Bướu cổ và u tuyến giáp được biết đến đều là bệnh lý ở tuyến giáp, khiến kích thước ở vùng cổ trở nên lớn hơn. Chính vì điều đó, nhiều người còn nhầm lẫn giữa hai căn bệnh này. Vậy bướu cổ và u tuyến giáp có điểm gì khác biệt? Cùng Bệnh viện Đa khoa Phương Đông tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau.
Bướu cổ và u tuyến giáp là hai bệnh lý thường gặp nhất tại tuyến giáp. Cả hai đều liên quan đến sự thay đổi hình thái mô giáp nhưng bản chất, nguyên nhân và mức độ nguy hiểm hoàn toàn không giống nhau.
Bướu cổ còn được gọi là bướu giáp, đây là tình trạng thể tích tuyến giáp tăng lên một cách lan tỏa hoặc khu trú mà không phụ thuộc vào nguyên nhân hình thành. Tuyến giáp có thể phì đại toàn bộ hoặc chỉ một thùy phát triển lớn rõ rệt.
Chức năng hormon giáp trong bướu cổ không cố định. Người bệnh có thể gặp tình trạng bình giáp, tăng chức năng hoặc suy giáp tùy vào từng cơ chế bệnh sinh.
Bướu cổ là tình trạng tuyến giáp bị phì đại toàn bộ hoặc một thùy
U tuyến giáp là sự xuất hiện một hoặc nhiều khối mô khu trú bên trong tuyến giáp, cấu trúc mô này khác biệt hoàn toàn với phần nhu mô bình thường. Những nhân này có thể ảnh hưởng đến hoạt động sinh hormon và cấu trúc giải phẫu của tuyến.
U tuyến giáp gồm hai nhóm
Phần lớn các u tuyến giáp là lành tính, phát triển chậm và không lan sang mô xung quanh. Khoảng năm phần trăm trường hợp là u ác tính. Trong nhóm ác tính, hơn chín mươi phần trăm thuộc ung thư biểu mô thể nhú và thể nang, được xếp vào nhóm ung thư biểu mô tuyến giáp biệt hóa.
Bướu cổ có thể phát sinh do nhiều cơ chế bệnh sinh khác nhau, trong đó thiếu iod được xem là yếu tố quan trọng nhất. Ngoài ra, rối loạn nội tiết tố ở nữ giới cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt là ở thiếu nữ tuổi dậy thì, phụ nữ đang mang thai hoặc phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh.
Một số tác nhân khác có khả năng gây phì đại tuyến giáp bao gồm
Những yếu tố này có thể khiến tuyến giáp tăng sinh kích thước tạo thành bướu, nếu kéo dài không điều trị sẽ tiến triển thành bướu giáp đơn nhân hoặc đa nhân.
U tuyến giáp thường gặp chủ yếu ở nữ giới và tỷ lệ mắc bệnh có xu hướng gia tăng theo tuổi. Các nghiên cứu y khoa chỉ ra rằng sự hình thành nhân giáp liên quan đến nhiều yếu tố sau
Như vậy, có thể nói bướu cổ và u tuyến giáp đều có liên quan mật thiết tới sự rối loạn chức năng điều hòa hormon và tình trạng thiếu i-ốt của cơ thể.
Thiếu i-ốt là yếu tố liên quan đến bướu cổ và u tuyến giáp
Xem thêm:
Nhận diện sớm triệu chứng của hai bệnh lý bướu cổ và u tuyến giáp giúp phân loại đúng bệnh, từ đó bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, hạn chế các biến chứng có thể xảy ra.
Bướu cổ đơn nhân thường biểu hiện bằng một khối u rõ ở giữa cổ. Đặc điểm điển hình của khối bướu bao gồm không dính da, không đau khi chạm, có thể mềm hoặc chắc, và di động theo nhịp nuốt. Khi kích thước lớn, khối u gây chèn ép gây khó thở hoặc vướng khi nuốt nước bọt.
Trong trường hợp bướu cổ đa nhân, bệnh nhân sờ thấy nhiều khối tròn kích thước từ nửa centimet đến vài centimet. Phần lớn diễn biến âm thầm không triệu chứng rõ ràng, thường chỉ phát hiện thông qua khám sức khỏe định kỳ. Nếu bướu lớn nhanh, tình trạng chèn ép có thể xảy ra với các biểu hiện
Hầu hết nhân giáp lành tính có kích thước rất nhỏ và tiến triển chậm nên bệnh nhân khó nhận ra. Khi khối u đủ lớn để sờ thấy hoặc vùng cổ bắt đầu bị đè ép vào khí quản và thực quản người bệnh mới đi khám. Một số nhân giáp tăng tiết hormon gây cường giáp, biểu hiện bằng:
Người bệnh có thể sờ thấy khối u ở vùng cổ
Phần lớn trường hợp bướu cổ lan tỏa có thể đáp ứng tốt với điều trị nội khoa nếu phát hiện sớm. Đối với bướu đơn nhân hoặc đa nhân việc sử dụng thuốc thường được áp dụng trong sáu tháng, nếu không đáp ứng cần cân nhắc phẫu thuật.
Khi bướu xuất hiện biến chứng như khó thở, xuất huyết trong khối bướu, khàn tiếng hoặc nghi ngờ ung thư, bác sĩ có thể chỉ định mổ sớm để hạn chế tiến triển ác tính. Riêng trẻ nữ tuổi dậy thì và phụ nữ mang thai nếu tuyến giáp chỉ tăng nhẹ thì đây có thể là phản ứng sinh lý và không cần phẫu thuật.
Tỷ lệ chữa khỏi u tuyến giáp lành tính rất cao có thể lên đến gần như hoàn toàn nếu điều trị đúng thời điểm. Với nhân nhỏ, biện pháp nội khoa và theo dõi định kỳ được ưu tiên. Khi khối lớn hoặc gây chèn ép cần phẫu thuật loại bỏ.
Ngày nay ngoài mổ mở và mổ nội soi, y học còn phát triển phương pháp điều trị không cần phẫu thuật bằng năng lượng đốt sóng cao tần. Bác sĩ sử dụng kim chuyên dụng chọc vào khối u dưới hướng dẫn siêu âm, tiêu diệt tế bào tuyến giáp bất thường nhưng vẫn bảo tồn phần mô lành. Phương pháp này ít xâm lấn, không để lại sẹo và bệnh nhân có thể ra về trong ngày.
Phẫu thuật là phương pháp giúp hạn chế bệnh tiến triển xấu
Qua bài viết này của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông đã cung cấp cái nhìn rõ ràng hơn về nhóm bệnh bướu cổ và u tuyến giáp, từ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết đến hướng xử trí và điều trị phù hợp. Đây không phải là bệnh nan y, người bệnh hoàn toàn có thể phục hồi tốt nếu thăm khám sớm, duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ iod và tuân thủ chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Nếu Quý khách xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ bướu cổ hoặc u tuyến giáp có thể liên hệ Bệnh viện Đa khoa Phương Đông qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được nhân viên tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng nhất.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Hạ kali máu ở trẻ em là tình trạng không hiếm gặp nhưng lại dễ bị cha mẹ bỏ qua vì các biểu hiện ban đầu thường không rõ rệt.
