Barrett thực quản- theo dõi và điều trị đúng để phòng ung thư

Định nghĩa – Barrett thực quản là gì?

-  Barrett thực quản là tình trạng niêm mạc thực quản bị thay thế bởi biểu mô trụ dạng ruột.

- Thường xảy ra sau trào ngược dạ dày – thực quản (GERD) kéo dài.

- Đây là tổn thương tiền ung thư, làm tăng nguy cơ ung thư biểu mô tuyến thực quản.

Dịch tễ học

- Gặp nhiều ở nam giới trung niên, người thừa cân – béo phì.

- Thường đi kèm GERD mạn tính.

- Nhiều trường hợp không có triệu chứng đặc hiệu, dễ bị bỏ sót.

- Có ý nghĩa quan trọng trong phòng ngừa ung thư thực quản.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

- Trào ngược dạ dày – thực quản kéo dài.

- Tuổi trên 50.

- Nam giới.

- Béo phì, đặc biệt béo bụng.

- Hút thuốc lá.

- Tiền sử gia đình ung thư thực quản.

Chẩn đoán

- Nội soi thực quản – dạ dày: thấy niêm mạc đổi màu dạng “lưỡi cá hồi”.

- Đánh giá chiều dài đoạn Barrett.

- Sinh thiết bắt buộc để xác định có hay không loạn sản.

- Phân loại: không loạn sản – loạn sản độ thấp – loạn sản độ cao.

Điều trị – Phác đồ điều trị cơ bản

- Nguyên tắc: kiểm soát trào ngược lâu dài, phòng tiến triển ung thư, theo dõi theo mức độ loạn sản.

- Barrett không loạn sản:

• Điều trị GERD bằng thuốc ức chế tiết acid theo chỉ định bác sĩ.
• Thay đổi lối sống.
• Nội soi theo dõi định kỳ 3–5 năm/lần.

- Barrett loạn sản độ thấp:

• Điều trị GERD tích cực.
• Nội soi theo dõi ngắn hạn hơn.
• Cân nhắc can thiệp nội soi tại cơ sở chuyên sâu.

- Barrett loạn sản độ cao:

• Nguy cơ ung thư cao.
• Can thiệp nội soi (cắt hoặc phá hủy niêm mạc).
• Theo dõi sát tại tuyến chuyên khoa sâu.

Những sai lầm thường gặp

- Nghĩ chỉ là trào ngược thông thường.

- Không sinh thiết khi nội soi.

- Không theo dõi định kỳ.

- Ngừng thuốc khi hết triệu chứng.

- Chủ quan với tổn thương tiền ung thư.

Tư vấn bệnh nhân: lối sống – theo dõi – khám định kỳ

- Ăn chia nhỏ bữa, tránh ăn muộn.

- Tránh rượu bia, cà phê, thuốc lá.

- Giảm cân nếu thừa cân.

- Nâng cao đầu giường khi ngủ.

- Tuân thủ lịch nội soi theo hẹn của bác sĩ.

Thông điệp mang lại

- Barrett thực quản không phải ung thư nhưng có thể tiến triển thành ung thư nếu không theo dõi đúng.

- Điều trị GERD tốt và nội soi định kỳ là chìa khóa phòng ngừa ung thư thực quản.

BS Lành- Khoa Khám Bệnh