[Bật mí] Những điều cần biết về bệnh viêm cột sống dính khớp

Tổng quan về bệnh viêm cột sống dính khớp

Bệnh viêm cột sống dính khớp là một tình trạng viêm mạn tính, hiện tượng viêm xảy ra ở mối nối giữa các đốt của cột sống lưng, hay giữa cột sống và xương chậu của bạn.

Đôi khi hiện tượng viêm cũng được ghi nhận ở các vị trí khớp khác như khớp cổ tay, cổ chân, khớp cổ,…biểu hiện điển hình nhất là vôi hoá cột sống.

Theo thời gian gây dính khớp, làm cột sống mất khả năng vận động và cuối cùng sẽ tạo nên hậu quả là tư thế lệch lạc (cúi người về phía trước). Nếu bệnh ảnh hưởng vào vùng xương ức sẽ làm cho bệnh nhân khó thở hơn. Tỉ lệ viêm cột sống dính khớp ở nam giới và nữ giới khác nhau, nam giới gặp nhiều hơn nữ giới. Những năm đầu sau tuổi thành niên cũng là thời kỳ khởi phát bệnh.

Hình ảnh minh họa viêm cột sống dính khớp

Bên cạnh đó, tình trạng viêm cũng xuất hiện ở nhiều phần khác của cơ thể, mà mắt là điển hình nhất. Hiện chưa có phương pháp chữa trị dứt điểm. Tuy nhiên nếu được can thiệp đúng cách sẽ góp phần làm giảm nhẹ các triệu chứng và làm chậm lại quá trình diễn biến của bệnh.

Nguyên nhân gây bệnh

Hiện nay, nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm cột sống dính khớp vẫn đang là ẩn số trong giới y khoa. Tuy nhiên, các bác sĩ cũng cho biết một số yếu tố dưới đây sẽ góp phần dẫn đến chứng bệnh tự miễn này, bao gồm:

• Giới tính: Tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới không những cao gấp 2 – 3 lần nữ giới mà còn các triệu chứng, biểu hiện bệnh cũng có xu hướng trầm trọng lên.
• Tuổi tác: Bệnh được phát hiện từ độ tuổi 20 – 30. Ngoài ra, có khoảng 95% bệnh nhân được phát hiện mắc bệnh trước 46 tuổi, trong đó 15% là trẻ em dưới 15 tuổi.
• Bệnh nền: Tiền sử bệnh crohn, viêm loét đại tràng và vẩy nến đã được chứng minh có khả năng làm gia tăng nguy cơ mắc viêm cột sống dính khớp. Bên cạnh đó, bệnh lý trên cũng có sự liên kết mật thiết với loại kháng nguyên hòa hợp mô HLA-B 27.

Ngoài HLA-B 27, một số biến thể khác ở ERAP1, IL1A và IL23R cũng liên quan đến sự xuất hiện của chứng thấp viêm trên.

Triệu chứng, dấu hiệu nhận biết viêm cột sống dính khớp

Triệu chứng sớm nhất và điển hình của căn bệnh thấp viêm này là đau thắt lưng hoặc vùng lưng, hông bị viêm, đôi khi kèm theo hiện tượng cứng khớp vào buổi sáng. Khác với các triệu chứng đau lưng cơ học thông thường, đau lưng kiểu viêm và viêm cột sống dính khớp thường:

• Kéo dài ít nhất 3 tháng.
• Có thể khởi phát từ rất sớm, chủ yếu trong độ tuổi 17 – 45
• Cường độ khi khởi phát âm ỉ sẽ tăng dần theo tuổi.
• Không thuyên giảm khi nghỉ ngơi nhưng sẽ cải thiện khi người bệnh hoạt động nhẹ.

Ngoài ra, tình trạng bệnh trên kéo theo các biểu hiện sau:

• Viêm khớp vùng chậu với triệu chứng đau ở một hoặc cả hai bên mông.
• Đau và sưng đỏ kèm chảy dịch khớp do viêm ở khớp ngoại vi, đặc biệt là các khớp gốc chi đối xứng hai bên như khớp cổ chân và khớp háng.
• Ở Việt Nam, bệnh nhân cũng có dấu hiệu viêm khớp gốc chi sớm và rõ rệt hơn so với triệu chứng ở đầu gối.
• Viêm điểm bám tận của gân, phổ biến nhất là ở cân gan chân và gân Achilles, đôi khi có thể kèm theo chảy dịch quanh gân.
• Đau cổ và khó quay đầu, hay thấy ở bệnh nhân nữ, ngủ không sâu, hay thức dậy vào khoảng nửa đêm gần sáng.
• Mệt mỏi, sốt cao và giảm cân, sưng ngón tay, ngón chân.
• Viêm đại tràng và các bệnh khác (tiêu chảy, đau dạ dày, xuất huyết. ..) xảy ra ở khoảng 5 – 10% trường hợp
• Viêm màng bồ đào, bị vẩy nến và viêm ruột mạn tính, biểu hiện bệnh tim mạch và phổi
• Biểu hiện bệnh tim mạch và phổi

Như vậy, có thể thấy bệnh không chỉ tác động đến các đốt sống và khớp mà còn nguy cơ gây suy giảm chức năng chung.

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh

Những người người trong độ tuổi trung niên thường mắc bệnh

Viêm cột sống dính khớp là bệnh khá phổ biến và có tính chất di truyền. Bệnh hay gặp nhất ở nam giới và bắt đầu xuất hiện từ trước tuổi 35 và chỉ có một vài trường hợp bệnh xuất hiện sau 45 tuổi.

Bệnh viêm cột sống dính khớp cực kỳ nguy hiểm, nếu không chữa trị dứt điểm và sớm sẽ dẫn đến tình trạng thoái hóa khớp, tàn tật, lệ thuộc vào sự chăm sóc của gia đình và cộng đồng.

Biến chứng của bệnh viêm cột sống dính khớp

Nếu không được can thiệp chữa trị sớm thì viêm cột sống dính khớp sẽ tiến triển nặng hơn khiến cột sống bị dính khớp dần cứng lại và giảm khả năng di chuyển. Không chỉ cột sống mà ngay cả lồng ngực cũng sẽ bị ảnh hưởng, làm phổi bị hạn chế thể tích và chức năng.

Các giai đoạn biến chứng của bệnh

Bên cạnh những biến chứng ở xương khớp thì một số biến chứng khác có thể xảy ra như:

Viêm màng não

Đây là một trong các biến chứng hay gặp nhất của viêm cột sống dính khớp. Các triệu chứng có thể đột nhiên xuất hiện, bao gồm đau mỏi mắt, nhạy cảm với ánh sáng và nhìn mờ.

Tổn thương do đè ép

Giai đoạn đầu của viêm cột sống dính khớp một số bệnh nhân xuất hiện đau, làm cột sống yếu dần, thậm chí có thể gãy vỡ, khiến tư thế cúi gập về phía trước nặng hơn nữa. Bên cạnh việc tổn thương cột sống còn gây áp lực và làm tổn thương đến tuỷ sống cùng các dây thần kinh thoát ra từ cột sống.

Các vấn đề tim mạch

Viêm cột sống dính khớp có thể gây viêm động mạch chủ, có thể làm cho động mạch chủ bị tổn thương, ảnh hưởng tới hoạt động và chức năng. Viêm cột sống dính khớp là một bệnh có yếu tố di truyền có nguy cơ gây tàn tật ở người mắc nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách. Do đó, khi được chẩn đoán mắc bệnh, bạn cần tuân thủ tuyệt đối theo những phác đồ điều trị của bác sĩ.

Biện pháp chẩn đoán viêm cột sống dính khớp

Để chẩn đoán bệnh viêm cột sống dính khớp, bên cạnh việc thăm khám triệu chứng lâm sàng, các bác cũng cần thực hiện một số thủ thuật xét nghiệm như:

Chẩn đoán hình ảnh

Trong trường hợp này, chụp X-quang sẽ được thực hiện với mục tiêu tìm kiếm các dấu hiệu:

• Viêm khớp cùng chậu (khe khớp cùng chậu to, đặc cơ vùng chân khớp. ..)
• Tổn thương cột sống (giãn dây chằng xung quanh, canxi hoá đĩa đệm, viêm khớp liên sườn đốt sống,...)
• Thương tổn ở khớp háng (có triệu chứng viêm ở cả hai bên, hở khe khớp, bào mòn đối xứng qua khe khớp,...)

Chụp X-quang để chẩn đoán bệnh

Ngoài ra, do các thay đổi ở cột sống được phát hiện trên hình ảnh chụp X-quang vào giai đoạn cuối nên nếu nghi ngờ bệnh đang ở giai đoạn này, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh chụp MRI nhằm tìm kiếm dấu hiệu viêm khu trú ở cột sống hoặc khớp cùng chậu, qua đó giúp chẩn đoán xác định bệnh.

Xét nghiệm máu

Để biết một người có bị viêm cột sống dính khớp hay không, ngoài kiểm tra những bệnh kèm theo, bác sĩ cũng có thể thu thập mẫu máu của họ và tiến hành các xét nghiệm như:

• Tìm kiếm kháng nguyên hòa hợp mô HLA-B 27
• Tổng xét nghiệm tế bào máu (CBC)
• Đo tốc độ máu lắng
• Tìm kiếm chất protein phản ứng C
• Kiểm tra chức năng gan (GOT, GPT)
• Kiểm tra thận bằng cách đo creatinin

Xem thêm:

• Xét nghiệm HLA: Chi phí - Kết quả - Quy trình thực hiện

Phương pháp điều trị bệnh lý viêm cột sống dính khớp

Hiện nay, khoa nội cơ xương khớp của bệnh viện Phương Đông tự hào là đơn vị tiên phong trong việc nghiên cứu và ứng dụng những thành tựu y học tân tiến nhất vào chữa trị bệnh viêm cột sống dính khớp. Các phương pháp điều trị gồm:

Điều trị không dùng thuốc

Vận động thường xuyên là yếu tố không thể thiếu trong việc điều trị cũng như sống chung với căn bệnh viêm hệ thống này. Một chế độ tập thể dục hợp lý không những giúp cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp và cột sống mà còn hỗ trợ duy trì sự linh hoạt của chúng, đồng thời nâng cao sức khỏe tinh thần của người bệnh.

Những hoạt động, bài tập điều trị viêm cột sống dính khớp phổ biến có thể kể đến như sau:

• Một số bài tập yoga, chẳng hạn như tư thế con mèo – con bò, tư thế cây cầu,...
• Các bài tập kéo giãn, co rút cơ
• Thể dục nhịp điệu
• Đạp xe đạp
• Bơi lội
• Đi bộ

Mát xa vật lý trị liệu để làm thuyên giảm bệnh

Bệnh nhân nên tự tập ở nhà, tập theo nhóm hoặc nhờ sự trợ giúp từ các bác sĩ vật lý trị liệu chuyên nghiệp để được hướng dẫn những bài tập thích hợp, đồng thời kiểm soát chặt chẽ cường độ luyện tập.

Điều trị viêm cột sống dính khớp với thuốc

Tùy theo từng bệnh nhân mà bác sĩ chuyên khoa sẽ kê toa một hoặc nhiều thuốc phối hợp nhằm kiểm soát tốt tình trạng viêm cột sống dính khớp. Nhìn chung, những loại thuốc theo toa phổ biến là:

• Nhóm thuốc giảm đau kháng viêm không có steroid (NSAIDs) , ví dụ như meloxicam, etoricoxib, celecoxib,... Đây thường là lựa chọn điều trị chính của mọi người.

Tuy thuốc đem lại hiệu quả trong việc điều trị đau nhức, cứng khớp và cột sống bị viêm xoang người bệnh nên cẩn thận khi dùng, vì một số thuốc NSAIDs sẽ gây phản ứng ngược đối với dạ dày, tim mạch và thận, nhất là nếu bạn uống trong thời gian dài.

Thuốc corticosteroids dạng tiêm tĩnh mạch (không khuyến nghị sử dụng toàn thân) , chỉ dành cho các trường hợp:

• Viêm điểm bám gân
• Viêm khớp ngoại biên
• Nhóm thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARDs) gồm sulfasalazin, methotrexate,... chủ yếu dành cho người có biểu hiện viêm khớp ngoại biên.

Thuốc sinh học (chế phẩm sinh học) gồm hai loại chủ yếu là:

• Thuốc ức chế TNFα dành cho những thể bệnh hoạt động dai dẳng mặc dù đã được điều trị thường quy, hoặc kết hợp với thuốc đường uống.
• Thuốc ức chế loại Interleukin 17 dùng dưới dạng tiêm.

Phẫu thuật

Phẫu thuật viêm cột sống dính khớp

Đây là phương pháp cuối cùng nếu bệnh nhân cảm thấy đau đớn khi bị gây mê và được sử dụng khi thực sự cần thiết vì phẫu thuật cũng ẩn chứa nhiều nguy cơ, biến chứng nghiêm trọng.

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm cột sống dính khớp

Xây dựng một nền tảng sức khỏe tốt giúp cơ thể chống lại bệnh tật

• Có lối sống lành mạnh, ăn ngủ đúng giờ, cân đối giữa thời gian làm việc và thời gian nghỉ ngơi, luôn có tinh thần thật thoải mái.
• Có chế độ ăn hợp lý, đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng, không dùng rượu bia, thuốc lá.
• Dành ra 30 phút mỗi ngày để tập luyện nâng cao sức khỏe, tập thể dục thể thao.
• Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt những người thuộc nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao, tiến hành xét nghiệm gen để đánh giá về khả quan mắc bệnh.

Khi thấy các triệu chứng cần được thăm khám tại cơ sở y tế khi có phương pháp điều trị thích hợp, không để bệnh tiến triển nhanh sẽ điều trị kéo dài và lâu hồi phục.

Với đội ngũ chuyên gia cơ xương khớp Nội khoa và Ngoại khoa chuyên môn cao, áp dụng các kỹ thuật cao trong điều trị cơ xương khớp. Hệ thống bệnh viện Phương Đông đã thăm khám và điều trị thành công cho hàng triệu ca bệnh lý cơ xương khớp, trong đó có tình trạng thoái hóa khớp.

Tuy là bệnh hiếm gặp nhưng vì có những triệu chứng tương đồng nên viêm cột sống dính khớp thường bị nhầm lẫn với một số bệnh lý khác. Điều này khiến cho việc chẩn đoán và điều trị có thể khó khăn, gia tăng khả năng bị tổn thương cột sống cùng rủi ro tàn phế cho người bệnh. Chính vì thế, ngay khi có các triệu chứng bất thường, người bệnh cần đến cơ sở y tế uy tín để được Bác sĩ chuyên khoa thăm khám và điều trị.