U máu cột sống có điều trị được không? Làm thế nào để phòng ngừa?

U máu cột sống lưng là bệnh gì?

U máu cột sống (hay còn gọi là u mạch máu cột sống) là một dạng khối u lành tính hình thành trong thân đốt sống. Đây là sự phát triển bất thường của các mạch máu nằm trong cấu trúc xương cột sống, thường gặp ở vùng lưng giữa và lưng dưới.

Theo thống kê chung, bệnh chiếm khoảng 1% tổng số các ca u máu, ảnh hưởng tới gần 10% dân số toàn cầu. Dù là bệnh lý lành tính nhưng nếu khối u phát triển lớn, nó sẽ chèn ép lên tủy sống hoặc dây thần kinh của người bệnh. Bệnh thường gặp ở nữ giới trong độ tuổi 30–50 và đa số trường hợp được phát hiện tình cờ khi chụp X-quang, CT hoặc MRI.

Khối u máu ở cột sống có thể quan sát rõ ràng qua phim chụp MRI

Triệu chứng của bệnh u máu cột sống lưng là gì?

Phần lớn người mắc u máu cột sống lưng không có triệu chứng rõ rệt. Khối u thường phát triển chậm, âm thầm và chỉ gây ra các biểu hiện khi kích thước đủ lớn để ảnh hưởng đến cấu trúc xương hoặc chèn ép dây thần kinh. 

Một số biểu hiện báo hiệu tình trạng cột sống lưng có tồn tại khối u có thể nhắc đến như sau:

• Đau lưng kéo dài: cảm giác đau âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng lưng giữa, lưng dưới, đau tăng khi vận động hoặc thay đổi tư thế.
• Tê yếu tay chân, ngứa ran hoặc giảm khả năng cử động linh hoạt.
• Khó kiểm soát đại tiểu tiện trong những trường hợp khối u chèn ép mạnh vào tủy sống.

Theo các bác sĩ chuyên khoa, trong một số trường hợp, xương người bệnh có thể bị di chuyển ra khỏi vị trí ban đầu. Theo thời gian, điều này sẽ ảnh hưởng đến cấu trúc đốt sống, làm tăng nguy cơ gãy xương tự phát chỉ với va chạm nhẹ. 

U máu trong cột sống có nguy hiểm không?

Thông thường, u máu là bệnh lành tính, không di căn hay đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Tuy nhiên, sự nguy hiểm của người bệnh còn phụ thuộc vào vị trí và kích thước khối u.

Khi khối u phát triển quá mức, nó có thể ăn mòn thân đốt sống, gây gãy xương, biến dạng cột sống hoặc chèn ép tủy sống. Một số trường hợp nặng ghi nhận biến chứng như sau:

• Tụ máu trong tủy sống hoặc ngoài màng cứng.
• Xuất huyết đột ngột gây yếu liệt chi.
• Đau lưng mạn tính không đáp ứng với điều trị hông thường.

Đau lưng là một trong số các biến chứng của khối u cột sống

Nguyên nhân dẫn đến u máu cột sống

Nguyên nhân chính xác của bệnh vẫn chưa được xác định rõ, song các nghiên cứu y học cho thấy sự tăng sinh bất thường của các mao mạch trong thân đốt sống là một trong số các yếu tố gây bệnh. Sự tăng sinh này khiến các mạch máu phát triển dày đặc hơn, chiếm chỗ của mô xương và làm yếu cấu trúc cột sống.

Ngoài ra, không giống như u máu ở trẻ sơ sinh, u máu ở cột sống không tự thoái lui theo thời gian, vì vậy cần được theo dõi và kiểm soát lâu dài.

Chẩn đoán bệnh u máu cột sống lưng

Để chẩn đoán chính xác u máu cột sống, bác sĩ thường bắt đầu bằng khám lâm sàng, bao gồm khai thác bệnh sử, đánh giá dáng đi, độ cong cột sống, kiểm tra vùng đau và xem có biểu hiện thần kinh nào hay không.

Sau đó, người bệnh sẽ được chỉ định thực hiện các phương pháp chẩn đoán hình ảnh, bao gồm:

• Chụp X-quang hoặc CT scan giúp phát hiện tổn thương xương, xác định vị trí và kích thước khối u.
• Chụp MRI cho hình ảnh chi tiết về cấu trúc mô mềm, đánh giá mức độ xâm lấn của u vào tủy sống hay rễ thần kinh.

Trong đó, MRI là phương pháp có độ chính xác cao nhất, giúp bác sĩ phân biệt u máu với các bệnh lý khác như thoát vị đĩa đệm, gãy xẹp đốt sống hay khối u ác tính.

Điều trị bệnh u máu cột sống lưng như thế nào?

Phần lớn các trường hợp u máu cột sống không có triệu chứng và không cần điều trị đặc hiệu. Người bệnh chỉ cần theo dõi định kỳ để đảm bảo khối u không phát triển lớn. Tuy nhiên, nếu khối u gây đau hoặc chèn ép tủy sống, bác sĩ có thể chỉ định một trong các phương pháp sau:

• Can thiệp nội mạch làm tắc dòng máu nuôi khối u nhằm ngăn chặn sự phát triển của nó.
• Tiêm ethanol xuyên cuống sống bằng cách tiêm dung dịch ethanol đặc biệt vào vị trí u để phá hủy mô mạch máu bất thường.
• Bơm xi măng sinh học (vertebroplasty) giúp cố định thân đốt sống, giảm đau và tránh gãy xương.
• Xạ trị, cụ thể là sử dụng tia năng lượng cao để làm teo nhỏ khối u.
• Phẫu thuật chỉ thực hiện khi u gây chèn ép mạnh hoặc có nguy cơ liệt, giúp loại bỏ khối u và giải phóng tủy sống.

Sau khi điều trị, người bệnh cần nghỉ ngơi, tập phục hồi chức năng và duy trì lối sống lành mạnh để giảm tái phát.

Bệnh nhân có thể được tiêm xi măng cột sống để điều trị

Phòng ngừa bệnh u máu trong cột sống ra sao?

Hiện chưa có biện pháp ngăn ngừa tuyệt đối bệnh lý này. Tuy nhiên, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ và bảo vệ cột sống khỏe mạnh bằng cách:

• Khám sức khỏe định kỳ 1–2 lần/năm, đặc biệt nếu có tiền sử bệnh mạch máu hoặc đau lưng kéo dài.
• Tập thể dục đều đặn, trong đó ưu tiên các môn nhẹ nhàng như bơi, yoga, đi bộ giúp tăng độ dẻo dai của cột sống.
• Giữ tư thế đúng khi ngồi, đứng, mang vác vật nặng để tránh gây áp lực lên cột sống.
• Bổ sung dinh dưỡng tốt cho xương khớp như canxi, vitamin D, omega-3 và rau xanh.
• Duy trì tinh thần thoải mái, hạn chế stress và căng thẳng kéo dài

Nhìn chung, u máu cột sống là bệnh lành tính nhưng không nên chủ quan. Việc phát hiện sớm và theo dõi qua khám sức khoẻ xương khớp định kỳ sẽ giúp bệnh nhân kiểm soát bệnh hiệu quả, ngăn ngừa biến chứng và duy trì chất lượng cuộc sống tốt nhất.