Chấn thương cổ tay bao lâu thì khỏi? Ai dễ bị chấn thương?

Chấn thương cổ tay là gì?

Chấn thương cổ tay là một trong các chấn thương thường gặp nhất, thường xảy ra ở vùng cổ tay khi chơi thể thao và gặp sự cố trong sinh hoạt. Bất thường này thường đến từ sự sai lệch vị trí của các xương thuộc cổ tay hoặc các tổn thương dây chằng, gân, cơ và các cấu trúc mềm khác quanh khớp cổ tay. 

Trên thực tế, cổ tay là một khớp phức tạp được tạo thành từ 8 xương nhỏ (xương cổ tay), kết nối giữa cẳng tay và bàn tay, cho phép thực hiện các chuyển động như uốn, duỗi, xoay và nghiêng. Do đó, mọi chấn thương ở khu vực này cũng có thể ảnh hưởng đến các hoạt động thường ngày. Tuỳ mức độ chấn thương mà người bệnh có thể cảm thấy đau nhiều hoặc đau ít và cơn đau tăng theo thời gian hay không. 

Chấn thương ở cổ tay khiến người bệnh cảm thấy đau đớn không ngừng

Theo các bác sĩ chuyên khoa Cơ xương khớp, các vận động viên chơi các môn thể thao vận động cổ tay nhiều như bóng chuyền, đấu kiếm, bóng bàn, tennis, đấu vật,... có nguy cơ gặp phải bệnh lý này hơn. Tất nhiên, những người mới chơi thể thao cũng có thể gặp phải chấn thương do tập luyện sai kỹ thuật, không khởi động trước khi tập hoặc khởi động không đúng cách. Một vài trường hợp tập luyện với cường độ cao trong thời gian dài cũng có thể gặp phải các chấn thương tương tự.

Bạn nên cảnh giác nếu gặp phải vùng cổ tay xuất hiện các triệu chứng như sau:

• Đau âm ỉ cổ tay, khi cố gắng vận động đặc biệt là xoay cổ tay thì đau nhói
• Khi cầm nắm vật gì đó hoặc cố gắng xoay cổ tay thì cảm thấy có tiếng lạch cạch, đau đớn
• Yếu cổ tay, vận động khó khăn, đặc biệt là các hoạt động cầm nắm
• Tại vị trí cạnh xương lồi của cổ tay đau nhiều, thẳng từ ngón áp út xuống

Các loại chấn thương cổ tay thường gặp

Các bác sĩ chuyên khoa cho hay, loại chấn thương cổ tay thường gặp nhất là trật cổ tay và gãy cổ tay. Với các ca trẹo cổ tay thì đa số các bệnh nhân chri cảm thấy đau đớn, viêm sưng và có thể điều trị dễ dàng. Tuy nhiên, đối với các ca gãy cổ tay cần can thiệp phẫu thuật thì chức năng tay khó có thể phục hồi lại như ban đầu. Một số chấn thương cổ tay thường gặp trong chơi thể thao và sinh hoạt bao gồm:

Bong gân cổ tay

Đây là tình trạng các dây chằng (ligament) quanh khớp cổ tay bị kéo căng hoặc rách, được xếp vào một trong số các chấn thương phổ biến nhất. Nguyên nhân sâu xa dẫn đến chấn thương này có thể là người bệnh bị ngã đồng thời chống chống đỡ thân mình bằng bàn tay, cánh tay dang rộng, cổ tay uốn cong quá mức. 

Cổ tay bị bong gân là kiểu chấn thương khá thường gặp

Bên cạnh đó, đứt dây chằng hoặc giãn dây chằng cổ tay cũng có thể xảy ra trong khi bạn đang chơi các môn thể thao làm tăng áp lực lên cổ tay và tai nạn giao thông. Thông thường, bệnh nhân bị bong gân cổ tay sẽ có các dấu hiệu như sau: 

• Đau và sưng quanh khớp cổ tay. Cơn đau tăng dần khi người bệnh nâng cao tay hoặc nắm chặt tay, tuy nhiên, mức độ đau có thể giảm dần sau vài ngày
• Bầm tím
• Sưng cổ tay
• Cứng khớp, yếu khớp
• Mất tính linh hoạt và sức mạnh của bàn tay
• Khó thực hiện những động tác ở bàn tay như cầm nắm đồ vật
• Sờ thấy ấm ở cổ tay

Xem thêm: Giãn dây chằng đầu gối: Biểu hiện và phương hướng điều trị bệnh

Trật khớp cổ tay

Trật khớp cổ tay xảy ra khi các xương cổ tay bị dịch chuyển khỏi vị trí bình thường khiến khớp bị biến dạng và người bệnh đau nhức nhiều. Đây là chấn thương nghiêm trọng hơn bong gân. Người bệnh thường bị trật khớp cổ tay nếu bị ngã trong tư thế chống đỡ cơ thể bằng bàn tay và cổ tay dang rộng. Điều này khiến một trong số các dây chằng ở cổ tay bị tổn thương hoặc rách làm mất tính liên kết giữa các xương. 

Với các chấn thương khi lao động, chơi thể thao như đấu vật, bóng bầu dục, bóng chuyền,... cũng có thể khiến bạn bị trật khớp. Một số biểu hiện của trật khớp mà bạn nên lưu ý bao gồm: 

• Đau dữ dội
• Đau nhiều khi di chuyển cổ tay
• Bấm tím và sưng tấy
• Thấy da cổ tay mềm khi ấn hoặc sờ vào
• Cứng khớp ngón tay và cổ tay
• Hạn chế phạm vi cử động
• Biến dạng cổ tay
• Ngứa ở các ngón tay, có thể là do dây thần kinh bị chèn ép. Triệu chứng này thường xuất hiện ở ngón trỏ, ngón giữa và ngón cái

Cổ tay bị sưng tím là dấu hiệu của trật khớp

Gãy cổ tay

Bất thường gãy cổ tay cũng là một trong số các chấn thương cổ tay thường gặp trên thực tế lâm sàng. Người bệnh có thể bị gãy cổ tay khi dùng tay đơ cơ thể khi ngã hay tiếp đất mạnh trên một bàn tay phẳng và đang dạng rộng. Ngoài ra, nếu bạn có thói quen chơi các môn thể thao tiếp xúc như đá bóng, trượt ván,... hoặc có tiền sử bị loãng xương cũng có nguy cơ bị gãy xương cao hơn.

Trong trường hợp nghi ngờ gãy cổ tay, người bệnh phải được đưa đến Bệnh viện càng sớm càng tốt. Nếu điều trị chậm, xương không thể tự lành theo hướng không thẳng hàng và lệch với cấu trúc ban đầu. Điều này sẽ khiến chức năng của cổ tay và bàn tay bị suy giảm.

Các triệu chứng của chấn thương gãy cổ tay cần lưu ý này bao gồm:

• Đau nhức dữ dội ngay lập tức
• Cơn đau nghiêm trọng hơn khi di chuyển bàn tay hoặc cổ tay hay khi nắm chặt tay
• Cổ tay sưng tấy và bầm tím
• Biến dạng cổ tay, thường thấy nhất là cổ tay cong
• Mất tính ổn định của cổ tay
• Biến dạng cổ tay

Hội chứng De Quervain

Hội chứng De Quervain là tên gọi khác của tình trạng viêm một hoặc cả hai bao gân của các gân điều khiển ngón tay cái, gây đau ở phía ngón tay cái của cổ tay. Người bị viêm gân sẽ cảm thấy đau nhức ngoài cổ tay, không tự nhiên khi cử động ngón cái và đau dữ đội khi xoay cổ tay, cử động ngón tay cái hoặc khi nắm chặt bàn tay. 

Theo các bác sĩ chuyên khoa, dạng chấn thương này chưa có nguyên nhân rõ ràng. Tuy nhiên, những người có động tác lặp đi lặp lại, bị chấn thương trong lao động, chơi thể thao hoặc khi lái xe, mắc các bệnh thấp khớp khác có nguy cơ bị chấn thương cao hơn. 

Bên cạnh các cơn đau cổ tay, khó cử động ngón cái điển hình thì người mắc hội chứng DeQuervain còn có các triệu chứng như sau:

• Đau một bên cổ tay
• Cơn đau lan rộng đến ngón cái và cẳng tay
• Co thắt
• Cảm giác nóng bỏng ở bàn tay đôi khi có xuất hiện 
• Sưng tấy ở phía ngón cái
• Khó nắm chặt tay

Hội chứng De Quervain cũng là dạng chấn thương khá thường gặp

Viêm gân ECU

Viêm gân cơ duỗi trụ cổ tay (ECU - Extensor Carpi Ulnaris) là tình trạng viêm của gân ECU. Đây là các chấn thương thường gặp ở những người thực hiện động tác gập và vặn cổ tay lặp đi lặp lại như vận động viên bóng rổ, vận động viên quần vợt hay người chơi một số các môn thể thao tương tự. 

Các triệu chứng báo hiệu chấn thương này có thể được nhắc đến như: 

• Sưng bao gân khiến da căng bóng
• Khi sờ hoặc ấn vào vị trí có gân ECU chạy ngang cảm thấy mềm
• Đau nhức nhiều chuyển từ hướng cổ tay sang bên ngón út
• Hạn chế chuyển động ở cổ tay 

Chẩn đoán chấn thương cổ tay như thế nào?

Các bác sĩ sẽ dựa trên các triệu chứng bên ngoài, tiền sử bệnh lý và khả năng vận động của bệnh nhân để đưa ra chẩn đoán chính xác. Ngoài ra, để đánh giá chính xác hơn về chấn thương, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện các kỹ thuật như sau:

• Chụp X Quang để chỉ ra chính xác vị trí và mức độ nghiêm trọng của vết nứt/ gãy cổ tay
• Chụp cộng hưởng từ sẽ phản ánh chính xác nhất về vị trí và mức độ nghiêm trọng của các tổn thương mô mềm ở cổ tay, bàn tay và các ngón tay. Điều này sẽ hỗ trợ các bác sĩ xác định chính xác loại chấn thương cổ tay.
• Chụp cắt lớp vi tính hỗ trợ các bác sĩ tìm kiếm các chấn thương nhỏ và đánh giá chi tiết các chấn thương nhỏ
• Siêu âm cổ tay được chỉ định khi người bệnh có chấn thương ở cổ tay, hỗ trợ các bác sĩ kiểm tra các bất thường trong cổ tay và xác định nguyên nhân gây đau tay
• Xét nghiệm máu đánh giá nguy cơ nhiễm trùng cho bệnh nhân

Chấn thương cổ tay bao lâu khỏi?

Tuỳ vào mức độ chấn thương mà thời gian phục hồi của từng bệnh nhân sẽ khác nhau. Một số người có thể phục hồi hoàn toàn trong vòng 2 - 4 tuần nếu vết thương ở mức độ nhẹ và chăm sóc đúng cách. 

Đối với các ca bệnh bị chấn thương ở mức trung bình như rách dây chằng, trật khớp nhẹ, viêm gân mãn tính,... thì cần tối thiểu khoảng 1 -3 tháng để hồi phục hoàn toàn. Với các ca chấn thương nặng như gãy xương, đứt dây chằng, tổn thương nghiêm trọng hơn thì thời gian phục hồi có thể kéo dài từ 3 - 6 tháng, thậm chí lâu hơn nếu phải can thiệp ngoại khoa. 

Một số nhân tố ảnh hưởng đến tốc độ lành thường có thể kể đến như sau:

• Phương pháp điều trị, tình trạng chấn thương, quá trình phục hồi chức năng cổ tay,..
• Sự tuân thủ theo hướng dẫn chăm sóc của bệnh nhân như nghỉ ngơi hợp lý, tập các bài tập phục hồi đúng cách,... 
• Chất lượng cơ sở vật chất của bệnh viện đang điều trị và trình độ của bác sĩ chuyên khoa

Các vết thương sẽ có thời gian phục hồi khác nhau

Xử lý chấn thương cổ tay như thế nào? 

Với các chấn thương khởi phát đột ngột, tuỳ tính chất tổn thương mà người bệnh sẽ cần thực hiện các biện pháp sơ cứu giảm đau khác nhau. Cách tốt nhất là bạn nên đến Bệnh viện uy tín gần nhất để được hỗ trợ điều trị. 

Dưới đây là một số gợi ý xử lý tạm thời cho các bệnh nhân không may bị chấn thương ở vùng cổ tay như sau:

Phòng ngừa chấn thương cổ tay như thế nào? 

Để phòng ngừa các chấn thương dây chằng cổ tay, chấn thương khớp cổ tay,... bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh như sau:

• Đeo đồ bảo hộ cổ tay khi chơi các môn thể thao mạo hiểm như trượt patin, khúc côn cầu, trượt ván,... Nếu bạn bị trượt hoặc ngã thì các dụng cụ này sẽ bảo vệ cổ tay bạn khỏi trầy xước và gãy xương
• Nếu phải vận động cổ tay thường xuyên do công việc yêu cầu như làm việc trên dây chuyền lắp ráp, gõ bàn phím,... thì bạn cần duy trì nắn bóp, xoay đều và nhẹ nhàng uốn cong cổ tay theo nhiều hướng để thư giãn cổ tay khi cần thiết, tăng độ dẻo dai cho dây chằng và tăng cường sức cơ và độ chắc khỏe cho xương
• Bổ sung thêm chất dinh dưỡng vào chế độ ăn hàng ngày như canxi, vitamin D và protein để tăng cường sức cơ, hạn chế loãng xương và chấn thương trong tương lai. 
• Khởi đúng đúng cách, khởi động đầy đủ trước khi vận động hay chơi thể thao

Có thể nói, chấn thương cổ tay là một trong số các tổn thương cơ xương khớp thường gặp nhất trên thực tế lâm sàng. Bất thường này xảy ra khi cổ tay bị uốn cong hay vặn xoắn quá tầm, bàn tay lật ngang và hướng ra ngoài do té ngã hoặc lặp đi lặp lại một động tác xấu. Do đó, để duy trì sức khoẻ cơ xương khớp, bạn nên rèn luyện thói quen sinh hoạt điều độ, khoa học và đi thăm khám sức khoẻ định kỳ.