Chọc dịch não tuỷ là một thủ thuật y khoa quan trọng trong chẩn đoán nhiều bệnh lý nghiêm trọng như viêm màng não, xuất huyết não và các rối loạn thần kinh khác. Quy trình này không chỉ giúp xác định chính xác tình trạng sức khỏe mà còn hỗ trợ đưa ra phương án điều trị phù hợp. Với tính chất phức tạp và những rủi ro tiềm ẩn, việc hiểu rõ quy trình thực hiện cũng như các lưu ý cần thiết là điều vô cùng quan trọng.
Chọc dịch não tuỷ (Lumbar Puncture - LP) hay còn gọi là chọc dò tuỷ sống - một thủ thuật nhằm xác định những thay đổi của dịch não tủy trong các bệnh có ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh trung ương cũng như mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm, sự nhạy cảm của vi sinh vật đối với các sản phẩm thuốc và các tác nhân gây bệnh,,...
Chọc dịch não tủy là một thủ thuật y tế để lấy dịch não tủy để xét nghiệm chẩn đoán
Chọc dịch não tuỷ tương tự như thủ thuật gây tê màng cứng hoặc gây tê cột sống giúp các mẹ bầu giảm đau trong khi sinh, điểm khác biệt duy nhất là thuốc tê sẽ được tiêm vào chất dịch não tuỷ thay vì lấy mẫu của dịch não tuỷ.
Vị trí chọc dịch não tủy thường được thực hiện tại vùng thắt lưng, cụ thể là khoảng gian đốt sống L3-L4 hoặc L4-L5. Đây là vị trí an toàn vì tủy sống đã kết thúc ở đoạn L1-L2, do đó, nguy cơ tổn thương tủy sống khi thực hiện chọc dò ở vùng thắt lưng này rất thấp. Quá trình chọc dò được thực hiện bằng cách đưa kim vào không gian dưới nhện để lấy dịch não tủy. Chất dịch sau khi được lấy ra sẽ được gửi đi kiểm tra trong phòng thí nghiệm.
Chọc dò dịch não tủy được thực hiện ở đốt sống thắt lưng L3-L4 hoặc L4-L5, L5-S1
Một số vị trí chọc dịch não tuỷ khác:
Thời gian thực hiện kỹ thuật chọc dịch não tủy thường kéo dài khoảng 30 phút - 1 giờ. Quá trình này bao gồm chuẩn bị, thực hiện thủ thuật, và theo dõi sau khi chọc dịch. Phần thực hiện thủ thuật chọc dò thực tế thường chỉ kéo dài từ 5 đến 10 phút, trong đó thời gian còn lại dùng để chuẩn bị bệnh nhân và theo dõi sau thủ thuật nhằm đảm bảo không có biến chứng xảy ra.
Để đảm bảo an toàn cho người bệnh, sẽ có những trường hợp được chỉ định và chống chỉ định thực hiện thủ thuật chọc dịch não tuỷ. Cụ thể như sau:
Các chỉ định chẩn đoán:
Chỉ định điều trị:
Chống chỉ định tuyệt đối
Chống chỉ định tương đối
Chọc dịch não tuỷ là phương pháp được thực hiện thường xuyên tại khu cấp cứu. Thực tế đã chứng minh là các thủ thuật này thực ra rất an toàn, cần thiết trong quá trình chẩn đoán và điều trị nhiều loại bệnh.
Trong hầu hết các trường hợp, chọc dò dịch não tuỷ thường không gây ra vấn đề và kết quả bất lợi gì. Nguy cơ nhiễm trùng từ thủ thuật này cũng rất hiếm xảy ra và giảm đáng kể vì bác sĩ đã dùng thuốc sát trùng để lau sạch lưng trước khi chọc dịch.
Như vậy, có thể thấy chọc dò tủy sống là kỹ thuật tương đối an toàn, ít tác dụng phụ. Hơn nữa, nếu cân nhắc hiệu quả thì đây có thể là phương pháp tối quan trọng trong chẩn đoán cũng như theo dõi bệnh thần kinh, bệnh nhân hoàn toàn có thể yên tâm nếu được bác sĩ chỉ định thực hiện thủ thuật này.
Xem thêm:
Mặc dù kỹ thuật chọc dịch não tuỷ được công nhận là khá an toàn nhưng vẫn tiềm ẩn một số biến chứng khác bao gồm:
Bệnh nhân bị đau đầu sau chọc dịch não tuỷ do chất lỏng rò rỉ vào các mô gần đó
Nhức đầu phát triển sau khi chọc dịch não tuỷ ở khoảng 10% số bệnh nhân, thường là vài giờ hoặc một vài ngày sau đó và có thể nặng. Nên sử dụng kim hẹp hơn, cắt (đầu vát) hoặc kim không cắt (đầu bút chì) làm giảm nguy cơ. Lượng dịch não tuỷ được lấy ra cũng như thời gian nằm ngửa sau khi chọc dò dịch não tuỷ đều không ảnh hưởng đến tỷ lệ mắc bệnh.
Quá trình chọc dịch não tủy được thực hiện trình tự theo từng bước sau:
Đối với trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ, sẽ cần người giữ trẻ đúng vị trí trong suốt quá trình thực hiện
Quy trình chọc dò dịch não tủy thường kéo dài trong khoảng 45 phút
Nếu Quý khách có nhu cầu thăm khám và điều trị chọc dịch não tủy có thể liên hệ với Bệnh viện Phương Đông qua Hotline 1900 1806 hoặc Đặt lịch khám để được nhân viên hỗ trợ và tư vấn nhanh chóng.
Chăm sóc bệnh nhân sau chọc dịch não tủy là một bước quan trọng nhằm đảm bảo an toàn và giảm thiểu các biến chứng.
Bệnh nhân cần có kế hoạch nghỉ ngơi hợp lý để nhanh chóng hồi phục
Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết và đầy đủ về việc chăm sóc bệnh nhân sau thủ thuật này:
Việc chăm sóc cẩn thận và theo dõi sát sao sau kỹ thuật chọc dịch não tủy giúp giảm thiểu các biến chứng và đảm bảo quá trình hồi phục của bệnh nhân diễn ra thuận lợi.
Chọc dịch não tuỷ là một bước quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị các bệnh lý thần kinh nghiêm trọng. Hiểu rõ về quy trình và những điều cần lưu ý sẽ giúp bạn giảm bớt lo lắng và đảm bảo an toàn khi thực hiện. Nếu bạn đang chuẩn bị thực hiện thủ thuật này, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn cụ thể. Đừng quên rằng, sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ các chỉ dẫn y tế là chìa khóa giúp bạn vượt qua quá trình này một cách an toàn và hiệu quả.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Chọc dịch não tuỷ là một thủ thuật y khoa trong chẩn đoán nhiều bệnh lý nghiêm trọng như viêm màng não, xuất huyết não và các rối loạn thần...
