HIV/AIDS từng là căn bệnh nan y với tỷ lệ tử vong cao trong thập niên 1980–1990. Tuy nhiên, với tiến bộ y học ngày nay, HIV đã trở thành bệnh mạn tính có thể kiểm soát được nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách. Nhận thức đúng về bệnh, phòng ngừa lây nhiễm và tuân thủ điều trị là chìa khóa để sống khỏe mạnh với HIV.
Dấu hiệu lâm sàng
- Giai đoạn cấp (2-4 tuần sau nhiễm): Sốt nhẹ, mệt mỏi, đau cơ, phát ban, viêm họng dễ nhầm với cảm cúm.
- Giai đoạn không triệu chứng: Kéo dài nhiều năm, virus vẫn hoạt động âm thầm.
- Giai đoạn AIDS: Suy giảm miễn dịch rõ, dễ mắc nhiễm trùng cơ hội như: lao, viêm phổi do Pneumocystis jirovecii, nấm miệng, zona tái phát...
Phát ban là một trong những dấu hiệu có thể xuất hiện khi nhiễm HIV
Chẩn đoán
- Test nhanh HIV (ELISA): Phát hiện kháng thể.
- HIV confirmatory test (Western blot, PCR): Xác định dương tính.
- CD4 count: Đánh giá mức độ suy giảm miễn dịch.
- Tải lượng virus (HIV RNA): Giúp theo dõi điều trị.
Điều trị
- Điều trị kháng virus (ARV):
- Phối hợp ít nhất 3 thuốc.
- Khởi trị sớm ngay sau chẩn đoán.
- Mục tiêu: tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện, phục hồi miễn dịch.
- Theo dõi định kỳ: CD4, tải lượng virus, chức năng gan thận.
- Tư vấn hỗ trợ tâm lý, dinh dưỡng và tuân thủ điều trị.
Khởi trị sớm, phối hợp đúng thuốc, theo dõi định kỳ và hỗ trợ toàn diện để kiểm soát HIV, phục hồi miễn dịch và sống khỏe mỗi ngày
Phòng bệnh
- Tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su đúng cách.
- Không dùng chung kim tiêm.
- Xét nghiệm HIV định kỳ cho nhóm nguy cơ cao.
- Phòng ngừa sau phơi nhiễm (PEP): Dùng ARV trong vòng 72h sau tiếp xúc nghi ngờ.
- Phòng ngừa trước phơi nhiễm (PrEP): Cho người nguy cơ cao.
Sai lầm thường gặp
- Nghĩ HIV chỉ lây qua quan hệ tình dục.
- Kỳ thị người nhiễm HIV khiến họ ngại điều trị.
- Dừng thuốc khi cảm thấy khỏe, dẫn đến kháng thuốc.
