Gãy liên mấu chuyển xương đùi: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Phương Loan

28-07-2025

goole news
16

Gãy liên mấu chuyển xương đùi là dạng chấn thương không hiếm gặp, liên quan mật thiết với vấn đề loãng xương và tuổi tác trung bình. Với dạng chấn thương này, người bệnh cần điều trị y tế khẩn cấp và kịp thời, ngăn chặn tối đa sự hình thành bệnh lý hoặc vấn đề thứ phát không mong muốn.

Gãy liên mấu chuyển xương đùi là gì?

Gãy liên mấu chuyển xương đùi là tình trạng xương ngoài bao khớp bị gãy, xuất hiện phổ biến ở người cao tuổi, phần lớn do té ngã. Theo giải phẫu, đầu trên xương đùi được cấu tạo tiếp giáp với xương chậu thông qua khớp háng, cũng là điểm yếu nhất cổ xương đùi nên gặp chấn thương.

Hình ảnh gãy liên mấu chuyển xương đùi

Hình ảnh gãy liên mấu chuyển xương đùi

Tuy nhiên, gãy liên mấu chuyển diễn ra ở bên ngoài bao khớp nên quá trình hồi phục thường tiến triển nhanh, ít nguy cơ gặp biến chứng. Ngoài ra cũng do vị trí này chứa lượng lớn mạch máu, có khả năng nuôi dưỡng vùng tổn thương hiệu quả.

Phân loại gãy liên mấu chuyển

Dựa theo tiêu chuẩn AO, gãy vùng liên mấu chuyển được phân chia thành 3 cấp độ khác nhau:

A1

Là mức độ gãy thông thường, chỉ gồm một đường gãy kéo dài từ mấu chuyển lớn đến khu vực vỏ xương bên trong. Nhóm này tiếp tục được phân loại thành 3 độ:

  • Độ 1: Đường gãy trên nền cổ mấu chuyển.
  • Độ 2: Đường gãy liên mấu chuyển.
  • Độ 3: Đường gãy nằm dưới mấu chuyển bé.

A2

Là dạng hướng gãy tương tự A nhưng vỏ thân xương bên trong gãy thành 3 mức cùng với nhiều mảnh rời:

  • Độ 1: Gãy chỉ bao gồm một mảnh xương rời.
  • Độ 2: Gãy chỉ bao gồm hai mảnh xương rời.
  • Độ 3: Tình trạng gãy có nhiều hơn hai mảnh xương rời.

A3

Là loại gãy kéo dài từ vỏ thân xương đùi dưới mấu chuyển lớn đến phía bên trong mấu chuyển bé. Dạng này cũng bao gồm những đường gãy bên ngoài, bắt đầu từ dưới mấu chuyển lớn và kết thúc bên trong mấu chuyển bé.

Dạng gãy này cũng được chia thành 3 nhóm nhỏ như sau:

  • Độ 1: Đường gãy cơ bản nằm chéo, hướng chếch lên.
  • Độ 2: Đường gãy cơ bản nằm ngang.
  • Độ 3: Đường gãy nằm chéo, chếch lên kèm theo gãy mấu chuyển nhỏ.

Phân loại gãy liên mấu chuyển không chỉ đơn giản mô tả vị trí hay hình dạng gãy, mà còn giúp bác sĩ đánh giá mức độ tổn thương. Từ đó lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, dự đoán tiên lượng phục hồi cho người bệnh.

Nguyên nhân liên mấu chuyển xương đùi bị gãy

Ngã hoặc chấn thương do tai nạn giao thông, va chạm thể thao là nguyên nhân phổ biến khiến liên mấu chuyển xương bị đứt gãy. Nhóm đối tượng nguy cơ dưới đây cần thận trọng đặc biệt:

  • Người cao tuổi trên 60.
  • Nữ giới.
  • Người có tiền sử té ngã, chấn thương.
  • Người bị loãng xương hoặc tiền sử gặp các bệnh lý liên quan đến xương khớp như vôi hóa sụn khớp, thoái hóa khớp.
  • Người có khối lượng cơ và mật độ xương thấp.
  • Người gặp vấn đề về đi đứng, khó khăn trong việc giữ thăng bằng.

Nhóm đối tượng nguy cơ dễ bị gãy liên mấu chuyển

Nhóm đối tượng nguy cơ dễ bị gãy liên mấu chuyển

Biểu hiện thường gặp

Khi bị gãy liên mấu chuyển xương đùi, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng như đau nhức khớp háng, bầm tím vùng hông hoặc bẹn. Hoặc như gặp khó khăn khi đi lại, nếu đi lại cũng cảm nhận rõ ràng các cơn đau nhức.

Ở tư thế nằm, bàn chân đổ sát xuống mặt giường, gặp khó khăn hoặc không thể nhấc chân lên khỏi bề mặt. Đồng thời cảm nhận rõ hai bên chân không bằng nhau, một bên bị thương ngăn hơn bên chân lành lặn.

Phương pháp chẩn đoán

Gãy vùng chuyển tiếp xương đùi không thể chỉ chẩn đoán qua biểu hiện, thông tin bệnh sử lâm sàng, bệnh nhân cần thực hiện thêm các xét nghiệm cận lâm sàng nhằm xác định chính xác tổn thương. Các phương pháp thường được ứng dụng:

  • Chụp X-quang là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh phổ biến nhất, cho kết quả chính xác cao.
  • Chụp CT-Scan cho phép thu hình ảnh chi tiết về cấu trúc xương cũng như các tổn thương đang xảy ra.
  • Chụp MRI thường được chỉ định khi nghi ngờ các tổn thương vùng mô mềm hoặc các cơ quan lân cận.
  • Một số xét nghiệm khác có thể xem xét thực hiện như công thức máu, phân tích nước tiểu, điện tâm đồ,...

Phương pháp chẩn đoán gãy vùng chuyển tiếp xương đùi

Phương pháp chẩn đoán gãy vùng chuyển tiếp xương đùi

Cẩn trọng với những biến chứng nguy hiểm

Chậm trễ trong chẩn đoán, xử trí gãy liên mấu chuyển xương đùi có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe người bệnh. Cụ thể:

  • Ở giai đoạn sớm, người bệnh có thể gặp phải tình trạng chảy máu liên tục, mất máu hoặc sốc chấn thương do đau nhức.
  • Ở giai đoạn muộn tiềm ẩn nguy cơ tàn phế suốt đàn do xương không liền, tiến trình phục hồi chậm. Chưa dừng ở đó, bệnh nhân đối mặt với các bệnh lý thứ phát như viêm phổi, viêm đường tiết niệu, loét các điểm tỳ,...

Điều trị gãy liên mấu chuyển xương đùi

Điều trị gãy liên mấu chuyển xương đùi thường bao gồm bảo tồn hoặc can thiệp phẫu thuật ngoại khoa. Dựa theo từng bệnh cảnh, bác sĩ sẽ có chỉ định phù hợp với mức độ chấn thương và thể trạng sức khỏe hiện tại.

Điều trị bảo tồn

Điều trị bảo tồn gãy liên mấu chuyển chỉ áp dụng với một số trường hợp nhất định, bao gồm bệnh nhân vẫn ngồi được do gãy xương di lệch ít, người bệnh thể trạng yếu, người mắc cùng lúc nhiều bệnh mãn tính không thể tiến hành phẫu thuật.

Đổi lại phương pháp này có thể không mang lại hiệu quả như mong đợi, tỷ lệ biến chứng và gây tử vong cao. Một số hướng xử lý bảo tồn được áp dụng như kéo nắn bột, xuyên đinh qua da, đeo nẹp cố định hoặc kéo liên tục.

Điều trị ngoại khoa

Trước khi phẫu thuật chỉnh hình xương, bệnh nhân cần được sàng lọc y tế, đảm bảo không mắc rối loạn chảy máu hay rối loạn chuyển hóa khó kiểm soát. Một số phương pháp ngoại khoa có thể được ứng dụng như:

  • Kết hợp xương đinh nội tủy: Chỉ định với nhóm gãy xương phức tạp, gãy kèm theo các mảnh rời. Một số loại đinh thường được sử dụng gồm có Gamma, Ender, PFN, TFN,...
  • Kết hợp xương bằng nẹp vít phù hợp với tình trạng gãy xương đơn giản, người bệnh có thể được sử dụng nẹp khóa đầu trên xương đùi hoặc nẹp gấp góc DHS,...
  • Thay khớp háng nhân tạo chỉ tiến hành với những trường hợp gãy liên mấu chuyển không vững, kèm theo tình trạng loãng xương hoặc không thể điều trị bảo tồn hoặc kết hợp xương.

Các phương pháp phẫu thuật gãy liên mấu chuyển xương đùi

Các phương pháp phẫu thuật gãy liên mấu chuyển xương đùi

Phẫu thuật chỉnh hình gãy liên mấu chuyển xương đùi cũng tiềm ẩn một số biến chứng như mất máu, nhiễm trùng,... Bệnh nhân trước khi thực hiện nên cân nhắc cơ sở y tế thực hiện, ưu tiên đơn vị tay nghề chuyên môn cao như Bệnh viện Đa khoa Phương Đông.

Trung tâm Cơ xương khớp là chuyên khoa mũi nhọn tại bệnh viện, sở hữu trang thiết bị chẩn đoán hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao. Tại đây bệnh nhân sẽ được điều trị theo phác đồ cá nhân, đảm bảo hiệu quả điều trị tối ưu, sớm trở lại sinh hoạt thường ngày.

Hướng chăm sóc và phục hồi hậu phẫu

Thông thường sau khi can thiệp y tế chuyên sâu, bệnh nhân nên tập vật lý trị liệu, phục hồi chức năng để đẩy nhanh thời gian chữa lành. Các chuyên gia sẽ hướng dẫn bạn thực hiện một số bài tập tăng cường sức mạnh, cải thiện khả năng vận động chi dưới.

Tập vật lý trị liệu nhằm đẩy nhanh hiệu quả phục hồi gãy xương

Tập vật lý trị liệu nhằm đẩy nhanh hiệu quả phục hồi gãy xương

Bệnh nhân và gia đình cũng cần chú ý, không nên nằm liên tục trên giường trong thời gian dài, nên ngồi dậy và di chuyển. Điều này giúp hạn chế tình trạng viêm phổi, đông máu và giúp quá trình chữa lành diễn ra nhanh hơn.

Bạn chú ý hoạt động chậm rãi, từ tốn và đảm bảo không gian an toàn. Chủ động giảm tối đa các nguy cơ gây chấn thương tiềm ẩn bằng cách vệ sinh nhà cửa, tránh để sàn nhà chơi hay vật dụng bừa bãi.

Biện pháp phòng ngừa gãy liên mấu chuyển xương đùi

Gãy liên mấu chuyển xương đùi là dạng chấn thương nghiêm trọng, đe dọa đến khả năng vận động của người bệnh. Chủ động phòng ngừa là cách giảm thiểu nguy cơ tối ưu nhất, được chuyên gia y tế đánh giá cần thiết và nên ưu tiên.

  • Điều trị loãng xương: Phụ nữ và người cao tuổi là hai nhóm đối tượng có nguy cơ loãng xương cao, dẫn đến dễ gãy sau khi té ngã. Vì vậy cần chủ động kiểm soát chất lượng xương hàng năm, kịp thời phát hiện các vấn đề và can thiệp điều trị sớm.
  • Thiết lập không gian sống an toàn: Cần sắp xếp đồ đạc gọn gàng, bổ sung thêm đèn chiếu sáng, thanh vịn tay ở cầu thang, phòng tắm và không để sàn nhà trơn trượt.
  • Tập thể dục thể thao: Đây là cách hiệu quả nhất để làm chậm quá trình mất xương, tăng cường sức mạnh cơ bắp. Bệnh nhân có thể tham khảo một số bộ môn như đi bộ, bơi lội, tập tạ, khiêu vũ, yoga,...
  • Xây dựng lối sống lành mạnh: Một chế độ dinh dưỡng giàu dưỡng chất (canxi, vitamin D,...) luôn được khuyến khích để xương có thể phát triển khỏe mạnh. Thay vào đó cũng cần loại bỏ các thói quen có hại như rượu bia, hút thuốc lá hoặc các chất kích thích gây hại khác.

Chủ động phòng ngừa các nguy cơ làm gãy liên mấu chuyển

Chủ động phòng ngừa các nguy cơ làm gãy liên mấu chuyển

Kết luận

Gãy liên mấu chuyển xương đùi chiếm tới 55% tổng số các loại gãy xương đầu trên xương đùi ở người cao tuổi. Loại gãy xương này tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất chức năng vận động, gây đau nhức kéo dài, kèm theo các biến chứng nguy hiểm khác nên cần được phân loại và điều trị sớm.

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

21

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

PGS.TS.BS Cao Cấp

NGUYỄN MAI HỒNG

Giám đốc Trung tâm Cơ xương khớp

PGS.TS.BS Cao Cấp

NGUYỄN MAI HỒNG

Giám đốc Trung tâm Cơ xương khớp
19001806 Đặt lịch khám