Lõm cột sống thắt lưng có phải phẫu thuật không? Phòng tránh ra sao?

Lõm cột sống thắt lưng là gì?

Cột sống là trụ chính nâng đỡ toàn bộ cơ thể, giúp chúng ta đứng thẳng, di chuyển linh hoạt và bảo vệ tủy sống nơi được ví như trung tâm điều khiển của các hoạt động vận động. Trong đó, cột sống thắt lưng (đoạn lưng dưới) chịu trách nhiệm gánh phần lớn trọng lượng cơ thể nên cũng là vị trí dễ bị tổn thương nhất.

Lõm cột sống thắt lưng là tình trạng phần lưng dưới bị cong lõm vào trong nhiều hơn mức bình thường. Khi nhìn nghiêng, bạn có thể thấy rõ đường cong bất thường ở vùng thắt lưng, thậm chí cảm nhận được khi sờ vào. Tình trạng này thường đi kèm với cảm giác đau mỏi, tê lan xuống chân, hạn chế vận động, hoặc thay đổi dáng đứng, dáng đi.

Mức độ lõm có thể nhẹ hoặc nặng, tùy thuộc vào nguyên nhân và thời gian mắc phải. Trong các trường hợp bệnh lý diễn biến nghiêm trọng, cột sống có thể bị biến dạng, gây ảnh hưởng đến tủy sống, dây thần kinh và các cơ quan nội tạng xung quanh.

Cột sống bị lõm đi kèm với các triệu chứng nhưu đau mỏi, tê lan xuống chân

Ai dễ bị lõm cột sống thắt lưng?

Một số người lầm tưởng rằng bệnh chỉ thường gặp ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, sự thật không phải thế, chúng ta có thể bắt gặp cột sống bị lõm ở bất kỳ ai, từ trẻ nhỏ, thanh thiếu niên cho đến người trưởng thành cụ thể như sau:

• Trẻ em và thanh thiếu niên trong giai đoạn phát triển xương: Khi xương và cơ chưa hoàn thiện, việc ngồi học sai tư thế, mang cặp quá nặng hoặc thiếu vận động dễ khiến cột sống bị cong lõm.
• Người thường xuyên ngồi lâu, ít vận động, đặc biệt là dân văn phòng hoặc tài xế.
• Phụ nữ mang thai nhiều lần hoặc mắc bệnh lý về xương khớp, do thay đổi nội tiết tố và trọng lượng cơ thể.
• Người từng chấn thương vùng lưng hoặc mắc các bệnh lý cột sống như thoái hóa đĩa đệm, trượt đốt sống, gù – vẹo cột sống.
• Quá trình lão hóa làm xương giòn yếu, giảm khả năng nâng đỡ, khiến cột sống dễ biến dạng.

Bị lõm cột sống thắt lưng có nguy hiểm không?

Cột sống được coi như trục nâng đỡ chính của cơ thể nên khi cấu trúc này bị biến dạng, ảnh hưởng không chỉ dừng lại ở các cơn đau lưng. Dưới đây là những tác động thường gặp nếu tình trạng lõm cột sống không được điều trị sớm:

• Gây đau nhức, mỏi và hạn chế vận động: Người bệnh dễ đau vùng thắt lưng, đặc biệt khi cúi, xoay hoặc đứng lâu. Cảm giác đau có thể lan xuống mông, chân, ảnh hưởng đến khả năng đi lại, lao động và sinh hoạt hằng ngày.
• Làm thay đổi dáng đứng và ngoại hình: Cột sống bị lõm khiến phần bụng nhô ra, mông cong về phía sau, dáng đi mất tự nhiên. Điều này khiến người bệnh tự ti về ngoại hình, nhất là ở người trẻ tuổi hoặc phụ nữ.
• Ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ: Với trẻ nhỏ, lõm cột sống có thể khiến cột sống phát triển lệch, ảnh hưởng đến chiều cao và dáng vóc sau này.
• Tác động đến các cơ quan nội tạng: Khi đường cong cột sống thay đổi, tim, phổi và cơ hoành cũng bị chèn ép, dẫn đến khó thở, mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa hoặc giảm cảm giác thèm ăn.
• Gây rối loạn ở phụ nữ: Ở nữ giới, lõm cột sống có thể làm chu kỳ kinh nguyệt không đều, gây khó khăn khi mang thai do cột sống yếu, khó nâng đỡ thai nhi.

Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể tiến triển thành gù hoặc mất vững cột sống, làm tăng nguy cơ tổn thương thần kinh và giảm chất lượng cuộc sống nghiêm trọng.

Bạn có thể bị đau nhức và gặp khó khăn trong cuộc sống nhiều

Điều trị lõm cột sống thắt lưng như thế nào?

Việc điều trị còn phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ lõm. Phần lớn các trường hợp cột sống bị lõm ở mức độ nhẹ đến trung bình có thể cải thiện tốt bằng các phương pháp bảo tồn, không phẫu thuật.

Tập vật lý trị liệu thần kinh cột sống

Đây là phương pháp được áp dụng phổ biến, giúp điều chỉnh lại đường cong tự nhiên của cột sống, tăng cường sức mạnh cho cơ lưng và bụng. Bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh các bài tập giãn cơ, kéo giãn cột sống, chỉnh tư thế, kết hợp massage và các thiết bị hỗ trợ như sóng xung kích, điện trị liệu.

Lưu ý rằng, việc tập luyện cần được thực hiện dưới hướng dẫn của chuyên viên vật lý trị liệu, tránh tự tập sai tư thế khiến cột sống tổn thương nặng hơn.

Dùng đai chuyên dụng cố định cột sống

Đối với người có cột sống bị lõm ở mứ độ nhẹ hoặc đang trong giai đoạn điều chỉnh, đeo đai chỉnh cột sống là một phương pháp hữu ích. Đai giúp giữ thẳng lưng, hạn chế tư thế xấu và giảm áp lực lên đốt sống thắt lưng.

Tuy nhiên, người bệnh không nên phụ thuộc hoàn toàn vào đai, mà cần kết hợp cùng tập luyện và điều chỉnh tư thế sinh hoạt hằng ngày. Đeo đai sai cách hoặc quá lâu có thể khiến cơ lưng yếu đi.

Phẫu thuật chỉnh cột sống

Trong những trường hợp lõm cột sống nặng, gây biến dạng rõ, chèn ép thần kinh hoặc ảnh hưởng đến nội tạng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật chỉnh hình cột sống. Phẫu thuật giúp phục hồi lại đường cong tự nhiên, giảm đau và ngăn ngừa biến chứng.

Tuy nhiên, can thiệp ngoại khoa thường là biện pháp cuối cùng, cần được cân nhắc kỹ vì có thể gây rủi ro như nhiễm trùng, đau sau mổ hoặc tái lõm. Sau phẫu thuật, người bệnh phải theo dõi định kỳ và tập phục hồi chức năng để duy trì kết quả điều trị.

Xem thêm: Chỉnh cột sống bằng tay: Quy trình kỹ thuật và các phương pháp

Bạn có thể phải phẫu thuật để điều trị cột sống bị lõm

Phòng tránh bệnh lõm cột sống như thế nào?

Bệnh có thể được phòng ngừa sớm bằng việc hình thành thói quen tốt trong tư thế và vận động. Dưới đây là một số gợi ý cho từng nhóm đối tượng:

Đối với trẻ nhỏ

• Tập cho trẻ ngồi đúng tư thế khi học, lưng thẳng, vai đều, không cúi gập người.
• Chọn bàn ghế học phù hợp với chiều cao.
• Không để trẻ mang cặp sách quá nặng hoặc đeo lệch một bên.
• Khuyến khích trẻ vận động thường xuyên, tham gia các môn thể thao giúp cột sống khỏe mạnh như bơi lội, yoga, đi bộ, kéo xà đơn.
• Bổ sung canxi, vitamin D và kẽm trong chế độ ăn để giúp xương phát triển chắc khỏe.

Đối với trẻ vị thành niên và người trưởng thành

• Duy trì cân nặng hợp lý, tránh để béo bụng kéo lệch cột sống.
• Khi làm việc hoặc học tập, nên đứng lên vận động sau mỗi 45 – 60 phút ngồi lâu.
• Giữ tư thế đúng khi ngồi, đứng, bê vật nặng hoặc khi ngủ (nằm ngửa, kê gối mỏng).
• Tập thể dục đều đặn, đặc biệt là các bài tập tăng cường cơ bụng và lưng.
• Tránh mang giày cao gót thường xuyên hoặc cúi người sai tư thế.
• Nếu có dấu hiệu đau lưng bất thường, nên khám chuyên khoa cột sống sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Có thể nói, lõm cột sống thắt lưng tuy không gây ra những vấn đề sức khoẻ ngay lập tức nhưng có thể ảnh hưởng lâu dài đến dáng vóc, khả năng vận động và sức khỏe tổng thể. Nếu bạn hoặc người thân đang có dấu hiệu đau lưng, mỏi thắt lưng hay dáng đi thay đổi thì không nên chủ quan. Hãy đến Bệnh viện uy tín có chuyên khoa xương khớp hoặc thần kinh cột sống để được thăm khám, xác định nguyên nhân và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.