Đôi khi, chỉ một động tác xoay người hay cúi xuống nhặt đồ cũng khiến bạn đau thắt lưng, cứng cổ hoặc tê chân thoáng qua. Nhiều người nghĩ đó là do “làm việc quá sức”, nhưng thật ra đây có thể là dấu hiệu của mất vững cột sống tức các đốt sống không còn liên kết chặt chẽ như trước khiến người bệnh đau đớn mỗi khi chuyển động.
Mất vững đốt sống là tình trạng cột sống mất đi khả năng giữ vững cấu trúc bình thường của nó. Thông thường, giữa các đốt sống tồn tại những đĩa đệm và khớp liên kết giúp cột sống chuyển động linh hoạt mà vẫn ổn định.
Khi đĩa đệm và các khớp liên kết này bị thoái hóa, rách, nứt hoặc tổn thương thì các đốt sống sẽ xê dịch bất thường mỗi khi cơ thể cử động. Kết quả là mỗi khi chuyển động, cơ thể sẽ cảm thấy đau đớn, sưng viêm, thậm chí chèn ép vào tủy sống hoặc dây thần kinh.
Trong y học, bất thường này được xem là một dạng thoái hóa cột sống tiến triển, thường gặp ở người lớn tuổi. Tuy nhiên những năm gần đây, bệnh cũng không hiếm gặp ở người trẻ, nhất là người làm việc văn phòng, ít vận động hoặc mắc các bệnh lý về khớp.
Theo các bác sĩ chuyên khoa, bệnh lý này có thể chia ra thành 2 dạng theo vị trí đốt sống bị mất vững như sau:
Cả hai dạng bất thường về đốt sống này đều có thể khiến người bệnh nhầm lẫn với thoát vị đĩa đệm, rối loạn tiền đình hay đau thần kinh tọa dẫn đến việc điều trị sai hướng trong thời gian dài.
Xem thêm: Thoái hóa cột sống thắt lưng: Nguyên nhân, triệu chứng và hướng điều trị
Mất vững được coi là một dạng thoái hoá cột sống
Theo các bác sĩ chuyên khoa, dấu hiệu thường gặp nhất của bệnh là cơn đau thắt lưng đi kèm cảm giác tê ở một hoặc cả hai chân. Ban đầu, người bệnh có thể chỉ thấy hơi đau hoặc tê khi di chuyển lâu, nhưng càng đi xa thì cơn tê và đau càng tăng. Điều này khiến họ cứ đi được một lúc lại phải dừng nghỉ rồi mới tiếp tục hành trình.
Tuy nhiên, ở người bị mất vững cột sống, chân vẫn ấm và mạch máu ở mu bàn chân vẫn đập bình thường, khác với bệnh tắc mạch máu (chân thường lạnh và mạch yếu). Trong khi đó, bệnh suy van tĩnh mạch cũng có cảm giác nặng và tê chân khi đi nhiều, nhưng thường kèm theo phù chân.
Đau vùng thắt lưng
Như đã nhắc đến ở trên, đau vùng thắt lưng là triệu chứng chính và phổ biến nhất ở người bị mất vững cột sống. Cơn đau xuất hiện do các đốt sống không còn cố định vững chắc, di chuyển nhẹ khi người bệnh cúi, ngửa hay xoay người. Sự di lệch này làm các mô mềm xung quanh bị kéo giãn, cọ xát, gây viêm và đau nhức.
Trong nhiều trường hợp, người bệnh còn có thể gặp đau lan theo đường đi của dây thần kinh tọa, kèm tê, yếu hoặc liệt nhẹ một hoặc cả hai chân, giống như triệu chứng ở người bị thoát vị đĩa đệm thắt lưng.
Xem thêm: Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4-L5, L5-S1: Nguyên nhân và dấu hiệu
Khi tình trạng mất vững xuất hiện ở vùng cổ, người bệnh thường đau cổ, vai, tê tay hoặc chóng mặt khi xoay cổ. Các triệu chứng này dễ khiến bác sĩ hoặc người bệnh nhầm lẫn với rối loạn tiền đình. Tuy nhiên, điểm khác biệt là chóng mặt chỉ xảy ra khi có cử động cổ; nếu được nẹp cố định vùng cổ, người bệnh sẽ không còn cảm giác chóng mặt dù xoay trở người.
Bạn có thể bị đau cổ vai gáy
Cảm giác mất vững ở cột sống thường xảy ra khi các khớp và dây chằng quanh cột sống không còn đủ chắc chắn để giữ các đốt sống ổn định. Khi đó, các đốt sống dễ bị xê dịch nhẹ mỗi khi người bệnh di chuyển, cúi, xoay hay đứng lên ngồi xuống tạo ra các tiếng động kỳ là và dẫn đến đau nhức.
Theo các bác sĩ, nguyên nhân phổ biến nhất là do quá trình thoái hóa theo tuổi tác. Ở người lớn tuổi, phần bao khớp bị phì đại, lắng đọng canxi (ngấm vôi), thậm chí nứt vỡ hoặc rách đứt. Khi bao khớp bị tổn thương như vậy, các khớp cột sống không còn được cố định chắc chắn, làm giảm khả năng nâng đỡ và giữ thăng bằng cho toàn bộ cột sống.
Ngoài ra, người trẻ tuổi cũng có nguy cơ gặp bất thường ở cột sống này nếu mắc bệnh viêm khớp hoặc các tình trạng khiến khớp bị tổn thương sớm hơn bình thường. Viêm khớp kéo dài làm bao khớp yếu đi, giảm tính đàn hồi, dẫn đến cột sống dễ bị mất ổn định giống như ở người cao tuổi.
Trong các trường hợp nặng, mất vững cột sống có thể gây tổn thương thần kinh hoặc giảm khả năng đi lại rõ rệt, xuất hiện hiện tượng “giả cách hồi” tức là đi được một đoạn phải dừng lại nghỉ vì chân tê cứng, sau đó mới có thể tiếp tục di chuyển. Khi đó, người bệnh thường được chỉ định phẫu thuật để cố định lại các đốt sống, giúp giảm đau và phục hồi vận động.
Tùy vào mức độ mất vững, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp – từ dùng thuốc, tập vận động cho đến phẫu thuật nếu cần thiết.
Ở giai đoạn đầu, khi người bệnh đau nhiều hoặc mới xuất hiện triệu chứng, bác sĩ thường kết hợp dùng thuốc và vật lý trị liệu.
Với những trường hợp mất vững nhẹ, chỉ đau vùng cổ hoặc thắt lưng mà chưa lan xuống tay chân, tập luyện nhẹ nhàng lại đóng vai trò rất quan trọng.
Các bài tập giúp kích thích cơ thể tự phục hồi, làm liền lại những vùng dây chằng hoặc bao khớp bị tổn thương, đồng thời tăng độ dẻo dai và làm chậm quá trình thoái hóa.
Khi được hướng dẫn đúng cách, vận động có thể giúp hỗ trợ cải thiện sức mạnh cho vùng cột sống bị yếu, giúp người bệnh di chuyển linh hoạt hơn mà không còn cảm giác mất vững hay đau nhức.
Bạn có thể tập luyện nhẹ nhàng để giảm đau
Như đã đề cập đến ở trên, phẫu thuật là phương pháp điều trị bắt buộc dành cho các ca mất vững tiến triển nặng, đau nhiều ở lưng và lan xuống chân hoặc tay. Mục tiêu của phẫu thuật là làm vững lại cột sống và giải phóng các dây thần kinh bị chèn ép.
Trong quá trình mổ, bác sĩ sẽ hàn xương giữa các đốt sống bị lỏng lẻo, giúp chúng gắn kết và ổn định trở lại. Để các đốt sống liền chắc, khu vực này cần được bất động hoàn toàn trong một thời gian.
Hiện nay, phương pháp hiệu quả nhất là cố định bên trong bằng nẹp vít kim loại. Hệ thống này gồm các vít nhỏ bắt vào thân đốt sống, kết nối bằng thanh kim loại dọc và ngang, giúp giữ cột sống ổn định, tạo điều kiện để xương mới mọc ra và hàn liền các đốt sống với nhau.
Sau khi xương liền hoàn toàn, cột sống sẽ lấy lại độ vững chắc tự nhiên, giúp người bệnh giảm đau và vận động tốt hơn.
Có thể nói, mất vững đốt sống không chỉ là vấn đề thoái hóa thông thường mà còn có thể dẫn đến tổn thương thần kinh và liệt chi nếu không điều trị sớm. Việc nhận biết các dấu hiệu đau lưng kéo dài, tê yếu chân tay, chóng mặt khi xoay cổ... là rất quan trọng để kịp thời thăm khám và điều trị đúng hướng.
Nếu bạn hoặc người thân đang gặp những cơn đau cột sống dai dẳng, hãy đến bệnh viện uy tín có chuyên khoa thần kinh cột sống để được chẩn đoán chính xác. Ngoài ra, bạn cũng nên duy trì kiểm tra sức khoẻ định kỳ để chủ động bảo vệ sức khoẻ của bản thân.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Mất vững đốt sống thường biểu hiện bằng các cơn đau tê nhói ở cả 1 hoặc 2 chân khiến họ cứ đi được một lúc lại phải dừng lại...
