Đốt sống ngực: Đặc điểm, chức năng và bệnh lý liên quan

Cấu tạo của đốt sống ngực

Đốt sống ngực nằm giữa đốt sống cổ và đốt sống lưng, có xu hướng phát triển dần về phía thắt lưng. Vùng ngực có tổng cộng 12 đốt sống, thông thường các đốt sống dưới lớn hơn các đốt sống nằm trên.

Hình ảnh cấu tạo của đốt sống ngực

Theo quy ước, các đốt sống nằm ở ngực con người sẽ được đánh số từ T1 đến T12. Trong đó T1 nằm gần hộp sọ nhất, những đốt sống còn lại sẽ trải dần xuống dưới cột sống và vùng thắt lưng.

So với cổ, thân đốt sống phát triển ở vùng ngực thường dày hơn, khuyết sống dưới sâu hơn khuyết sống trên. Mỗi đốt sống đều có các diện khớp sườn tiếp nối với xương sườn, hình thành nên lồng ngực vững chắc bảo vệ tim và phổi.

Đặc điểm của đốt sống ngực

Tuy 12 đốt sống ngực có cấu trúc tương tự nhau nhưng vẫn có một số đốt sống mang đặc điểm riêng. Do ảnh hưởng bởi vị trí chuyển tiếp giữa các vùng cột sống, sự thay đổi trong liên kết với xương sườn.

Cụ thể như sau:

• Đốt sống T1 là đốt sống chuyển tiếp từ cổ sang ngực, có đặc điểm tương đồng đốt sống cổ số C7. Ngoài ra đốt sống T1 có hố sườn trên trọn vẹn để khớp với mỏm xương sườn 1, còn hố sườn dưới chỉ có một nửa khớp với chỏm xương sườn 2.
• Đốt sống T10 sở hữu toàn bộ mặt khớp ở hai bên thân, cùng với một phần nằm trên bề mặt cuống. Tuy nhiên đốt sống này không có mặt khớp ở phía dưới, do các đốt sườn sau chỉ có một mặt.
• Đốt sống T11 và T12 có chiều cao tương đương nhau, mỗi đốt sống cũng chỉ có một hố sườn khớp với xương sườn tương ứng. Ngoài ra mỏm ngang của hai đốt sống này không có hố sườn ngang, đặc trưng của vùng chuyển tiếp giữa cột sống ngực và cột sống thắt lưng.

Xem thêm: Chụp MRI cột sống thắt lưng: Quy trình thực hiện và ưu nhược điểm

Đặc điểm riêng của từng vị trí đốt sống ngực

Chức năng của các đốt sống ngực

Hệ thống đốt sống ngực không chỉ đảm nhiệm vai trò làm trụ cho toàn bộ khung xương cột sống, mà còn tham gia vào nhiều chức năng duy trì tư thế, vận động và bảo vệ cơ quan lồng ngực. Mỗi đốt sống đều góp phần duy trì, đảm bảo sự ổn định và hoạt động hài hòa của cơ thể.

Cụ thể từng chức năng như sau:

Nâng đỡ hình dáng tự nhiên

Các đốt sống ngực có sự liên kết chặt chẽ và chắc chắn với nhau, giúp phần lưng được nâng đỡ hiệu quả và ổn định. Nhờ đó cấu trúc vùng ngực vừa duy trì được độ cong sinh lý tự nhiên, vừa giữa cơ thể luôn trong trạng thái cân bằng, ổn định khi đứng, ngồi hoặc vận động.

Các đốt sống nằm ở ngực có chức năng nâng đỡ hình dạng tự nhiên

Ngoài ra cột sống ngực còn tham gia phân bố và chuyển tải trọng lực từ phần trên cơ thể xuống thắt lưng và chi dưới. Áp dụng tác động lên từng đoạn cột sống cũng được giảm nhẹ, giảm thiểu nguy cơ tổn thương cấu trúc khớp và đĩa đệm.

Giữ cơ thể chuyển động linh hoạt

Ở ngực các đốt sống có độ đàn hồi và khả năng chịu lực cao, kết hợp với dây chằng, đĩa đệm và hệ cơ quanh cột sống sẽ giúp vùng lưng ổn định, chuyển động linh hoạt. Cơ thể nhờ đó có thể thực hiện nhiều dạng chuyển động khác nhau như xoay trái, xoay phải, gập người, uốn cong hoặc xoắn mình mà không gây tổn hại đến cấu trúc khớp, xương.

Bảo vệ cơ quan nội tạng

Theo cấu trúc giải phẫu, các đốt sống liên kết với xương sườn, xương ức tạo khung xương bảo vệ loạt cơ quan trọng yếu như tim, phổi, dạ dày và một phần gan. Song đặc điểm cấu tạo gắn kết chặt chẽ này khiến độ linh hoạt đốt sống ngực bị hạn chế hơn đốt sống cổ và thắt lưng.

Ở ngực các đốt sống liên kết với xương sườn, xương ức để tạo thành khung xương bảo vệ nội tạng

Bảo vệ tủy sống, thần kinh

Lỗ đốt sống của mười hai đốt sống ngực khi liên kết với nhau sẽ cấu thành ống sống vùng ngực, chứa tủy sống - một phần không thể thiếu của hệ thần kinh trung ương. Điểm đặc trưng này cho phép các dây thần kinh, tủy sống hoạt động an toàn, giảm thiểu tối đa chấn thương.

Những vẫn đề liên quan đến đốt sống phần ngực

Đốt sống ngực là vị trí rất dễ bị tổn thương và thoái hóa, đặc biệt khi phải liên tục thực hiện các hoạt động đứng, ngồi, khom lưng và bê vác đồ vật nặng. Dưới đây là một số vấn đề đốt sống nằm tại vùng ngực có thể gặp phải mà bạn cần cẩn trọng.

Đau lưng trên

Đau lưng trên khởi phát bởi nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có thể kể đến như ngồi học, làm việc sai tư thế. Tình trạng này diễn ra trong thời gian dài khiến cột sống ngực liên tục phải chịu áp lực, gây nhức mỏi hoặc tổn thương các dây chằng liên kết gai.

Xem thêm: Ngồi học sai tư thế gây gù vẹo cột sống có nguy hiểm không? Cách phòng tránh

Cột sống ngực chịu áp lực quá lớn có thể gây ra các cơn đau lưng trên

Người bệnh có thể nhận biết thông qua các triệu chứng như đau, căng tại vùng lưng ngực, nghiêm trọng hơn ảnh hưởng đến vai, cổ hoặc lan xuống tay. Chất lượng cuộc sống nguy cơ bị đe dọa, sụt giảm nghiêm trọng nếu không can thiệp kịp thời.

Thoái hóa đốt sống

Thoái hóa đốt sống ngực là tình trạng đĩa đệm, dây chằng và rễ thần kinh vùng ngực bị tổn thương và hao mòn. Nguyên nhân chủ yếu xảy ra do quá trình lão hóa tự nhiên, độ tuổi càng cao đĩa đệm càng dễ bị mất nước và giảm tính đàn hồi, mất khả năng hấp thụ lực cũng như bảo vệ cột sống.

Nếu rơi vào trường hợp này, người bệnh có thể bị đau nhức ngực giữa/trên âm ỉ hoặc dữ dội. Bước vào giai đoạn tiến triển, thoái hóa đốt sống có thể gây ra cảm giác tê bì, châm chích hoặc rối loạn cảm giác.

Thoái vị đĩa đệm cột sống cổ ngực

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ ngực xác định khi các nhân nhày thoát khỏi vòng sợi, chèn ép lên dây thần kinh. Tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến các mô mềm xung quanh vùng ngực, khởi phát các cơn đau nhức nghiêm trọng.

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ ngực làm khởi phát các cơn đau nhức nghiêm trọng

Sau mỗi chấn thương do tai nạn giao thông, lao động hoặc ngã xe va đập trực tiếp với vùng ngực, bệnh nhân cần chủ động thăm khám y tế. Đặc biệt khi vùng cổ gáy, lưng trên, cột sống giữa hai bên bả vai tê bì hoặc yếu liệt.

Đốt sống ngực không đơn thuần thực hiện nhiệm vụ nâng đỡ phần lưng, mà còn trở thành lá chắn bảo vệ tủy sống và nhiều cơ quan nội tạng quan trọng khác. Bởi vậy việc chăm sóc, duy trì sức khỏe bộ phận này rất quan trọng, mỗi cá nhân nên bắt đầu từ việc tập luyện hợp lý, sinh hoạt đúng tư thế và định kỳ kiểm tra sức khỏe.