Xuất huyết dưới nhện sau chấn thương sọ não: Dấu hiệu và cách điều trị

Xuất huyết dưới nhện sau chấn thương sọ não là gì?

Xuất huyết dưới nhện sau chấn thương sọ não là tình trạng cấp cứu nguy hiểm, nguyên nhân phổ biến là do tai nạn giao thông đường bộ. 

Chấn thương sọ não là tình trạng gây tổn thương não nghiêm trọng, xảy ra khi não bộ bị va đập đột ngột với tác nhân vật lý bên ngoài. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật và đe dọa đến tính mạng, nếu không được cấp cứu, người bệnh có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. 

Xuất huyết dưới nhện là tình trạng chảy máu ở khoang dưới nhện (khoang nằm giữa mạng nhện và màng mềm bao quanh não). Nguyên nhân có thể do phình động mạch hoặc chấn thương vùng đầu. Khi bị xuất huyết, người bệnh bị đau đầu dữ dội, đau cổ, buồn nôn, nôn và sợ ánh sáng. 

Xuất huyết dưới nhện sau chấn thương sọ não là tình trạng chảy máu ở khoang dưới nhện, thường gặp ở rãnh não (xuất huyết dưới nhện lồi), phổ biến hơn khe Sylvian và các bể dịch não tủy nền. Nếu xuất huyết ở các bể nên, sẽ tạo ra ái lực với bể từ đầu và bể xung quanh. Ngoài ra, xuất huyết dưới nhện do chấn thương sọ não thường gặp khi bị gãy xương sọ hoặc chấn động não. 

Xuất huyết dưới nhện sau chấn thương sọ não là tình trạng nguy hiểm

Nguyên nhân xuất huyết dưới nhện sau chấn thương

Nguyên nhân gây xuất huyết dưới nhện do chấn thương hiện nay vẫn chưa được chính xác, có một số cơ chế có thể xảy ra như: 

• Gia tốc quay gây ra chuyển động dao động ngắn hạn của não
• Động mạch đốt sống nền bị kéo căng do giãn quá mức
• Áp lực trong động mạch tăng đột ngột do động mạch cảnh cổ bị va đập mạnh. 
• Rách các tĩnh mạch cầu hoặc mạch máu màng nhện
• Máu từ vết bầm tím khuếch tán vào khoang dưới nhện. 

Trong một số trường hợp, cơ chế gây xuất huyết dưới nhện sau chấn thương sọ não không thể xác định. Tình trạng chảy máu dưới nhện này có thể xảy ra trên bề mặt bụng của thân não (xuất huyết dưới nhện nền). Sau khi xuất huyết, dịch não tủy có phản ứng đa nhân trong 24 giờ, và rõ ràng sau 48 giờ. 

Các triệu chứng của xuất huyết dưới nhện sau chấn thương sọ não

Đau đầu dữ dội, đột ngột là triệu chứng chính của xuất huyết dưới nhện sau chấn thương sọ não. Người bệnh cần được đi cấp cứu nhanh chóng sau khi xảy ra va đập, đau đầu và các dấu hiệu sau: 

• Cứng cổ
• Chóng mặt
• Giảm ý thức, giảm tỉnh táo
• Buồn nôn và nôn
• Sợ ánh sáng
• Đau nhức cơ, đặc biệt vùng cổ và vai
• Tê liệt một phần cơ thể
• Thay đổi thị lực: Nhìn đôi, xuất hiện điểm mù hoặc mất thị lực tạm thời một bên mắt
• Động kinh
• Đột nhiên yếu đi

Các triệu chứng của xuất huyết dưới nhện sau chấn thương sọ não

Phương pháp chẩn đoán chảy máu dưới nhện sau chấn thương 

Để chẩn đoán tình trạng xuất huyết dưới nhện sau chấn thương, bác sĩ chỉ định khám thần kinh để đánh giá mức độ nhận thức, phản ứng vận động và phản xạ, kích thước và phản ứng đồng tử,... Sau đó, người bệnh có thể tiến hành xét nghiệm máu và chụp X-quang để loại trừ các nguyên nhân khác. 

Xét nghiệm chẩn đoán được sử dụng phổ biến là chụp CT não không sử dụng thuốc cản quang. Tình trạng xuất huyết dưới nhện sau chấn thương thường được xác định từ các yếu tố liên quan như bán cầu não và bể đáy, rãnh vỏ não và khoảng liên bán cầu não. 

Ngoài ra, chụp cắt lớp phát xạ positron, MRI và quang phổ cộng hưởng từ giúp bác sĩ đánh giá tình trạng tưới máu và chuyển hóa của não. Qua đó, bác sĩ xác định mức độ tổn thương và tình trạng thiếu máu cục bộ. 

Các chuỗi xung T2 (FLAIR), GRE và SWI của MRI có độ nhạy tốt giúp phát hiện tình trạng xuất huyết dưới nhện cấp tính trong 48 giờ sau chấn thương, có thể bổ trợ cho chụp CT trong quá trình chẩn đoán. 

Xem thêm:

• Xuất huyết não ở trẻ sơ sinh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
  

Điều trị xuất huyết dưới nhện sau chấn thương 

Xuất huyết dưới nhện ảnh hưởng đến não rất nhanh, lúc này máu sẽ tích tụ trong não gây áp lực, do đó cần chữa trị nhanh chóng trước khi não bị tổn thương, nếu chậm trễ có thể gây tử vong. 

Dựa vào nguyên nhân xuất huyết mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Đối với trường hợp phình động mạch não cần phải can thiệp phẫu thuật, điều trị nội mạch hoặc thuyên tắc nội mạch.

Đối với những trường hợp khác có thể đặt ống dẫn lưu và thông khí nhân táo giúp giảm áp lực máu trong não. Người bệnh đang điều trị và sau khi điều trị sẽ được kê toa thuốc giúp điều hòa huyết áp, thuốc ngăn co thắt động mạch, thuốc giảm đau,... 

Điều trị tình trạng xuất huyết dưới nhện 

Các biến chứng của xuất huyết dưới nhện sau chấn thương

Xuất huyết dưới nhện có thể làm giảm khả năng hấp thu dịch não tủy, từ đó gây ra tình trạng não úng thủy. Co thắt mạch sau chấn thương là tổn thương thứ phát có thể xảy ra, thường xuất hiện sau 12 giờ - 5 ngày, và kéo dài từ 12 giờ -30 ngày. Có nhiều trường hợp diễn tiến chậm hơn và liên quan đến động mạch tuần hoàn trước và sau. 

Một số biến chứng có thể xảy ra khi bị chảy máu dưới nhện, bao gồm: 

• Co giật
• Co thắt mạch máu (mạch máu co lại, ngăn dòng chảy của máu)
• Nhồi máu não (đột quỵ do thiếu máu cục bộ)
• Tăng áp lực nội sọ
• Bệnh não úng thủy 
• Thoát vị não
• Chảy máu tái phát

Ngoài ra, xuất huyết dưới nhện có thể dẫn đến tổn thương não nghiêm trọng, để lại nhiều biến chứng lâu dài, thậm chí vĩnh viễn:

• Các vấn đề về thể chất: Mệt mỏi, khó nuốt, mất thăng bằng
• Các vấn đề về nhận thức: Rối loạn chức năng nhận thức, giảm trí nhớ, giảm tập trung,.... 
• Khó nói: Nói chậm, líu lưỡi, khó chọn lọc từ ngữ để diễn đạt ý muốn nói. 
• Tình trạng sức khỏe tâm thần: Trầm cảm, lo âu, rối loạn căng thẳng,... 

Với những biến chứng lâu dài, bác sĩ có thể chỉ định kiểm soát và điều trị bằng các phương pháp như vật lý trị liệu, liệu pháp tâm lý, liệu pháp ngôn ngữ,... 

Người bệnh có thể cần can thiệp điều trị vật lý trị liệu 

Xuất huyết dưới nhện sau chấn thương sọ não là một tình trạng nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng của người bệnh. Khi xuất hiện các triệu chứng của xuất huyết dưới nhện, người bệnh cần được nhanh chóng đưa đến bệnh viện để được can thiệp điều trị phù hợp, hạn chế để lại di chứng. 

Qua bài viết này của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích về xuất huyết dưới nhện sau chấn thương sọ não. Nếu Quý khách có bất kỳ thắc mắc nào về bệnh có thể liên hệ Bệnh viện Đa khoa Phương Đông qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được tư vấn nhanh chóng.