Viêm thực quản: Đừng chủ quan với những triệu chứng đau ngực, nuốt nghẹn

Phân loại viêm thực quản

Viêm thực quản được phân thành nhiều loại dựa trên nguyên nhân gây bệnh:

• Viêm thực quản do trào ngược (GERD): phổ biến nhất, do axit dạ dày trào ngược lên thực quản
• Viêm thực quản do thuốc: khi dùng thuốc uống không đúng cách, thuốc mắc lại và gây kích ứng thực quản
• Viêm thực quản do nhiễm trùng: thường gặp ở người suy giảm miễn dịch (nhiễm nấm Candida, virus Herpes, Cytomegalovirus…)
• Viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan : bệnh lý miễn dịch do dị ứng thức ăn, thường ở người trẻ
• Viêm thực quản do tia xạ: sau xạ trị vùng ngực, cổ
  

Mỗi thể viêm có biểu hiện và hướng điều trị khác nhau, vì vậy việc chẩn đoán chính xác là rất quan trọng.

Triệu chứng lâm sàng

Người bệnh viêm thực quản có thể biểu hiện:

• Đau rát sau xương ức, đau tăng khi nuốt hoặc sau bữa ăn
• Cảm giác nóng rát lan từ dạ dày lên cổ họng (ợ nóng)
• Nuốt khó, nuốt vướng, cảm giác nghẹn
• Buồn nôn, nôn, chán ăn
• Ho kéo dài, khàn tiếng, đau họng (trong GERD)
• Trường hợp nặng có thể nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen nếu có loét, chảy máu
  

Các triệu chứng thường tái đi tái lại và tăng dần nếu không điều trị đúng cách.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Viêm thực quản có thể do nhiều nguyên nhân:

• Trào ngược dạ dày-thực quản mạn tính
• Dùng thuốc kháng sinh, NSAID, bisphosphonates mà không uống đủ nước
• Nhiễm nấm, virus (ở bệnh nhân HIV, ung thư, ghép tạng)
• Dị ứng thức ăn, bệnh lý miễn dịch
• Lạm dụng rượu, hút thuốc lá, ăn nhiều thức ăn cay, chua, dầu mỡ
• Béo phì, thai kỳ (làm tăng áp lực ổ bụng, dễ gây trào ngược)

Chẩn đoán

Bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm sau để chẩn đoán:

• Nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng (EGD): đánh giá hình ảnh viêm, loét, hẹp, lấy mẫu sinh thiết

• Sinh thiết mô thực quản: phân biệt viêm do tăng bạch cầu ái toan hoặc ác tính
• Xét nghiệm pH thực quản 24 giờ: đánh giá mức độ trào ngược axit
• X-quang thực quản có thuốc cản quang: phát hiện hẹp, túi thừa
• Test tìm nấm, virus nếu nghi nhiễm trùng

Điều trị

Việc điều trị viêm thực quản phụ thuộc vào nguyên nhân:
- Viêm thực quản do trào ngược:
  + Sử dụng thuốc ức chế bơm proton (PPI): omeprazole, esomeprazole...
  + Thuốc trung hòa axit, alginate
  + Thay đổi lối sống: giảm cân, kê cao đầu khi ngủ, ăn sớm trước khi nằm, tránh thức ăn kích thích
- Viêm thực quản do thuốc:
  + Ngừng thuốc gây hại, đổi thuốc nếu có thể
  + Uống thuốc với nhiều nước, tư thế ngồi thẳng sau khi uống
- Viêm thực quản do nhiễm trùng:
  + Thuốc kháng nấm (fluconazole), kháng virus (acyclovir)…
- Viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan:
  + Tránh thức ăn dị ứng
  + Corticoid tại chỗ dạng uống (budesonide dạng dung dịch nuốt)
Thời gian điều trị thường kéo dài từ 4–8 tuần. Tái khám và nội soi kiểm tra lại nếu triệu chứng kéo dài.

Biến chứng nếu không điều trị

Viêm thực quản không được điều trị có thể dẫn đến các biến chứng:

• Loét thực quản gây chảy máu
  
• Hẹp thực quản, gây nuốt nghẹn mạn tính
• Barrett thực quản – tổn thương tiền ung thư
• Ung thư biểu mô tuyến thực quản (hiếm nhưng nguy hiểm)
• Suy dinh dưỡng do ăn uống khó khăn
  

Phát hiện sớm và điều trị đúng cách là yếu tố then chốt để ngăn ngừa biến chứng.

Phòng bệnh và chăm sóc tại nhà

• Duy trì chế độ ăn lành mạnh, hạn chế đồ chua, cay, chiên rán
• Tránh ăn quá no, không nằm ngay sau khi ăn
• Giảm cân nếu thừa cân, tránh mặc đồ bó sát
• Ngừng hút thuốc, hạn chế rượu bia
• Uống thuốc đúng cách, đủ nước, tư thế ngồi thẳng
• Tái khám định kỳ nếu có tiền sử trào ngược mạn tính

Để bảo vệ sức khỏe bản thân, hãy chủ động thăm khám khi có các dấu hiệu bất thường cũng như tiến hành đi khám định kì 6 tháng 1 lần. Liên hệ hotline 19001806 để được tư vấn chi tiết.