Hẹp van tim 3 lá: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Hẹp van tim 3 lá là gì?

Van ba lá nằm ở giữa tâm nhĩ phải và tâm thất phải của tim. Van ba lá mở ra khi tâm nhĩ co lại để bơm máu vào tâm thất và đóng lại khi tâm thất co lại ngăn máu chảy ngược về tâm nhĩ. 

Hẹp van tim 3 lá là tình trạng lá van bị cứng lại hoặc mở không đủ rộng khiến lưu lượng máu bơm từ tâm nhĩ vào tâm thất bị hạn chế. 

Van hẹp có thể hiểu đơn giản là máu không thể lưu thông dễ dàng. Nếu tình trạng này kéo dài, tâm nhĩ sẽ phải làm việc nhiều hơn, trở nên to ra và hoạt động bơm máu kém hiệu quả. Vòi nhĩ mở rộng sẽ ảnh hưởng đến áp suất và lưu lượng máu trong khoang và tĩnh mạch xung quanh. 

Lực áp suất ở tâm thất phải có thể thấp hơn do lượng máu từ tâm nhĩ phải bị giảm, từ đó khiến lượng máu lưu thông phải đi qua phổi để lấy oxy ít hơn. 

Hẹp van tim ba lá là tình trạng van tim mở không đủ rộng khiến lượng máu bơm từ tâm thất và tâm nhĩ bị hạn chế

Những nguyên nhân gây ra hẹp van tim 3 lá

Người mắc bệnh hẹp van tim 3 lá phần lớn là do nhiễm trùng tim. Trong một số trường hợp, van ba lá bị tổn thương là do bẩm sinh, tuy nhiên đây chỉ là một số ít trường hợp, khá hiếm gặp. 

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể gây ra hẹp van tim 3 lá như: 

• Sốt thấp khớp
• Có khối u ở tim
• Bệnh tim bẩm sinh Ebstein
• Lupus ban đỏ hệ thống
• Bệnh thấp khớp, viêm khớp dạng thấp
• Hội chứng Marfan
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc

Triệu chứng của bệnh hẹp van tim 3 lá 

Với bệnh nhân mắc hẹp van tim 3 lá nhẹ thường không xuất hiện những triệu chứng. Các triệu chứng của bệnh sẽ bắt đầu xuất hiện và rõ rệt sau vài năm. Bao gồm: 

• Khó thở
• Rối loạn nhịp tim, lúc nhanh lúc chậm
• Ho ra máu
• Sưng bàn chân, cẳng chân hoặc bụng
• Có cảm giác đau ngực
• Cơ thể mệt mỏi

Những triệu chứng trên thường là dấu hiệu cảnh báo của bệnh nhân suy tim nên cần chú ý. Nếu xuất hiện một trong những triệu chứng trên, đặc biệt là khó thở và mệt mỏi ngay cả khi hoạt động nhẹ nhàng cần nhanh chóng đến bệnh viện để thăm đoán và điều trị, tránh những biến chứng nguy hiểm của bệnh. 

Đau ngực và khó thở là một trong những dấu hiệu điển hình của bệnh hẹp van 3 lá

Xem thêm:

• Hẹp van tim 2 lá: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh
  
• Hẹp van tim nên ăn gì? Một số cách chữa trị bệnh lý
  

Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh

Chẩn đoán sớm và can thiệp điều trị sớm giúp người bệnh hạn chế tối đa những biến chứng nguy hiểm. Một số phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh đang được áp dụng trong quá trình thăm khám và chữa bệnh, bao gồm: 

Phương pháp chẩn đoán bệnh

Bác sĩ sẽ thực hiện chẩn đoán sơ bộ qua quá trình kiểm tra sức khỏe và tiền sử bệnh án. Ngoài ra, sử dụng ống nghe để nghe tiếng thổi, giúp phát hiện những bất thường của dòng máu qua van bị ảnh hưởng. Các dấu hiệu khác có thể được chẩn đoán qua thăm sức khỏe như mạch không đều, rung bất thường ở cổ. 

Với những triệu chứng của bệnh hẹp van tim 3 lá thường không rõ ràng nên để phát hiện sớm ngay từ giai đoạn đầu tiên nên thăm khám tim mạch định kỳ hoặc khám ngay khi có biểu hiện bất thường. 

Quy trình thăm khám để chẩn đoán bệnh thường gồm: Thăm khám lâm sàng và thăm khám cận lâm sàng. 

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thăm hỏi triệu chứng, tiền sử bệnh và dùng ống nghe để kiểm tra tiếng máu chảy trong van để xác định những bất thường. 
• Khám cận lâm sàng: Gồm siêu âm tim, chụp X-quang và điện tâm đồ. 

Ngoài ra, một số xét nghiệm khác có thể được chỉ định để chẩn đoán nâng cao hoặc phân biệt với những bệnh lý khác. Qua các chẩn đoán này, bác sĩ sẽ nhận định chính xác tình trạng của bệnh nhân, từ đó xây dựng phương pháp điều trị phù hợp. 

Siêu âm tim là phương pháp chẩn đoán bệnh hẹp van tim ba lá chính xác

Phương pháp điều trị bệnh

Điều trị bệnh hẹp van tim 3 lá với mục đích làm giảm các triệu chứng của bệnh, ngăn ngừa tình trạng tiến triển và giảm các biến chứng. Một số phương pháp cụ thể như: 

• Thay đổi lối sống: Với bệnh nhân bị hẹp van tim 3 lá mức độ nhẹ thường không cần can thiệp điều trị, tuy nhiên cần chủ động xây dựng lối sống, sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng khoa học để ngăn chặn bệnh tiến triển nặng. 
• Can thiệp phẫu thuật: Tình trạng hẹp van tim 3 lá nghiêm trọng, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện phẫu thuật sửa chữa hoặc thay van tim. Bác sĩ sửa van ba lá bằng phương pháp nong van bằng bóng, nếu không thể sửa chữa cần thực hiện thay van tim.

Phòng ngừa bệnh hẹp van tim 3 lá

Để hạn chế nguy cơ mắc bệnh hẹp van tim 3 lá và phòng ngừa bệnh tiến triển nặng, nên chủ động thực hiện: 

• Sử dụng thuốc đúng và đủ theo chỉ định của bác sĩ
• Hạn chế ăn đồ ăn mặn, chiên rán, chất béo không lành mạnh trong chế độ ăn uống
• Tập thể dục, thể thao thường xuyên, nên lựa chọn bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe, tránh gắng sức. 
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, cân bằng và đủ chất
• Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khác. 
• Nếu xuất hiện những dấu hiệu bất thường cần nhanh chóng thăm khám để được can thiệp điều trị sớm. 

Thăm khám định kỳ các bệnh lý về tim mạch giúp phát hiện và can thiệp điều trị sớm

Hẹp van tim 3 lá là một bệnh lý tim mạch không quá phổ biến như hẹp van tim hai lá, hẹp động mạch chủ nhưng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Nếu bệnh được phát hiện và can thiệp điều trị sớm có thể giảm thiểu triệu chứng, ngăn chặn sự tiến triển của bệnh và hạn chế biến chứng. 

Qua bài viết của Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích về bệnh hẹp van tim 3 lá. Bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng và phần lớn được phát hiện thông qua thăm khám định kỳ hoặc khi đã xuất hiện triệu chứng. Chính vì vậy việc phát hiện sớm giúp quá trình điều trị diễn ra thuận lợi và hạn chế biến chứng.