Trào ngược dạ dày sau sinh: Khắc phục bằng cách nào?

Nguyên nhân khởi phát trào ngược dạ dày sau sinh

Trào ngược dạ dày – thực quản sau sinh là tình trạng khá phổ biến ở phụ nữ và có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau:

Căng thẳng, mệt mỏi cũng là một trong những yếu tố phổ biến dẫn đến trào ngược dạ dày sau sinh

• Rối loạn nội tiết tố: Sau sinh, nồng độ hormone progesterone và estrogen thay đổi đột ngột. Sự mất cân bằng này khiến cơ thắt thực quản dưới (LES) – van một chiều có chức năng ngăn axit và thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản – bị suy yếu, làm tăng nguy cơ trào ngược.
• Áp lực ổ bụng và sự phục hồi chậm của LES: Dù sau sinh, áp lực ổ bụng đã giảm đáng kể, nhưng cơ thắt thực quản dưới chưa thể phục hồi hoàn toàn ngay lập tức. Điều này tạo điều kiện cho axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
• Căng thẳng và stress sau sinh: Việc chăm sóc con nhỏ, thiếu ngủ, thay đổi nhịp sinh học dễ khiến người mẹ rơi vào tình trạng căng thẳng hoặc thậm chí trầm cảm sau sinh. Stress kéo dài có thể kích thích tăng tiết axit dịch vị và rối loạn nhu động thực quản, khiến các triệu chứng trào ngược trở nên nghiêm trọng hơn.
• Chế độ ăn uống và sinh hoạt không khoa học: Ăn uống thất thường, bỏ bữa, ăn nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ, cà phê hoặc dùng bữa quá sát giờ ngủ có thể làm khởi phát hoặc làm nặng thêm trào ngược dạ dày sau sinh.
• Hệ tiêu hóa nhạy cảm: Quá trình mang thai và sinh nở có thể ảnh hưởng tạm thời đến chức năng hệ tiêu hóa, khiến dạ dày – thực quản trở nên nhạy cảm hơn với axit và áp lực trong ổ bụng.

Hiểu rõ các nguyên nhân trên sẽ giúp mẹ sau sinh chủ động phòng ngừa và có hướng điều chỉnh lối sống, chế độ ăn uống hợp lý, đồng thời thăm khám y tế kịp thời khi triệu chứng trở nên nặng hơn.

Xem thêm: 

• Trào ngược dạ dày ở bà bầu: Nguyên nhân và cách điều trị
• Trào ngược dạ dày: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
  

Dấu hiệu nhận biết trào ngược dạ dày sau sinh của mẹ bỉm 

Trào ngược dạ dày thực quản sau sinh là tình trạng khá phổ biến, xảy ra khi axit dịch vị từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của mẹ bỉm. Những dấu hiệu điển hình có thể bao gồm:

Trào ngược dạ dày sau sinh có thể gây ra triệu chứng buồn nôn

• Ợ nóng, nóng rát sau xương ức: Triệu chứng đặc trưng nhất, thường xuất hiện sau bữa ăn, khi cúi gập người hoặc lúc nằm nghỉ.
• Ợ chua, ợ hơi, vị đắng hoặc chua trong miệng: Do axit và thức ăn chưa tiêu hóa trào ngược lên vùng hầu họng.
• Đau vùng thượng vị: Có thể cảm thấy tức nặng, nóng rát hoặc đau âm ỉ ngay dưới xương ức.
• Buồn nôn và nôn: Thường xảy ra sau bữa ăn hoặc khi tình trạng trào ngược nghiêm trọng hơn.
• Đầy bụng, khó tiêu: Người bệnh cảm thấy chướng bụng, ì ạch, tiêu hóa chậm.
• Khó nuốt hoặc vướng nghẹn ở cổ họng.
• Ho khan kéo dài, khàn giọng buổi sáng: Do dịch axit kích thích niêm mạc họng và thanh quản.
• Hơi thở có mùi khó chịu.
• Chán ăn, mất ngủ, mệt mỏi: Hậu quả của việc tiêu hóa kém và sự khó chịu kéo dài.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu trào ngược dạ dày sau sinh sẽ giúp mẹ bỉm đi khám và điều chỉnh lối sống kịp thời, tránh để bệnh tiến triển nặng, ảnh hưởng đến sức khỏe và quá trình chăm sóc em bé. 

Cách khắc phục tình trạng trào ngược dạ dày sau sinh 

Trào ngược dạ dày sau sinh không chỉ gây khó chịu cho mẹ bỉm mà còn ảnh hưởng đến quá trình hồi phục sức khỏe. Việc lựa chọn phương pháp điều trị an toàn, phù hợp là yếu tố quan trọng, đảm bảo lợi ích cho cả mẹ và bé.

Điều trị bằng thuốc theo chỉ định bác sĩ

Bác sĩ sẽ chỉ định thuốc phù hợp cho người bệnh bị trào ngược

Thuốc thường được cân nhắc khi thay đổi lối sống hoặc các biện pháp hỗ trợ không đem lại hiệu quả. Một số nhóm thuốc thường sử dụng:

• Kháng axit như calcium carbonate, magnesium hydroxide: Trung hòa axit nhanh, tác dụng ngắn hạn.
• Thuốc tạo lớp nổi (Alginate, ví dụ Gaviscon): Tạo hàng rào cơ học, ngăn dịch dạ dày trào ngược lên thực quản.
• Thuốc ức chế thụ thể H2 (ví dụ Famotidine): giảm tiết axit mức trung bình.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI, ví dụ Omeprazole, Esomeprazole): kiểm soát tiết axit lâu dài, hiệu quả mạnh.

Theo các nghiên cứu, antacid và alginate hầu như không hấp thụ toàn thân nên được đánh giá an toàn khi cho con bú. Một số thuốc H2-blocker và PPI có lượng bài tiết vào sữa mẹ rất thấp và được chấp nhận sử dụng khi cần thiết, tuy nhiên, mẹ bỉm không nên tự ý dùng thuốc mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được chỉ định đúng loại và liều phù hợp.

Các liệu pháp hỗ trợ tự nhiên

Một số phương pháp dân gian có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng nhưng không thay thế được phác đồ y khoa. Các liệu pháp thường được nhắc đến gồm:

• Nghệ và mật ong: Curcumin trong nghệ có tác dụng kháng viêm, mật ong làm dịu niêm mạc thực quản.
• Trà gừng ấm: giúp làm dịu dạ dày, giảm buồn nôn.
• Trà hoa cúc, trà bạc hà: hỗ trợ thư giãn, cải thiện tiêu hóa (cần theo dõi vì có người bệnh sẽ nặng hơn).

Lưu ý: Mọi liệu pháp hỗ trợ cần được bác sĩ tư vấn trước khi áp dụng, đặc biệt khi mẹ đang cho con bú.

Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống khoa học

Lối sống sinh hoạt giúp người bệnh cải thiện tình trạng bệnh đáng kể

Điều chỉnh thói quen sinh hoạt là nền tảng quan trọng giúp giảm tần suất và mức độ trào ngược:

• Ăn nhiều bữa nhỏ, hạn chế ăn no hoặc ăn tối muộn; nên để dạ dày nghỉ ít nhất 2–3 giờ trước khi nằm.
• Tránh thực phẩm, đồ uống kích thích tiết axit như: cà phê, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, thức ăn cay, nước có gas, rượu bia.
• Nâng cao đầu giường từ 10–15 cm khi ngủ để giảm trào ngược ban đêm.
• Kiểm soát cân nặng nếu bị thừa cân, vì béo phì làm tăng áp lực ổ bụng, dễ gây trào ngược.
• Tránh mặc quần áo bó sát bụng và duy trì tư thế thẳng sau khi ăn.

Những thay đổi đơn giản nhưng khoa học này đặc biệt phù hợp cho phụ nữ sau sinh, vừa giảm triệu chứng trào ngược vừa hỗ trợ quá trình hồi phục thể chất.

Kết luận

Trào ngược dạ dày sau sinh là vấn đề phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu mẹ biết điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt và kết hợp phương pháp điều trị phù hợp theo hướng dẫn của bác sĩ. Việc phát hiện sớm và xử lý kịp thời không chỉ giúp mẹ giảm bớt khó chịu, nhanh chóng hồi phục sức khỏe mà còn có đủ năng lượng để chăm sóc bé yêu.