Viêm đại tràng xung huyết: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm đại tràng xung huyết là gì?

Xung huyết là thuật ngữ đề cập đến hiện tượng lưu lượng máu tăng đột ngột ở một số mạch máu dẫn đến phản sưng viêm và phù nề. Hiện tượng này có thể xảy ra ở các cơ quan khác trong cơ thể như gan, phổi, dạ dày, đường ruột,... Trong đó, viêm đại tràng xung huyết là một bệnh lý khá phổ biến. 

Xung huyết đại tràng là tình trạng các mạch máu trong lớp niêm mạc của đại tràng bị giãn nở quá mức do ứ đọng máu, hình thành nên những vùng niêm mạc đỏ hồng, phù nề nhưng chưa xuất hiện vết loét hay chảy máu. Bệnh thường gặp ở người mắc viêm đại tràng mạn tính và có thể diễn tiến âm thầm nếu không được điều trị sớm.

Tình trạng viêm đại tràng xung huyết được chia thành hai thể chính:

• Thể thứ nhất: Do dị tật bẩm sinh khiến các hạch thần kinh ở thành ruột hoạt động bất thường, gây phình giãn và phù nề đại tràng.
• Thể thứ hai: Do sự tấn công của vi khuẩn trong lòng ruột, dẫn đến viêm, sung huyết và sưng đỏ niêm mạc.

Tương tự các dạng viêm đại tràng khác, viêm đại tràng xung huyết có thể diễn tiến ở dạng cấp tính hoặc mạn tính. Nếu không được phát hiện và điều trị đúng, bệnh có thể gây rối loạn tiêu hóa kéo dài, tổn thương niêm mạc và thậm chí dẫn đến biến chứng nguy hiểm.

Viêm đại tràng xung huyết là tình trạng mạch máu ở đại tràng bị giãn nở gây phù nề

Nguyên nhân gây ra bệnh viêm đại tràng xung huyết

Một số nguyên nhân phổ biến có thể gây bệnh, bao gồm:

Thói quen ăn uống thiếu vệ sinh

Việc ăn đồ sống, tái, sử dụng nước chưa đun sôi, hoặc không rửa tay sạch trước khi ăn có thể khiến cơ thể nhiễm vi khuẩn gây bệnh như E. coli, Salmonella, Shigella, Clostridium difficile. Các độc tố do vi khuẩn tiết ra sẽ kích thích mạch máu trong niêm mạc đại tràng giãn nở, gây xung huyết và viêm nhiễm.

Nhiễm hóa chất hoặc độc tố trong thực phẩm

Thực phẩm, nước uống chứa chất bảo quản, hóa chất hoặc độc tố tích tụ lâu ngày có thể gây kích ứng niêm mạc đại tràng. Khi đó, mạch máu bị giãn và lưu lượng máu tăng, dẫn tới sưng viêm và phù nề.

Lạm dụng thuốc kháng sinh

Dùng kháng sinh kéo dài làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tiêu diệt cả lợi khuẩn lẫn hại khuẩn. Khi hệ vi sinh bị rối loạn, lớp nhung mao bảo vệ niêm mạc suy yếu, khiến đại tràng dễ bị tổn thương và xung huyết nặng hơn.

Lạm dụng thuốc kháng sinh có thể gây ra tình trạng xung huyết đại tràng

Ăn nhiều đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ

Những loại thực phẩm này kích thích ruột tăng tiết dịch mật để tiêu hóa, nhưng khi lượng dịch mật quá nhiều, acid trong đó có thể làm tổn hại niêm mạc đại tràng, gây viêm, thậm chí xuất huyết.

Các yếu tố nguy cơ khác

Hóa xạ trị trong điều trị ung thư, tuổi cao, suy giảm miễn dịch, sử dụng rượu bia, hút thuốc lá hoặc dùng thuốc kháng sinh dài hạn đều làm tăng khả năng mắc bệnh.

Dấu hiệu nhận biết viêm đại tràng xung huyết

Người mắc viêm đại tràng xung huyết thường xuất hiện các biểu hiện:

• Đau bụng âm ỉ hoặc từng cơn dọc theo khung đại tràng.
• Đi ngoài phân nát, phân không thành khuôn, kèm cảm giác đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn.
• Thường xuyên mót rặn, nhưng không đi được.
• Cơ thể mệt mỏi, sút cân, suy nhược do mất nước và rối loạn tiêu hóa kéo dài.

Khi xuất hiện tình trạng đi ngoài phân nhầy hoặc có máu trên bốn lần mỗi ngày kèm sốt và mệt mỏi, người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay. Xung huyết nghiêm trọng có thể dẫn đến chảy máu đại tràng và đe dọa tính mạng.

Xem thêm:

• Viêm đại tràng cấp tính: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
  
• Viêm đại tràng sigma: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
  

Phương pháp điều trị bệnh

Điều trị bằng thuốc

Hiện chưa có thuốc đặc trị giúp chữa khỏi hoàn toàn viêm đại tràng xung huyết. Mục tiêu chính của điều trị là kiểm soát triệu chứng, giảm viêm và ngăn ngừa tái phát. Tùy nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định các nhóm thuốc như:

• Kháng sinh đường ruột: Flagentyl, Biceptol, Flagyl giúp tiêu diệt vi khuẩn gây viêm.
• Thuốc điều hòa nhu động ruột: Dobridat, Visceralgin, Rekalat nhằm ổn định hoạt động tiêu hóa, giảm co thắt.

Điều trị bằng phẫu thuật

Trường hợp bệnh tiến triển nặng, có biến chứng hoặc không đáp ứng điều trị nội khoa, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ đoạn đại tràng bị tổn thương. Phẫu thuật giúp loại bỏ vùng niêm mạc xung huyết, nhưng đồng thời có thể làm giảm chức năng tiêu hóa của ruột già.

Đối với trường hợp nặng, người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật

Chăm sóc và phòng ngừa viêm đại tràng xung huyết

Để kiểm soát bệnh hiệu quả, người bệnh cần kết hợp điều trị với chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý:

• Ăn thực phẩm mềm, dễ tiêu, tránh đồ cay nóng, dầu mỡ và thực phẩm sống.
• Uống đủ 1,5–2 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ tiêu hóa.
• Bổ sung rau xanh, trái cây giàu chất xơ để tăng nhu động ruột.
• Tránh rượu bia, thuốc lá và duy trì lối sống lành mạnh.

Viêm đại tràng xung huyết là bệnh lý tiêu hóa cần được phát hiện sớm và điều trị đúng hướng. Việc chủ động thăm khám định kỳ, tuân thủ phác đồ của bác sĩ và duy trì lối sống khoa học sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ sức khỏe đường ruột lâu dài.

Qua bài viết này của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích về bệnh viêm đại tràng xung huyết. Nếu Quý khách có nhu cầu thăm khám và điều trị các bệnh lý về tiêu hóa có thể liên hệ BVĐK Phương Đông qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được nhân viên tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng.