm lạnh và chườm nóng tại nhà để giảm đau vùng đau nhức. Lưu ý cần kiểm tra nhiệt độ trước khi thực hiện, tránh quá nóng hoặc quá lạnh dẫn tới bỏng nhiệt, mất tác dụng.

Điều trị hỗ trợ bằng phương pháp chườm nóng, chườm lạnh
Dùng thuốc Tây y
Gai cột sống gây đau, tê bì chân tay, khó chịu được kiểm soát bằng một số loại thuốc giảm đau, chống viêm như ibuprofen, diclofenac, paracetamol, vitamin nhóm B. Các triệu chứng có thể kiểm soát nhanh chóng nhưng không mang lại hiệu quả điều trị các đốt gai, tiềm ẩn nguy cơ tác dụng phụ.
Phẫu thuật
Cắt bỏ gai xương là phương pháp điều trị được chỉ định với trường hợp bệnh tiến triển nặng, các nhánh xương chèn ép lên tủy, dây thần kinh và làm hẹp ống tủy. Phẫu thuật mang lại hiệu quả phục hồi chức năng, ngăn ngừa biến chứng liên quan đến khả năng vận động.
Bệnh nhân sẽ được kiểm tra sức khỏe kỹ lưỡng trước khi tiến hành phẫu thuật, giảm thiểu nguy cơ thải ghép với các chất liệu y tế nhân tạo. Chủ động phòng tránh tình trạng kéo dài thời gian hồi phục, biến dạng cấu trúc giải phẫu.
Vật lý trị liệu
Các bài tập kéo giãn, xoa bóp trị liệu, sóng siêu âm hoặc điện trị liệu cũng góp phần cải thiện, phục hồi độ linh hoạt cột sống và hoạt động tuần hoàn máu. Phương pháp này có thể áp dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với hướng điều trị bằng thuốc, phẫu thuật.

Thực hiện vật lý trị liệu đối với bệnh nhân gai sống lưng
Chữa bệnh gai cột sống thắt lưng tại Bệnh viện Phương Đông
Trung tâm Cơ Xương Khớp - Bệnh viện Đa khoa Phương Đông là địa chỉ uy tín, chất lượng trong thăm khám và điều trị gai cột sống thắt lưng. Bệnh nhân được tầm soát sức khỏe với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, phác đồ cá nhân hóa dựa theo mức độ và thể trạng bệnh.
Hiện tại bệnh viện đang sở hữu hệ thống máy móc hiện đại hỗ trợ chẩn đoán như CT, MRI, siêu âm, X-quang và CT Photon. Cùng với đó là thiết bị vật lý trị liệu, phòng phẫu thuật, máy phẫu thuật nội soi công nghệ cao từ Anh, Ba Lan, Đức,... mang lại hiệu quả điều trị an toàn và hiệu quả.

Điều trị gai sống thắt lưng tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông
Liên hệ 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được tư vấn, thăm khám chuyên sâu với đội ngũ bác sĩ đầu ngành.
Gai cột sống thắt lưng giai đoạn đầu không đe dọa lập tức tính mạng người bệnh, nhưng sự chủ quan có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và sức khỏe. Người bệnh cần chủ động thăm khám tại cơ sở y tế chuyên môn để xác định nguyên nhân, mức độ tổn thương và chỉ định hướng điều trị phù hợp.