Bướu giáp nhân thùy phải là một trong những rối loạn tuyến giáp phổ biến, có thể xuất hiện âm thầm nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Tuy không phải lúc nào cũng gây triệu chứng rõ ràng, nhưng nếu bướu giáp phát triển lớn hoặc chèn ép các cơ quan xung quanh, người bệnh có thể gặp khó nuốt, khàn giọng hoặc cảm giác nghẹt thở. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường là chìa khóa quan trọng giúp kiểm soát bệnh hiệu quả.
Bệnh bướu giáp nhân thùy phải là gì?
Bướu giáp nhân thùy phải là tình trạng xuất hiện một hoặc nhiều nhân (nốt) bất thường tại thùy phải của tuyến giáp, có thể ở dạng đặc, dạng nang hoặc hỗn hợp. Tuyến giáp là một cơ quan quan trọng nằm ở phía trước cổ, gồm hai thùy trái và phải, có chức năng sản xuất hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3), giúp điều hòa quá trình trao đổi chất của cơ thể. Khi tuyến giáp xuất hiện nhân bất thường, đặc biệt ở thùy phải, nó có thể ảnh hưởng đến chức năng nội tiết và cấu trúc của tuyến.
Thùy phải của tuyến giáp xuất hiện một hoặc nhiều khối u gọi là bướu giáp nhân thùy phải
Bướu giáp nhân có thể phân thành hai nhóm chính: nhân lành tính và nhân ác tính. Phần lớn các trường hợp bướu giáp nhân thùy phải là lành tính và không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên, một số trường hợp hiếm có thể tiến triển thành ung thư tuyến giáp, đòi hỏi phải theo dõi và can thiệp y tế kịp thời.
Bướu giáp nhân có thể tồn tại trong tuyến giáp mà không gây bất kỳ dấu hiệu nhận biết nào, chỉ được phát hiện tình cờ qua siêu âm hoặc khám sức khỏe định kỳ. Một số nhân có khả năng phát triển lớn, gây biến đổi kích thước vùng cổ và tạo áp lực lên các cơ quan xung quanh như khí quản hoặc thực quản.
Về bản chất, sự hình thành bướu giáp nhân có thể là kết quả của quá trình tăng sinh tế bào tuyến giáp, sự rối loạn trong việc tổng hợp hormon hoặc các yếu tố kích thích tăng trưởng tại mô tuyến. Tùy thuộc vào đặc điểm cấu trúc và chức năng, nhân tuyến giáp có thể hoạt động bình thường (nhân lạnh) hoặc sản xuất hormone dư thừa (nhân nóng). Việc xác định tính chất của nhân thông qua các phương pháp chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm mô học là rất quan trọng để đưa ra phương án điều trị phù hợp.
Triệu chứng thường gặp của bướu giáp nhân thùy phải
Trong giai đoạn đầu, bệnh bướu giáp nhân thùy phải thường không gây ra triệu chứng rõ ràng và có thể được phát hiện tình cờ qua siêu âm tuyến giáp trong các lần khám sức khỏe định kỳ. Tuy nhiên, khi bướu phát triển lớn hơn, người bệnh có thể gặp các triệu chứng sau:
- Xuất hiện khối u hoặc sưng ở vùng cổ bên phải, kích thước có thể thay đổi từ nhỏ đến lớn gây biến dạng cổ;
- Căng cứng hoặc đau ở cổ;
- Khó nuốt và khó thở do bướu lớn có thể chèn ép thực quản và khí quản;
- Khàn giọng do sự chèn ép lên dây thần kinh thanh quản;
- Ho kéo dài không rõ nguyên nhân.
Bướu giáp nhân thùy phải có thể gây khó khăn cho người bệnh trong việc nuốt hoặc thở nếu khối u lớn
Ngoài ra, nếu bướu giáp ảnh hưởng đến chức năng sản xuất hormone của tuyến giáp, người bệnh có thể gặp các triệu chứng của cường giáp hoặc suy giáp như:
- Hồi hộp, tim đập nhanh mạnh hoặc không đều;
- Run tay không kiểm soát;
- Sụt cân không rõ nguyên nhân dù không thay đổi chế độ ăn uống hoặc hoạt động thể chất.
Việc nhận biết sớm các triệu chứng và thăm khám kịp thời là quan trọng để xác định tính chất của bệnh bướu giáp nhân thùy phải và có biện pháp điều trị phù hợp.
Xem thêm:
Bướu nhân thùy phải tuyến giáp có nguy hiểm không?
Phần lớn các trường hợp bướu nhân thùy phải tuyến giáp là lành tính (trên 95%) và không gây nguy hiểm đáng kể cho sức khỏe. Tuy nhiên, khoảng 5% các trường hợp có thể tiến triển thành ung thư tuyến giáp. Ung thư tuyến giáp được xem là một trong những loại ung thư dễ điều trị nhất, đặc biệt nếu được phát hiện sớm. Phương pháp điều trị phổ biến là phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp, và tỷ lệ tái phát hoặc lan rộng sau phẫu thuật là rất thấp. Do đó, việc thăm khám và chẩn đoán kịp thời là cần thiết để xác định tính chất của bướu nhân và có hướng điều trị phù hợp.
Phương pháp chẩn đoán tình trạng bướu giáp nhân thùy phải
Việc chẩn đoán sớm tình trạng bướu giáp nhân thùy phải rất quan trọng để xác định tính chất của nhân giáp và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán chi tiết:
- Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành quan sát và sờ nắn vùng cổ để phát hiện sự hiện diện của các nhân giáp. Quá trình thăm khám giúp đánh giá kích thước, vị trí và tính chất của nhân, đồng thời kiểm tra xem có dấu hiệu chèn ép lên các cấu trúc lân cận như khí quản hoặc thực quản hay không.
Thăm khám lâm sàng là bước quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh
- Xét nghiệm chức năng tuyến giáp: Việc đo nồng độ hormone tuyến giáp trong máu, bao gồm T3, T4 và TSH, giúp xác định hoạt động của tuyến giáp. Kết quả xét nghiệm này cung cấp thông tin về tình trạng cường giáp, suy giáp hoặc chức năng bình thường của tuyến giáp, từ đó hỗ trợ trong việc chẩn đoán và định hướng điều trị.
- Siêu âm tuyến giáp: Đây là phương pháp hình ảnh không xâm lấn, giúp đánh giá chi tiết về kích thước, số lượng, vị trí và đặc điểm của các nhân giáp. Siêu âm có thể phát hiện cả những nhân nhỏ mà thăm khám lâm sàng không nhận biết được. Đặc điểm siêu âm của nhân giáp, như bờ không đều, vi vôi hóa, hoặc tăng sinh mạch máu, có thể gợi ý nguy cơ ác tính.
- Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA): Phương pháp này được thực hiện bằng cách sử dụng kim nhỏ để lấy mẫu tế bào từ nhân giáp, sau đó phân tích dưới kính hiển vi. FNA giúp xác định tính chất lành hay ác của nhân giáp với độ chính xác cao, lên tới 95%. Kỹ thuật này thường được hướng dẫn bởi siêu âm để tăng độ chính xác.
- Xạ hình tuyến giáp: Phương pháp này sử dụng chất phóng xạ (thường là iod phóng xạ) để đánh giá chức năng của tuyến giáp và nhân giáp. Nhân giáp có thể được phân loại thành nhân "nóng" (tăng hấp thu chất phóng xạ) hoặc nhân "lạnh" (giảm hấp thu chất phóng xạ). Nhân "lạnh" có nguy cơ ác tính cao hơn và cần được theo dõi chặt chẽ.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT) và cộng hưởng từ (MRI): Các phương pháp hình ảnh này giúp đánh giá mức độ lan rộng của bướu giáp, đặc biệt trong trường hợp bướu giáp lớn hoặc có dấu hiệu chèn ép các cấu trúc lân cận. CT và MRI cung cấp hình ảnh chi tiết về mối quan hệ giữa bướu giáp và các cơ quan xung quanh, hỗ trợ trong việc lập kế hoạch điều trị.
Việc kết hợp các phương pháp chẩn đoán trên giúp bác sĩ xác định chính xác tình trạng bướu giáp nhân thùy phải, từ đó đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp, đảm bảo sức khỏe và chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Cách điều trị bướu giáp nhân thùy phải
Việc điều trị bệnh bướu giáp nhân thùy phải phụ thuộc vào tính chất (lành tính hay ác tính) và triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân. Đối với bướu giáp lành tính, nếu không gây triệu chứng hoặc biến chứng, thường không cần can thiệp ngay lập tức. Bác sĩ có thể chỉ định theo dõi định kỳ và sử dụng thuốc để ngăn chặn sự phát triển hoặc giảm kích thước của nhân giáp.
Trong trường hợp bướu giáp ác tính hoặc nghi ngờ ung thư tuyến giáp, phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp là phương pháp điều trị chính. Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể được điều trị bổ sung bằng iod phóng xạ để tiêu diệt các tế bào tuyến giáp còn sót lại và giảm nguy cơ tái phát. Việc sử dụng hormone tuyến giáp thay thế cũng cần thiết để duy trì chức năng nội tiết của cơ thể sau khi tuyến giáp bị cắt bỏ.
Việc phẫu thuật tùy thuộc vào kích thước và tính chất của nhân
Đối với phụ nữ mang thai mắc bướu giáp nhân thùy phải, việc điều trị cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi. Nếu nhân giáp lành tính và không gây triệu chứng nghiêm trọng, bác sĩ có thể trì hoãn điều trị đến sau khi sinh. Tuy nhiên, nếu có dấu hiệu chèn ép hoặc nghi ngờ ác tính, cần tham khảo ý kiến chuyên gia để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp trong thai kỳ.
Ngoài ra, việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung iod đầy đủ và theo dõi sức khỏe định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và quản lý bướu giáp nhân thùy phải. Sử dụng muối iod và thực phẩm giàu iod như tảo, rong biển, hải sản có thể giúp duy trì chức năng tuyến giáp khỏe mạnh.
Quý khách có nhu cầu thăm khám và điều trị bướu giáp nhân thùy phải có thể liên hệ với Bệnh viện Phương Đông qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được bộ phận hỗ trợ và tư vấn nhanh chóng.
Kết luận
Phát hiện sớm bệnh bướu giáp nhân thùy phải có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và nâng cao hiệu quả điều trị. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như khó nuốt, sưng cổ hoặc thay đổi giọng nói, đừng chủ quan mà hãy đi kiểm tra sức khỏe tuyến giáp ngay. Bằng cách theo dõi sức khỏe định kỳ, duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tình trạng này một cách an toàn.
