Chấn thương thần kinh ngoại biên có nguy hiểm không?

Tìm hiểu về dây thần kinh ngoại biên

Hệ thần kinh ngoại biên được biết đến là một phần của hệ thống thần kinh, bao gồm:

• Nhân và các dây thần kinh sọ
• Tế bào sừng trước tủy sống
• Hạch thần kinh nằm ngoại sọ não và ống sống
• Rễ và các nhánh thần kinh sống
• Đám rối thần kinh
• Dây thần kinh ngoại biên

Chức năng chính của chúng là làm cầu nối cho hệ thần kinh trung ương với các chi và cơ quan.

Chấn thương dây thần kinh ngoại biên là tình trạng các dây thần kinh bị tổn thương hoặc phá huỷ bởi nhiều cơ chế nên không thể gửi thông điệp từ não và tuỷ sống đến cơ, các bộ phận của cơ thể và ngược lại. 

Theo các bác sĩ chuyên khoa, dây thần kinh ngoại biên bị chấn thương được đánh giá là một trong số các tổn thương nghiêm trọng và cần được điều trị càng sớm càng tốt. 

Dây thần kinh ngoại biên có thể bị chấn thương

Triệu chứng chấn thương thần kinh ngoại biên là gì?

Bạn nên cảnh giác nếu cơ thể xuất hiện các biểu hiện bất thường như sau:

Đau, tê bì và mất cảm giác

Nếu dây thần kinh bị tổn thương, chúng ta sẽ có cảm giác tê bì, đau rát ở tay, chân và thường bắt đầu ở ngón chân và bàn chân. Cảm giác đau đớn cũng có thể xuất hiện ở cẳng chân và cả bàn chân. 

Ngoài ra, cảm giác tê bì cũng có thể khiến người bệnh tạm thời không cảm nhận được nóng lạnh hay mất cảm giác khi tiếp xúc với các đồ vật bên ngoài, ngay cả khi dẫm vào các gai sắc nhọn. Một số ca bệnh còn không kiểm soát được sự thăng bằng ơ chân. 

Yếu cơ và vận động khó khăn

Nếu dây thần kinh vận động bị tổn thương, người bệnh sẽ có các dấu hiệu bất thường như yếu cơ, khó khăn trong điều khiển cơ bắp. Khả năng cầm nắm kém, đôi khi bị co giật, co cứng cơ và lâu dần bị teo cơ. 

Ảnh hưởng các cơ quan khác trong cơ thể

Với các ca bệnh có dây thần kinh tự chủ thuộc hệ thần kinh bị tổn thương, chức năng của các cơ quan nội tạng như tim, huyết áp cũng sẽ bị ảnh hưởng. Cụ thể, người bệnh sẽ bị ợ nóng, khó chịu dù ăn rất ít. Đôi khi có thể bị choáng váng, ngất xỉu, đau thắt ngực hoặc lên cơn đau tim.

Các triệu chứng khác

Bên cạnh các triệu chứng rõ ràng kể trên, người bệnh có thể có các biểu hiện khác như:

• Rối loạn tình dục: Rối loạn cương dương đối với nam, khô âm đạo, giảm ham muốn đối với phụ nữ
• Ảnh hưởng chức năng bàng quang: Rò nước tiểu, mất cảm giác buồn tiểu

Lưu ý rằng các biểu hiện trên có thể chỉ xuất hiện cùng một lúc hoặc chỉ có một vài triệu chứng nhất định do liên quan đến tình trạng tổn thương 1 hoặc 2,3 dây thần kinh. 

Rối loạn cương dương cũng có thể là triệu chứng của dây thần kinh bị tổn thương

Nguyên nhân gây ra chấn thương dây thần kinh ngoại biên là gì?

Bệnh lý có thể là hệ quả của nhiều nguyên nhân, cụ thể như:

Do chấn thương cơ học

Đây là một trong số các lý do thường gặp nhất, thường xảy ra khi dây thần kinh bị tổn thương do tai nạn, té ngã mạnh hay gặp sự cố trong lúc chơi thể thao. Theo các chuyên gia Cơ xương khớp, các va chạm mạnh có thể làm tổn thương dây thần kinh.

Đôi khi các hoạt động thường ngày như ngồi quá lâu một tư thế, xem điện thoại quá lâu, dùng nạng di chuyển,... cùng là nguyên nhân khiến dây thần kinh ngoại biên bị tổn thương ở nhiều mức độ khác nhau. 

Do bệnh lý

Nếu bệnh nhân mắc các bệnh lý như tiểu đường, bệnh lý rối loạn chuyển hoá hoặc gặp vấn đề về nội tiết, biến chứng viêm đa dây thần kinh,... sẽ khiến dây thần kinh ngoại biên bị tổn thương một cách thầm lặng. 

Mắc bệnh tự miễn

Các bệnh lý tự miễn như Lupus ban đỏ hệ thống, hội chứng Guillain - Barre, viêm khớp dạng thấp, bệnh đa dây thần kinh,... cũng có thể gây ra biến chứng tổn thương dây thần kinh ngoại biên. 

Người bệnh Lupus ban đỏ cũng có thể bị chấn thương dây thần kinh

Nhiễm khuẩn - Vi khuẩn

Trên thực tế lâm sàn, các trường hợp bị nhiễm HIV, mắc vi khuẩn Zona thần kinh, viêm gan C, bạch hầu,... có thể tăng nguy cơ làm cho người bệnh bị tổn thương dây thần kinh ngoại biên. Lý do là các virus này có thể tấn công gây viêm và để lại vết thương cho hệ thần kinh.  

Người nghiện rượu

Những người bị nghiện rượu luôn sống trong tình trạng thiếu các vitamin nhóm B. Trong khi đó, đây là hợp chất rất cần thiết cho hoạt động của hệ thần kinh. Nếu bị thiếu hụt, hoạt động của cơ quan này sẽ bị ảnh hưởng, suy yếu và gây ra các tổn thương nhất định. 

Các nguyên nhân khác

Ngoài các lý do kể trên, chấn thương dây thần kinh ngoại biên có thể bị các nhân tố sau kích thích:

• Thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại
• Có tiền sử mắc các bệnh lý về tủy xương, khối u, bệnh thận, gan, tuyến giáp,...

Chẩn đoán và điều trị dây thần kinh ngoại biên như thế nào?

Để chẩn đoán tổn thương ở dây thần kinh ngoại biên, các bác sĩ chuyên khoa Thần kinh sẽ tiến hành thăm khám và đánh giá các triệu chứng bệnh nhân đang có, hỏi tiền sử bệnh lý, thu thập thông tin về thói quen sinh hoạt,...

Sau đó, bạn sẽ được chỉ định thực hiện các phương pháp chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm cần thiết như:

• Chụp CT
• Chụp MRI mạch máu não….

Các bước điều trị bệnh lý sẽ được cân nhắc tiến hành từ căn nguyên gây bệnh. Các biện pháp điều trị chính bao gồm:

• Dùng thuốc để đẩy lùi triệu chứng, giảm đau, kháng viêm, chống co giật và trầm cảm
• Dùng miếng dán dưới da để giảm đau nhất thời
• Phẫu thuật với các bệnh nhân có khối u bị chèn ép dây thần kinh hay bị thoát vị đĩa đệm
• Thay đổi thói quen sống như kiêng rượu và thuốc lá, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh để kiểm soát đường huyết, rèn luyện thể chất phù hợp để giảm cơn đau và nâng cao sức bền của cơ thể

Có thể nói, chấn thương thần kinh ngoại biên là một trong số các tổn thương nghiêm trọng cần được điều trị càng sớm càng tốt. Đặc biệt là các ca có dấu hiệu mất cảm giác, nhiễm trùng, yếu cơ, dễ té ngã,... cần được điều trị càng sớm càng tốt. Do đó, nếu có bất kỳ dấu hiệu gì về sức khỏe, bạn không nên chủ quan mà nên sắp xếp thời gian đi khám càng sớm càng tốt!