Viêm đại tràng cấp tính: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm đại tràng cấp tính là gì?

Đại tràng hay ruột già là một phần quan trọng của hệ thống tiêu hóa, chúng có nhiệm vụ tiếp nhận và xử lý các chất thải dư thừa từ quá trình tiêu hóa thức ăn. Một trong nhiệm vụ quan trọng của đại tràng là hấp thụ nước của các chất cặn bã trước khi đưa chúng ra ngoài. Tuy nhiên, đại tràng là một cơ quan dễ bị viêm nhiễm do tiếp xúc thường xuyên với vi khuẩn và chất cặn bã từ thức ăn. 

Viêm đại tràng cấp là tình trạng lớp niêm mạc của đại tràng bị viêm nhiễm gây ra tổn thương và người bệnh xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa,... Nguyên nhân chính của tình trạng này là do sự xâm nhập của vi khuẩn, virus, ký sinh trùng,... 

Viêm đại tràng cấp tính là tình trạng lớp niêm mạc tại đây bị viêm nhiễm

Nguyên nhân của viêm đại tràng cấp tính

Viêm đại tràng cấp thường có mối liên hệ mật thiệt với vấn đề an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường. Một số tác nhân gây ra bệnh bao gồm: 

• Vi khuẩn: Lỵ trực khuẩn, vi khuẩn thương hàn, vi khuẩn tả, E.coli,... đều có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng viêm đại tràng cấp tính. Các loại vi khuẩn này thường xâm nhập vào cơ thể qua thực phẩm và nước uống bị ô nhiễm. 
• Ký sinh trùng: Lỵ amip là ký sinh trùng gây ra viêm đại trạng phổ biến, thường lây qua thực phẩm và nước nhiễm khuẩn. 
• Virus: Đây là một trong những loại virus phổ biến gây ra viêm đại tràng là Rotavirus, đặc biệt thường gặp ở trẻ nhỏ và người cao tuổi. 

Ngoài ra, trong một số trường hợp, viêm đại tràng cấp tính có thể do dị ứng thức ăn hoặc gặp các tác nhân hóa học, tuy nhiên đây là nguyên nhân khá ít gặp. 

Những triệu chứng thường gặp của viêm đại tràng cấp tính

Triệu chứng của viêm đại tràng cấp có thể khác nhau tùy vào tác nhân gây bệnh mà mức độ viêm nhiễm. Có một số biểu hiện thường gặp ở người bệnh có thể kể đến như:

• Đau bụng: Cơn đau xuất hiện ở vùng bụng dưới, có thể đau từ nhẹ đến nặng trong thời gian dài. 
• Tiêu chảy: Đây là triệu chứng khá phổ biến của viêm đại tràng cấp tính, người bệnh có thể tiêu chảy trong nhiều lần, có thể lẫn máu hoặc chất nhầy trong phân. 
• Sốt: Khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập, có thể thường phản ứng bằng tăng nhiệt độ để chống lại các tác nhân gây bệnh, từ đó gây ra sốt. 
• Mệt mỏi, mất nước: Tiêu chảy kéo dài dẫn đến tình trạng mất nhiều nước, khiến cơ thể trở nên mệt mỏi. 
• Chán ăn, buồn nôn: Viêm nhiễm trong đại tràng thường gây rối loạn tiêu hóa khiến người bệnh thấy buồn nôn và chán ăn. 

Người bệnh xuất hiện các cơn đau bụng vùng bụng dưới trong thời gian dài

Viêm đại tràng cấp có nguy hiểm không?

Viêm đại tràng có gây nguy hiểm cho người bệnh không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như mức độ viêm nhiễm và các biến chứng có thể gặp nếu không được điều trị kịp thời: 

• Viêm đại tràng cấp do amip: Nếu không được điều trị có thể tiến triển thành viêm đại tràng mạn. Trong trường hợp này, các triệu chứng sẽ kéo dài khiến người bệnh suy giảm sức khỏe, mất cân bằng điện giải và suy dinh dưỡng. 
• Thủng đại tràng: Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của viêm đại tràng cấp. Thủng đại tràng là tình trạng cấp cứu khi lớp niêm mạc đại tràng bị tổn thương nghiêm trọng, gây rò rỉ chất thải tiêu hóa vào ổ bụng gây ra nhiễm trùng nặng. 
• Nhiễm trùng huyết: Dù hiếm gặp, nhưng vi khuẩn từ đại tràng có thể xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng huyết. Biến chứng này rất nguy hiểm, có khả năng dẫn đến suy đa cơ quan và tử vong nếu không xử trí kịp thời.
• Viêm loét đại tràng: Tình trạng viêm cấp tính kéo dài dễ gây tổn thương niêm mạc, dẫn đến viêm loét đại tràng. Người bệnh thường xuyên phải đối diện với đau bụng dữ dội và tiêu chảy ra máu.

Xem thêm:

• Chế độ ăn cho người viêm đại tràng: Nên ăn gì? Kiêng ăn gì?
  

Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh

Phương pháp chẩn đoán bệnh

Bác sĩ sẽ tiến hành khai thác bệnh sử kết hợp thăm khám lâm sàng để định hướng chẩn đoán ban đầu. Sau đó, các xét nghiệm cần thiết sẽ được chỉ định, bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Giúp phát hiện tình trạng thiếu máu, dấu hiệu nhiễm trùng hoặc rối loạn miễn dịch.
• Xét nghiệm phân: Xác định sự hiện diện của hồng cầu, bạch cầu hoặc ký sinh trùng, từ đó tìm ra nguyên nhân gây viêm.
• Nội soi đại tràng: Cho phép quan sát toàn bộ ruột kết bằng ống nội soi gắn camera. Trong quá trình này, bác sĩ có thể lấy mẫu sinh thiết để phân tích mô học.
• Nội soi đại tràng sigma: Giúp kiểm tra trực tràng và đại tràng xích ma, tập trung vào phần dưới của đại tràng.
• Chụp X-quang bụng: Được chỉ định khi có triệu chứng nghiêm trọng nhằm loại trừ các biến chứng như tắc ruột hoặc thủng ruột.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT) bụng hoặc khung chậu: Hữu ích trong việc đánh giá biến chứng và mức độ viêm.
• Chụp CT ruột non hoặc cộng hưởng từ ruột non (MRI): Các phương pháp hình ảnh hiện đại, nhạy cảm hơn trong phát hiện tổn thương và biến chứng liên quan đến ruột non.

Xét nghiệm máu giúp xác định tình trạng nhiễm trùng hoặc rối loạn miễn dịch

Phương pháp điều trị bệnh

Phương pháp điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ nặng nhẹ, giai đoạn tiến triển cũng như tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.

• Điều trị nội khoa: Có thể sử dụng kháng sinh đường ruột, thuốc chống viêm như sulfasalazine, mesalamine, balsalazide, olsalazine. Corticoid như prednisone, budesonide thường áp dụng cho trường hợp viêm loét đại tràng từ mức độ vừa đến nặng. Nhóm thuốc ức chế miễn dịch bao gồm azathioprine, mercaptopurine, cyclosporine và tofacitinib. Ngoài ra, các thuốc sinh học như infliximab, adalimumab, golimumab, vedolizumab và ustekinumab cũng được chỉ định trong một số trường hợp.
• Điều trị ngoại khoa: Áp dụng khi bệnh không đáp ứng với thuốc hoặc có biến chứng nặng như rò, áp xe, thủng đại tràng. Phẫu thuật thường là cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ ruột kết hay trực tràng.

Bên cạnh các phương pháp y học, người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học. Cụ thể, hạn chế thực phẩm chứa lactose, chia nhỏ bữa ăn, bổ sung đủ nước, tránh rượu bia, thuốc lá và đồ uống có chứa caffeine. Đồng thời, nên có thời gian nghỉ ngơi hợp lý, thận trọng khi sử dụng thuốc giảm đau khớp, thuốc kháng sinh và các loại thuốc không kê đơn.

Viêm đại tràng cấp tính là một bệnh lý khá phổ biến của hệ thống tiêu hóa. Bệnh có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra và khiến người bệnh xuất hiện các triệu chứng làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Chính vì vậy, khi có những biểu hiện của bệnh cần thăm khám và can thiệp điều trị giúp hạn chế nguy cơ xảy ra biến chứng. 

Qua bài viết này của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích về bệnh viêm đại tràng cấp tính. Nếu xuất hiện những dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, Quý khách có thể liên hệ BVĐK Phương Đông qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được nhân viên tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng.