Nhiễm trùng đường ruột nên ăn gì? Điểm tên 5 loại thực phẩm tốt cho tiêu hoá

5 loại thực phẩm người bị nhiễm trùng đường ruột nên ăn

Người mắc nhiễm trùng đường ruột thường gặp nhiều triệu chứng khó chịu như buồn nôn, chán ăn, tiêu chảy, mệt mỏi, đầy bụng,… Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp không chỉ giúp cải thiện các triệu chứng mà còn hỗ trợ ức chế sự phát triển của tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus hay ký sinh trùng. Dưới đây là 5 nhóm thực phẩm được khuyến nghị cho người bệnh dựa trên cơ sở khoa học. 

Rau xanh, củ quả tươi và thực phẩm giàu vitamin

Trái cây tươi và rau xanh chứa nhiều vitamin có lợi cho hệ tiêu hoá

Các loại rau xanh đậm như rau khoai lang, rau muống, súp lơ, mồng tơi, bắp cải… cung cấp nhiều vitamin A, B, C, E cùng các khoáng chất cần thiết, giúp tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ tiêu hóa. Rau xanh còn chứa muối khoáng kiềm, có tác dụng trung hòa axit dư thừa trong dạ dày, từ đó hạn chế môi trường thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh phát triển.

Bên cạnh đó, khoai lang là nguồn tinh bột, vitamin C, acid amin và chất xơ hòa tan giúp cải thiện nhu động ruột, giảm táo bón, đầy bụng và hỗ trợ tiêu hóa. Đu đủ chín giàu enzym papain, có khả năng phân giải protein, giảm đầy hơi và hỗ trợ đào thải khí trong lòng ruột. Tuy nhiên, cần tránh đu đủ xanh vì nhựa có thể gây kích ứng niêm mạc tiêu hóa 

Thực phẩm giàu đạm dễ tiêu, ít béo

Chất đạm giúp người bệnh bổ sung một lượng lớn protein cần thiết, đặc biệt là trong giai đoạn nhẹ, khi cơ thể đang có nhu cầu cao để phục hồi. Việc lựa chọn thức ăn phù hợp để bổ sung đạm là rất cần thiết vì nếu quá ít thì không đủ chất, còn quá nhiều thì lại khó tiêu. Các loại thực phẩm cung cấp đạm như: Thịt gà, thịt bò, cá, thịt lợn bỏ mỡ, trứng, đậu phộng,...

Người bệnh không nên ăn các loại mỡ động vật mà nên thay bằng dầu thực vật. Hạn chế dung nạp các thực phẩm nội tạng động vật. 

Thực phẩm hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột 

Thực phẩm hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh giúp giảm thiểu tình trạng đầy bụng, khó tiêu và táo bón

Người bị nhiễm trùng đường ruột thường bị mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột do tác động trực tiếp của vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây bệnh, đồng thời có thể bị ảnh hưởng thêm bởi việc sử dụng kháng sinh trong quá trình điều trị. Sự mất cân bằng này khiến số lượng vi khuẩn có lợi (như Lactobacillus, Bifidobacterium) giảm sút, trong khi vi khuẩn có hại có cơ hội phát triển mạnh, kéo dài thời gian tiêu chảy, đầy hơi và chậm phục hồi chức năng tiêu hóa. 

Việc bổ sung thực phẩm chứa probiotic (vi khuẩn sống có lợi) như sữa chua, kefir hoặc các chế phẩm men vi sinh được chứng minh có khả năng khôi phục sự cân bằng hệ vi sinh, tăng cường hàng rào bảo vệ niêm mạc ruột và hỗ trợ miễn dịch tại chỗ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận rằng việc sử dụng probiotic trong tiêu chảy cấp có thể cải thiện tốc độ hồi phục và giảm mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển nơi gánh nặng bệnh tiêu chảy cao.

Thực phẩm giúp bù nước và điện giải 

Bù nước và điện giải là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa sự mất nước cấp của người bệnh khi gặp phải tình trạng bị tiêu chảy, nôn ói nhiều. Các dung dịch bù nước đường uống (ORS) giúp khôi phục cân bằng dịch và điện giải hiệu quả, giảm đáng kể tỷ lệ tử vong do tiêu chảy cấp, đặc biệt ở các trường hợp nhiễm trùng đường ruột. Ngoài ORS, người bệnh cũng có thể bổ sung nước lọc, nước cháo loãng hoặc nước dừa để cung cấp thêm kali và glucose - hai thành phần giúp tăng hấp thụ nước tại ruột theo cơ chế đồng vận chuyển natri-glucose. 

Thực phẩm dễ tiêu, ít chất xơ không hòa tan

Chất xơ không hòa tan có nhiều trong ngũ cốc nguyên hạt, rau sống, hạt - vỏ, các loại củ/quả còn vỏ không tan trong nước. Ở người bị tiêu chảy, cơ chế này có thể làm nặng thêm tiêu chảy và đau quặn do tăng kích thích cơ học lên thành ruột. 

Chế độ ăn BRATlà một phương pháp dinh dưỡng thường được khuyên dùng cho những người bị tiêu chảy hoặc rối loạn tiêu hóa

Các chuyên gia khuyến cáo người bệnh nên thực hiện chế độ ăn BRAT (Banana – Rice – Applesauce – Toast) – chế độ ăn nhạt cho cả trẻ em và người lớn bao gồm chuối, gạo, sốt táo và bánh mì nướng. Chế độ ăn này cũng ít chất béo và protein nhờ đó giảm gánh nặng tiêu hoá cho dạ dày và ruột. Chuối trong chế độ BRAT cũng chứa nhiều kali, đặc biệt hơn, chuối chứa lượng lớn pectin - chất tinh bột có lợi cho đường tiêu hoá. 

Xem thêm:

• Nhiễm trùng đường ruột có nguy hiểm không?
  

Nhiễm trùng đường ruột không nên ăn gì? 

Thực phẩm có chứa nhiều chất béo có thể làm tăng tình trạng viêm và khó tiêu của người bị nhiễm trùng đường ruột

Khi bị nhiễm trùng đường ruột, người bệnh cần tránh một số loại thực phẩm dưới đây để không bị kích ứng hoặc khiến cho tình trạng bệnh nặng hơn: 

• Thực phẩm chiên rán, nhiều dầu mỡ: Như khoai tây chiên, gà rán,...làm tăng áp lực lên hệ tiêu hoá và dẫn đến tiêu chảy. 
• Sữa và các sản phẩm từ sữa: Như sữa tươi, kem, phô mai,....khiến người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc tiêu hóa lactose. 
• Thực phẩm nhiều chất xơ không hòa tan: Như hạt nguyên hạt, các loại đậu, rau diếp gây khó tiêu và kích ứng dạ dày.
• Đồ uống có gas và caffeine: Như nước ngọt có gas, trà đặc, cà phê gây kích ứng niêm mạc dạ dày và tăng nguy cơ mất nước. 
• Thực phẩm cay nóng: Như các loại gia vị cay, ớt, tiêu,...làm tăng tình trạng viêm nhiễm đồng thời gây ra cảm giác khó chịu cho người bệnh. 

Ngoài việc lựa chọn những thực phẩm nên ăn/không nên ăn, người bệnh cũng cần tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Nếu đã duy trì chế độ ăn phù hợp mà tình trạng bệnh không thuyên giảm, người bệnh cần tái khám để tìm một hướng điều trị khác hiệu quả hơn. 

Kết luận

Khi bị nhiễm trùng đường ruột, lựa chọn thực phẩm đúng cách sẽ giúp rút ngắn thời gian hồi phục và giảm nguy cơ biến chứng. Các nhóm thực phẩm như cháo loãng, sữa chua, chuối, khoai lang hay rau củ nấu chín mềm không chỉ cung cấp năng lượng nhẹ nhàng cho dạ dày mà còn bổ sung lợi khuẩn, vitamin và khoáng chất cần thiết. Bên cạnh chế độ ăn, đừng quên uống đủ nước, nghỉ ngơi hợp lý và tái khám nếu triệu chứng kéo dài để đảm bảo hệ tiêu hóa sớm khỏe mạnh trở lại.