Nội tiết tố androgen là gì? Vai trò đối với sức khỏe con người

Nội tiết tố androgen là gì?

Trong tiếng Hy Lạp, Androgen có nghĩa là người đàn ông, vậy nên có thể hiểu rằng nội tiết tố androgen là nội tiết tố nam. Đây là nhóm hormone đóng vai trò chủ chốt trong quá trình hình thành và duy trì các đặc điểm sinh học và ngoại hình như: Sự phát triển của cơ quan sinh dục nam, lông, râu, cơ bắp, giọng nói trầm,... khi bước vào tuổi dậy thì. 

Testosterone là loại nội tiết tố androgen quan trọng nhất của nam giới, được sản xuất chủ yếu tại tinh hoàn dưới sự điều khiển của tuyến yên. Ở nữ giới cũng có sự xuất hiện của androgen nhưng với nồng độ thấp hơn. Dù ít hơn, loại hormone này vẫn có vai trò thiết yếu trong việc duy trì ham muốn tình dục và góp phần tổng hợp hormone nữ Estrogen.

Nội tiết tố androgen đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe nam giới

Vai trò của nội tiết tố androgen đối với sức khỏe

Nội tiết tố androgen là hormone cần thiết cho cả nam và nữ, tuy nhiên vai trò cụ thể lại khác biệt giữa hai giới.

Đối với nam giới

Androgen có ý nghĩa đặc biệt trong việc duy trì chức năng sinh lý và khả năng sinh sản. Hormone này kích thích sự phát triển cơ bắp, tăng mật độ xương, thúc đẩy mọc lông trên mặt và cơ thể, đồng thời góp phần hình thành giọng nói trầm đặc trưng ở tuổi dậy thì.

Đối với nữ giới

Ở tuổi dậy thì, androgen góp phần kích thích mọc lông vùng nách và vùng kín. Khi trưởng thành, hormone này trở thành tiền chất để cơ thể tổng hợp Estrogen – hormone đặc trưng của nữ giới. Ngoài ra, androgen còn giúp duy trì ham muốn tình dục, hỗ trợ chức năng gan, thận và cơ quan sinh sản.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng androgen giúp tăng cường mật độ xương, giảm nguy cơ loãng xương và bảo vệ hệ xương khớp khỏi các tổn thương do tuổi tác.

Xem thêm:

• Hội chứng không nhạy cảm Androgen: Rối loạn giới tính di truyền hiếm gặp
  

Những ảnh hưởng khi rối loạn hormone androgen 

Sự mất cân bằng, dù là thiếu hụt hay dư thừa nội tiết tố androgen, đều có thể gây ra hàng loạt rối loạn ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống.

Ở nam giới

Tình trạng thiếu androgen thường gặp ở người mắc các bệnh rối loạn chuyển hóa mạn tính như tiểu đường, tổn thương tinh hoàn, khối u tuyến yên hoặc người bị béo phì, căng thẳng kéo dài. Việc sử dụng thuốc điều trị lâu dài cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất testosterone.

Khi thiếu hụt hormone này, nam giới có thể gặp các biểu hiện như:

• Giảm ham muốn tình dục, khó đạt cực khoái, lượng tinh dịch ít.
• Mất khối lượng cơ, tăng mỡ thừa, dễ mệt mỏi và đổ mồ hôi nhiều.
• Rụng tóc, giảm mật độ xương, tăng nguy cơ loãng xương.
• Một số trường hợp xuất hiện hiện tượng vú to bất thường.

Khi thiếu hụt hormone, nam giới giảm ham muốn tình dục

Ở nữ giới

Nguyên nhân thiếu androgen có thể do quá trình lão hóa tự nhiên, suy tuyến yên, suy tuyến thượng thận, phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng hoặc tác dụng phụ của thuốc tránh thai, thuốc điều trị mãn kinh. Ngoài ra, việc giảm cân đột ngột, stress kéo dài hay mất kinh nguyệt ở độ tuổi sinh sản cũng làm giảm đáng kể lượng hormone này.

Khi thiếu hụt, phụ nữ thường gặp các triệu chứng như:

• Suy giảm ham muốn tình dục.
• Mệt mỏi, uể oải, giảm sức mạnh cơ bắp.
• Dễ tăng cân, tích mỡ, tâm trạng chán nản và thờ ơ.

Ngược lại, tình trạng cường androgen (thừa androgen) thường xảy ra khi mắc hội chứng buồng trứng đa nang, u tuyến thượng thận hoặc do sử dụng thuốc ảnh hưởng đến cân bằng hormone. Khi đó, phụ nữ có thể xuất hiện các đặc điểm nam tính như: 

• Mọc lông nhiều ở mặt, cằm, ngực
• Tóc mỏng
• Da tiết nhiều dầu dẫn đến mụn trứng cá, viêm da
• Chu kỳ kinh nguyệt rối loạn hoặc mất kinh.

Cần làm gì khi rối loạn androgen?

Việc điều chỉnh lối sống khoa học đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát và cân bằng nội tiết tố androgen. Cả nam và nữ nên:

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, nhiều rau xanh, hạn chế thực phẩm chứa cồn hoặc chất kích thích.
• Tập thể dục đều đặn, giữ cân nặng hợp lý.
• Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng và duy trì đời sống tình dục điều độ.
• Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc hoặc liệu pháp hormone để điều trị, nhưng việc sử dụng cần được theo dõi chặt chẽ để tránh tác dụng phụ.

Khi rối loạn androgen cần xây dựng lối sống khoa học để cải thiện tình trạng 

Nếu bạn nhận thấy cơ thể có những dấu hiệu nghi ngờ rối loạn androgen như giảm ham muốn, thay đổi cân nặng bất thường, rối loạn kinh nguyệt hoặc rậm lông, hãy đến Bệnh viện Đa khoa Phương Đông để được thăm khám và tư vấn chuyên sâu.

Tại đây, bạn sẽ được đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trực tiếp thăm khám, kết hợp với hệ thống xét nghiệm hiện đại giúp xác định chính xác tình trạng hormone. Các xét nghiệm thường được chỉ định bao gồm: Testosterone, Estrogen, Progesterone, FSH và một số xét nghiệm hình ảnh chuyên sâu khác.

Nhờ quy trình chẩn đoán toàn diện và phương pháp điều trị chuyên biệt, BVĐK Phương Đông giúp người bệnh hiểu rõ hơn về sức khỏe nội tiết của bản thân, từ đó xây dựng lối sống và kế hoạch điều trị phù hợp, lấy lại sự cân bằng hormone và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Quý khách có thể liên hệ Bệnh viện Đa khoa Phương Đông qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được nhân viên tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng.