Phù nề dây chằng chéo trước: Triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Cấu tạo dây chằng chéo trước

Trước khi đi vào tìm hiểu sâu hơn về tình trạng phù nề dây chằng chéo trước, bệnh nhân cần nắm được cấu tạo loại dây chằng này, nhằm hình dung rõ ràng hơn về cơ chế và mức độ tổn thương có thể xảy ra.

Dây chằng chéo trước (ACL) là một dải mô liên kết kéo dài từ xương đùi đến xương chày. Dù có kích thước tương đối nhỏ nhưng ACL sở hữu khả năng chống lại sự trượt về trước của xương chày và chịu tải trọng xoay của khớp gối khi chạy, bật nhảy hoặc đổi hướng đột ngột.

Dây chằng chéo trước là một dải mô liên kết từ xương đùi đến xương chày

Tuy nhiên nguồn cấp máu đến dây chằng chéo trước rất hạn chế, kèm theo cấu trúc sợi collagen xoắn nhẹ, khiến việc tự phục hồi sau chấn thương dây chằng chéo trước rất hạn chế. Sau va chạm, không cần lực tác động quá mạnh, nạn nhân cũng có thể đối mặt với những triệu chứng khó chịu.

Triệu chứng phù nề dây chằng chéo trước

Phù nề dây chằng chéo trước thực tế là một triệu chứng cảnh báo cơ thể đang bị chấn thương, cụ thể hơn như sau:

• Đầu gối xuất hiện sưng tấy, phù nề trong khoảng 24 tiếng tính từ thời điểm xảy ra va chạm.
• Cảm giác đau nhức chạy dọc theo đường khớp gối, khiến bệnh nhân gặp khó khăn khi đứng thẳng.
• Vùng đầu gối chấn thương xuất hiện các vết bầm tím rõ rệt.
• Khi đi lại, di chuyển cảm nhận được tình trạng lỏng lẻo ở khớp gối bên chân bị thương.
• Ở một tư thế nào đó, người bệnh bị cứng khớp, cần gập duỗi gối trước để trở về trạng thái bình thường.

Dấu hiệu nhận biết phù nề dây chằng chéo trước

Người bệnh phát hiện chấn thương dù chỉ ở mức độ phù nề, vẫn cần chủ động thăm khám và điều trị trong thời gian sớm, phòng ngừa teo cơ chân. Tuyệt đối không chủ quan, khiến khả năng hồi phục vận động bị sụt giảm nghiêm trọng.

Phù nề dây chằng chéo trước có nguy hiểm không?

Mức độ nguy hiểm của phù nề dây chằng chéo trước ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, ví dụ như hướng điều trị, chăm sóc và phục hồi chức năng. Nếu trong quá trình khắc phục, người bệnh tiếp tục vận động mạnh sẽ làm suy yếu sợi dây chằng, khớp gối trở nên mất ổn định và tiềm ẩn nguy cơ rách dây chằng hoàn toàn.

Không những vậy, phù nề kéo dài tác động tiêu cực đến bao hoạt dịch, sụn khớp xung quanh làm khởi phát trình trạng viêm khớp gối hoặc đẩy nhanh tốc độ thoái hóa. Một số trường hợp nguy hiểm hơn làm phát triển tình trạng tụ dịch khớp, hạn chế tầm vận động, đau mạn tính mỗi khi di chuyển và leo cầu thang.

Bởi vậy, dây chằng chéo trước bị phù nề không phải chấn thương nguy hiểm nhưng vẫn thuộc nhóm nguy cơ cao. Bệnh nhân cần tập trung điều trị theo khuyến nghị, qua đó ngăn ngừa biến chức và tối ưu hiệu quả phục hồi chức năng khớp.

Phương pháp điều trị tổn thương dây chằng chéo trước

Phù nề dây chằng chéo trước thường không cảnh báo tình trạng đứt bán phần hoặc toàn phần sau va chạm. Bệnh nhân có thể hồi phục sau vài ngày điều trị, chăm sóc tích cực theo hướng dẫn y tế:

• Sau chấn thương cần giữ im gối trong khoảng 48 tiếng, dành toàn thời gian nghỉ ngơi, hạn chế vận động trong 1 - 2 tuần để giảm triệu chứng sưng phù.
• Sử dụng thuốc kháng viêm, giảm đau theo liều lượng đơn kê của bác sĩ.
• Không nên nằm im một chỗ quá lâu, nên dành thời gian tập đi lại, vận động để tăng cường tốc độ phục hồi dây chằng, lấy lại sự linh hoạt và độ vững cho khớp gối.
• Tránh vận động mạnh trong thời gian điều trị, cẩn thận trong các hoạt động thường ngày nhằm tránh gây viêm hoặc đứt dây chằng thứ phát.

Xem thêm: Đứt dây chằng chéo trước: Nguyên nhân, chẩn đoán và phương pháp điều trị

Điều trị tình trạng dây chằng chéo trước bị sưng nề

Với đại đa số các trường hợp phù nề dây chằng chéo độ nhẹ, bệnh nhân có thể sinh hoạt bình thường trở lại sau 3 - 4 tuần. Đổi lại với trường hợp chấn thương nặng, thời gian điều trị và phục hồi có thể mất tới 2 tháng hoặc nhiều hơn.

Phòng ngừa phù nề dây chằng chéo trước

Chấn thương dây chằng chéo trước gây phù nề hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng các bài tập tăng cường sức mạnh, cải thiện linh hoạt nhóm cơ và xương khớp. Dưới đây là một số lưu ý, nguyên tắc quan trọng mà chuyên gia y tế gợi ý đến bạn:

• Đều đặn tập các bài tăng sức mạnh cơ bắp chân như squat, lunges, leg press.
• Các bài tập hông, bụng dưới, xương chậu như plank, side plank, hip bridges giúp giảm ngừa nguy cơ chấn thương.
• Chú ý động tác, kỹ thuật khi tham gia các bộ môn thể thao đòi hỏi nhảy bật cao, xoay, chuyển hướng hoặc tiếp đất.
• Trước mỗi buổi vận động cần khởi động kỹ cơ thể để làm nóng các cơ, giảm thiểu nguy cơ bị chấn thương.
• Thiết lập chế độ dinh dưỡng lành mạnh, giàu dưỡng chất có lợi như collagen, omega-3, canxi, vitamin D nhằm tăng sức mạnh và độ linh hoạt cho xương khớp.

Hướng dẫn chăm sóc phòng ngừa bệnh lý về dây chằng chéo trước

Phù nề dây chằng chéo trước thường xuất hiện ở giai đoạn sớm sau chấn thương, ít nghiêm trọng hơn trường hợp đứt, nhưng vẫn cần được điều trị và chăm sóc nghiêm ngặt. Bệnh nhân nên tuân theo chỉ định y tế của bác sĩ chuyên khoa, giúp khớp gối sớm phục hồi ổn định và hạn chế để lại di chứng về lâu dài.