Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nóng gan nổi mụn
Nóng gan là tình trạng chức năng gan bị rối loạn hoặc suy giảm chức năng, ảnh hưởng đến nhiệm vụ chuyển hoá và đào thải chất độc ở gan. Từ đó, gây tích tụ độc tố lại trong cơ thể, dẫn đến nổi mụn nhọt, nóng trong, mẩn ngứa,...
Nóng gan nổi mụn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Theo thời gian, tình trạng này còn gây ra các hiện tượng như chán ăn, mệt mỏi, chảy máu cam, kém tập trung,...và có thể dẫn đến các bệnh lý ở gan.
Nóng gan nổi mụn thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra nóng gan nổi mụn. Cụ thể:
- Hút thuốc lá, uống nhiều bia rượu gây tổn thương tế bào gan. Chính những chất này cũng có thể gây ngộ độc gan nếu gan không đào thải được độc tố ra ngoài.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh như đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, nhiều phẩm màu, hoá chất, ăn ít chất xơ, vitamin và khoáng chất,...khiến gan tích tụ chất độc. Ngoài ra, thực phẩm cay nóng, nhiều gia vị khiến áp lực gan, tăng tích trữ chất béo triglyceride, khiến gan suy yếu, gây ra các bệnh lý về gan như viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ,...
- Sinh hoạt, nghỉ ngơi không điều độ: Như thói quen thức khuya, ngủ không đủ giấc, lười vận động là những tác nhân khiến nóng gan nổi mụn ở lưng hoặc mặt. Bên cạnh đó, nếu bạn làm việc trong môi trường ô nhiễm, khói bụi, tiếp xúc hóa chất thường xuyên cũng là nhân tố gân tổn thương gan.
- Lạm dụng thuốc tây: Trong thuốc tây có một số hoạt chất có thể gây ra tác dụng phụ cho gan, sử dụng thường xuyên khiến gan tích tụ độc tố, ảnh hưởng tới sức khoẻ. Lạm dụng thuốc lâu dài sẽ tác dụng tiêu cực đến chức năng gan.
- Nhiễm virus viêm gan: Khi virus viêm gan tấn công tế bào gan sẽ làm suy giảm chức năng gan, dẫn đến các triệu chứng mệt mỏi, nổi mụn, chán ăn, ngứa ngáy, đau tức vùng gan,...
Nóng gan nổi mụn nên uống gì?
Nóng gan, nổi mụn là tình trạng phổ biến xảy ra khi gan phải hoạt động quá mức do chế độ ăn uống, sinh hoạt thiếu điều độ hoặc ảnh hưởng từ môi trường. Khi gan bị “quá tải”, chức năng giải độc bị suy giảm, dẫn đến tình trạng tích tụ độc tố, gây mụn, sạm da, mệt mỏi, thậm chí rối loạn tiêu hóa.
Dưới đây là những loại nước giúp làm mát gan, hỗ trợ đào thải độc tố, đồng thời cải thiện làn da và sức khỏe tổng thể.
Trà Atiso
Trà Atiso không chỉ giúp làm mát gan, giảm mụn mà còn là một liệu pháp tự nhiên, bổ sung vitamin và khoáng chất cho cơ thể
Trà Atiso được chế biến từ hoa hoặc lá cây Atiso – một loại thảo dược nổi tiếng với công dụng thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ phục hồi tế bào gan.
Theo các nghiên cứu, Atiso chứa nhiều chất chống oxy hóa như cynarin và silymarin, có khả năng kích thích tiết mật, giảm lipid máu và ngăn ngừa tổn thương gan do gốc tự do gây ra.
Cách pha trà Atiso:
- Chọn bông Atiso tươi, cắt làm đôi, bỏ nhụy, rửa sạch.
- Chuẩn bị thêm táo đỏ và kỷ tử (rửa sạch).
- Cho tất cả vào nồi cùng 1,5 lít nước, đun sôi trong 10 phút.
- Lọc lấy nước, để nguội và bảo quản trong ngăn mát, dùng hết trong ngày.
Nước râu ngô
Uống nước râu ngô thường xuyên sẽ giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn và giảm thiểu tình trạng nổi mụn do nóng gan
Râu ngô được coi là thảo dược dân gian giúp giải độc gan và làm mát cơ thể. Trong râu ngô chứa nhiều flavonoid và chất chống oxy hóa, có tác dụng giảm viêm, bảo vệ gan, đồng thời tăng cường bài tiết mật – yếu tố quan trọng trong quá trình đào thải độc tố.
Cách làm nước râu ngô:
- Rửa sạch râu ngô, cho vào nồi cùng lượng nước vừa đủ.
- Đun sôi 5 phút, sau đó để nguội.
- Uống thay nước lọc trong ngày, tránh để qua đêm để đảm bảo dưỡng chất.
Nước trà xanh
Trà xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa, đặc biệt là catechin, giúp thanh lọc cơ thể và giảm viêm
Trà xanh là nguồn cung cấp dồi dào polyphenol, đặc biệt là EGCG (epigallocatechin gallate) – hợp chất có khả năng chống oxy hóa mạnh, kháng viêm và giảm độc tính gan. Uống trà xanh đều đặn giúp loại bỏ gốc tự do, làm mát cơ thể, giảm tình trạng mụn do nóng gan.
Cách thực hiện:
- Lấy khoảng 100g lá trà xanh tươi, rửa sạch và vò nhẹ.
- Cho vào ấm, thêm nước sôi, hãm trong 5 phút.
- Có thể uống ấm hoặc thêm đá tùy sở thích.
Lưu ý: Không nên uống trà xanh khi đói hoặc vào buổi tối vì có thể gây mất ngủ.
Nước rau má
Rau má không chỉ giúp giải độc gan mà còn có tác dụng thanh nhiệt, làm mát cơ thể
Rau má là thảo dược có tính hàn, vị đắng nhẹ, được sử dụng trong Đông y để thanh nhiệt, mát gan, tiêu viêm. Ngoài ra, hoạt chất asiaticoside trong rau má giúp kích thích tái tạo mô, làm lành vết thương và cải thiện da mụn.
Cách dùng:
- Rửa sạch rau má, xay nhuyễn rồi lọc lấy nước uống.
- Có thể kết hợp với sữa hạt hoặc thêm một ít đường phèn cho dễ uống.
- Người bị lạnh bụng, tiêu hóa yếu nên dùng với lượng vừa phải.
Nước đậu đen
Đậu đen chứa nhiều chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất, giúp cải thiện tình trạng da và hỗ trợ chức năng gan
Đậu đen chứa nhiều vitamin nhóm B, sắt, magie và đặc biệt là molypden – khoáng chất tham gia vào quá trình chuyển hóa sulfite và giải độc cho gan. Nhờ đó, nước đậu đen giúp thanh lọc máu, hỗ trợ gan đào thải độc tố, đồng thời giúp da sáng mịn, ít nổi mụn hơn.
Cách thực hiện:
- Chọn đậu đen ngon, rửa sạch và rang đến khi có mùi thơm.
- Đun 1 nắm đậu đen đã rang với 1 lít nước.
- Khi nước sôi, hạ nhỏ lửa, đun thêm 5 phút rồi ủ 10 phút.
- Chắt lấy nước uống trong ngày.
Lưu ý: Người bị thận yếu, lạnh bụng, tiêu chảy hoặc táo bón nặng nên hạn chế sử dụng.
Uống đủ nước lọc
Nước lọc đóng vai trò quan trọng trong mọi quá trình chuyển hóa của cơ thể. Uống đủ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày giúp thải độc tố qua thận, hỗ trợ gan hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời duy trì làn da tươi sáng và khỏe mạnh. Bạn có thể kết hợp uống nước lọc cùng các loại nước mát trên để tăng cường khả năng giải độc và cải thiện sức khỏe gan toàn diện.
Xem thêm:
Những loại nước mà người bị nóng gan nổi mụn không nên uống
Khi gan hoạt động kém hiệu quả, cơ thể không thể thải độc tố ra ngoài đúng cách, dẫn đến tình trạng nóng gan, nổi mụn, da xỉn màu hoặc sần sùi. Trong quá trình điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, việc lựa chọn đồ uống phù hợp đóng vai trò rất quan trọng. Dưới đây là những loại nước người bị nóng gan, nổi mụn nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn để giúp gan khỏe mạnh và làn da cải thiện rõ rệt.
Nước ngọt và nước trái cây đóng chai
Các loại nước ngọt có gas, nước trái cây công nghiệp chứa hàm lượng đường tinh luyện cao và phụ gia nhân tạo (chất tạo màu, tạo vị, chất bảo quản). Việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể:
- Làm tăng đường huyết, gây rối loạn chuyển hóa.
- Kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, khiến da dễ nổi mụn.
- Gây tổn thương gan do gan phải làm việc quá tải để xử lý lượng đường và hóa chất này.
Việc tiêu thụ đồ uống chứa đường thường xuyên có liên quan đến tăng nguy cơ mụn trứng cá lên tới 30–35% ở người trẻ tuổi.
Cà phê và các đồ uống chứa caffeine
Caffeine trong cà phê có thể kích thích tuyến thượng thận sản xuất cortisol – hormone căng thẳng. Khi nồng độ cortisol tăng, cơ thể phản ứng bằng cách tiết nhiều dầu hơn trên da, từ đó gây bít tắc lỗ chân lông và hình thành mụn. Ngoài ra, uống cà phê quá nhiều còn khiến gan bị mất nước và hoạt động kém hiệu quả trong quá trình đào thải độc tố. Vì vậy, người bị nóng gan nổi mụn nên hạn chế uống cà phê hoặc chỉ dùng lượng nhỏ (1 tách/ngày), ưu tiên loại ít đường, không sữa béo.
Đồ uống có cồn (rượu, bia)
Rượu bia là “kẻ thù” của gan vì chúng khiến gan phải hoạt động liên tục để chuyển hóa ethanol thành acetaldehyde – một chất độc hại gây viêm và tổn thương tế bào gan.
Uống rượu bia thường xuyên không chỉ gây nóng gan, tăng men gan mà còn làm rối loạn hormone và mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, dẫn đến mụn viêm, mụn bọc và da sạm màu.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), gan là cơ quan đầu tiên bị tổn thương khi nạp quá nhiều đồ uống có cồn, và điều này ảnh hưởng trực tiếp đến làn da.
Sữa bò và các sản phẩm từ sữa
Một số nghiên cứu, bao gồm công bố trên Journal of the American Academy of Dermatology (2018), cho thấy sữa bò có thể liên quan đến nguy cơ nổi mụn, đặc biệt ở người có cơ địa nhạy cảm.
Nguyên nhân là do trong sữa chứa hormone tăng trưởng (IGF-1) – loại hormone có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, làm gia tăng mụn trứng cá.
Ngoài ra, lactose trong sữa cũng có thể gây viêm nhẹ và ảnh hưởng đến gan ở người không dung nạp tốt đường sữa. Vì vậy, nếu đang bị nóng gan nổi mụn, nên hạn chế uống sữa bò nguyên chất và thay thế bằng sữa hạt (sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, sữa óc chó) sẽ an toàn hơn.
Gợi ý chế độ sinh hoạt giúp gan khỏe - da đẹp
Gan là cơ quan giữ vai trò “nhà máy lọc độc” của cơ thể, giúp chuyển hóa chất dinh dưỡng, thải độc tố và duy trì làn da sáng khỏe. Tuy nhiên, thói quen sinh hoạt không lành mạnh như thức khuya, ăn nhiều đồ dầu mỡ hay uống rượu bia có thể khiến gan bị quá tải, gây ra tình trạng nóng gan, nổi mụn và da xỉn màu. Dưới đây là những gợi ý về chế độ ăn uống và lối sống khoa học giúp bạn bảo vệ gan và cải thiện làn da từ bên trong.
Duy trì lối sống lành mạnh để đảm bảo sức khoẻ cho gan
Ngủ sớm và đảm bảo đủ giấc mỗi ngày: Cơ thể cần được nghỉ ngơi để gan có thời gian tái tạo tế bào và loại bỏ độc tố tích tụ trong ngày. Các nghiên cứu cho thấy, gan hoạt động mạnh nhất trong khoảng 23h – 3h sáng, vì vậy bạn nên ngủ trước 23h và ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi ngày để hỗ trợ gan hoạt động hiệu quả, đồng thời giúp da phục hồi và tươi sáng hơn.
Duy trì thói quen vận động thường xuyên: Tập thể dục đều đặn không chỉ giúp tăng lưu thông máu mà còn hỗ trợ chuyển hóa mỡ thừa trong gan, giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ và viêm gan. Mỗi ngày, bạn nên dành ít nhất 30 phút cho các hoạt động thể lực nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc bơi lội để tăng cường sức khỏe tổng thể và cải thiện chức năng gan.
Uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ thải độc: Nước giúp gan hòa tan và đào thải độc tố qua nước tiểu, mồ hôi. Bạn nên uống khoảng 1,5 – 2 lít nước/ngày, kết hợp với các loại nước mát tự nhiên như trà atiso, nước râu ngô, rau má hoặc nước chanh loãng, giúp thanh lọc cơ thể và duy trì làn da mịn màng.
Ăn uống lành mạnh, tăng cường thực phẩm tốt cho gan
- Bổ sung chất xơ tự nhiên từ rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây tươi, nấm và các loại đậu giúp hỗ trợ tiêu hóa và giảm gánh nặng cho gan.
- Ưu tiên thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi, cá thu, hạt chia, giúp giảm viêm và tăng cường tái tạo tế bào gan.
- Hạn chế thực phẩm chiên rán, dầu mỡ, đồ ăn nhanh và thịt đỏ, vì chúng dễ làm gan quá tải trong quá trình chuyển hóa. Thay vào đó, hãy chọn cách chế biến lành mạnh như hấp, luộc hoặc nướng ít dầu.
Sử dụng thuốc đúng hướng dẫn của bác sĩ: Không nên tự ý dùng hoặc ngưng thuốc khi chưa có chỉ định y tế, bởi nhiều loại thuốc (đặc biệt là thuốc giảm đau, hạ sốt hoặc kháng sinh) có thể gây độc cho gan nếu sử dụng sai cách. Hãy tuân thủ liều lượng và thời gian điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ để bảo vệ gan lâu dài.
Kết luận
Tình trạng nóng gan, nổi mụn có thể được cải thiện đáng kể nếu bạn duy trì thói quen uống các loại nước giúp thanh nhiệt, giải độc gan mỗi ngày. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả lâu dài, cần kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế rượu bia và thức ăn nhiều dầu mỡ, đồng thời ngủ đủ giấc và uống đủ nước. Gan khỏe – da sáng – cơ thể nhẹ nhàng hơn chính là minh chứng rõ nhất cho một lối sống khoa học.