Các kỹ thuật xạ trị chiếu ngoài hiện đại ngày nay

Nhờ đó tia bức xạ có thể tiêu diệt hoặc làm giảm tốc độ phát triển của tế bào ung thư. Có nhiều phương pháp xạ trị chiếu ngoài, mỗi phương pháp có đặc điểm và ứng dụng khác nhau tùy thuộc vào loại ung thư và vị trí của khối u. Dưới đây là các phương pháp phổ biến:

Xạ trị 3D (3D Conformal Radiation Therapy - 3D CRT)

Kỹ thuật này sử dụng hình ảnh 3D của khối u (qua việc chụp CT, MRI hoặc PET/CT) để định hướng các tia xạ, đảm bảo tia xạ được chiếu chính xác vào khối u mà không làm tổn thương quá nhiều các mô lành xung quanh.

Xạ trị 3D chiếu chính xác vào khối u, hạn chế tổn thương mô lành

• Ưu điểm: Tăng cường độ chính xác và hạn chế tổn thương đến các mô khỏe mạnh.
• Ứng dụng: Được sử dụng cho nhiều loại ung thư, như ung thư phổi, ung thư vú, và ung thư đầu cổ…

Xạ trị điều biến liều (Intensity-Modulated Radiation Therapy - IMRT)

Là kỹ thuật xạ trị tiên tiến hơn 3D CRT, IMRT cho phép điều chỉnh cường độ của các tia xạ tại từng điểm trên khối u. Điều này giúp điều trị chính xác hơn và giảm tổn thương cho các mô lành.

• Ưu điểm: Giảm tác dụng phụ, cải thiện hiệu quả điều trị và tăng khả năng bảo vệ các cơ quan quan trọng như tủy sống, tim, phổi.
• Ứng dụng: Phổ biến trong điều trị các khối u gần các cơ quan quan trọng như ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú, và ung thư đầu cổ.

Xạ trị điều biến thể tích cung tròn (Volumetric Modulated Arc Therapy - VMAT)

Đây là một cải tiến của IMRT, trong đó máy xạ trị quay quanh cơ thể bệnh nhân và liên tục điều chỉnh cường độ tia xạ theo thể tích của khối u.

Xạ trị điều biến thể tích cung tròn VMAT có thời gian ngắn, độ chính xác cao

• Ưu điểm: Thời gian điều trị ngắn hơn, tăng độ chính xác và giảm tổn thương mô lành.
• Ứng dụng: Điều trị các loại ung thư phức tạp, cần sự chính xác cao.

Xạ trị có hướng dẫn hình ảnh trong điều trị (Image-Guided Radiation Therapy - IGRT)

Kỹ thuật này sử dụng các hình ảnh chụp trước và trong quá trình xạ trị để đảm bảo vị trí chính xác của khối u. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các khối u di chuyển theo nhịp thở như ung thư phổi.

• Ưu điểm: Đảm bảo độ chính xác cao hơn trong việc chiếu tia xạ vào khối u và hạn chế tổn thương mô lành.
• Ứng dụng: Thường được sử dụng cho các khối u di chuyển như ung thư phổi và ung thư bụng.

Xạ trị tia X năng lượng cao (Stereotactic Body Radiation Therapy - SBRT hoặc Stereotactic Radiosurgery - SRS)

Kỹ thuật này sử dụng các tia xạ có cường độ cao từ nhiều góc độ khác nhau với độ chính xác cao chiếu vào một vùng khối u nhỏ, thường là trong một lần điều trị. Khi chum tia bức xạ chiếu vào khối u trong não thì được gọi là xạ phẫu định vị (Stereotactic Radiosurgery – SRS) còn chiếu vào các khối u ngoài sọ não gọi là xạ trị định vị thân (Stereotactic Body Radiation Therapy – SBRT).

Xạ trị tia X năng lượng cao có thể rút ngắn số lần điều trị

• Ưu điểm: Có thể tiêu diệt khối u với ít lần điều trị hơn và giảm tối đa tác động lên mô lành.
• Ứng dụng: SRS thường được sử dụng cho các khối u trong não, trong khi SBRT được sử dụng cho các khối u nhỏ ở phổi, gan, hoặc xương sống.

Xạ trị proton (Proton Therapy)

Kỹ thuật này sử dụng proton thay vì tia X truyền thống để tiêu diệt tế bào ung thư. Proton có thể dừng lại chính xác tại vị trí khối u, không đi xa hơn, giúp bảo vệ mô lành tốt hơn.

• Ưu điểm: Ít tác dụng phụ và tổn thương hơn so với các phương pháp xạ trị khác, phù hợp với bệnh nhi.
• Ứng dụng: Đặc biệt hiệu quả cho trẻ em và những khối u gần các cơ quan quan trọng. Tuy nhiên chi phí điều trị lớn và không phải khoa phòng nào cũng đủ điều kiện cơ sở hạ tầng để vận hành.

Mỗi phương pháp đều có những ưu nhược điểm riêng và cần được lựa chọn dựa trên tình trạng cụ thể của bệnh nhân, loại ung thư, và vị trí của khối u. Để được tư vấn chi tiết hơn về các kỹ thuật xạ trị chiếu ngoài, vui lòng liên hệ trung tâm Ung bướu, xạ trị và Y học hạt nhân Quốc tế, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông.