Hoa mắt chóng mặt và các nguyên nhân, cách phòng ngừa hiệu quả

Hoa mắt chóng mặt là gì?

Hoa mắt chóng mặt hay xây xẩm, choáng váng là những thuật ngữ thường dùng trong y khoa miêu tả tình trạng người bệnh cảm thấy khó chịu, đầu óc quay cuồng. Đến nay, có rất nhiều người chưa thật sự hiểu rõ tình trạng hoa mắt chóng mặt buồn nôn là gì. 

Hoa mắt và chóng mặt là 2 triệu chứng khác biệt 

Theo định nghĩa trong y học hoa mắt, chóng mặt là hai triệu chứng khác biệt:

• Hoa mắt: Tối tăm mặt mũi khi thay đổi tư thế, chuyển tư thế từ nằm sang ngồi, ngồi sang đứng dậy. Triệu chứng có thể kéo dài trong vài giây hay vài phút. 
• Chóng mặt: Thấy đồ vật quay tròn xung quanh theo nhiều hướng khác nhau. Dấu hiệu có thể xuất hiện rõ nhất khi các bạn xoay đầu hay thay đổi tư thế. Tình trạng này có thể duy trì trong vài giây hoặc kéo dài trong nhiều giờ liên tục. Người mắc chứng bệnh này thường phải nằm yên một chỗ. Đối với những trường hợp bệnh nặng sẽ kèm theo tình trạng ói mửa hay buồn nôn. 

Tình trạng của bệnh thường bắt gặp ở nhiều lứa tuổi khác nhau. Nếu triệu chứng chỉ xuất hiện thoáng qua, thỉnh thoảng xuất hiện nhưng không kéo dài sẽ thường lành tính. Chỉ cần nghỉ ngơi, có chế độ dinh dưỡng đầy đủ sẽ hồi phục nhanh chóng. Tuy nhiên, khi tình trạng kéo dài từ 30 phút trở lên sẽ thường liên quan tới các bệnh lý khác như thiếu máu, xơ vữa nặng của mạch máu,...

Nguyên nhân gây hoa mắt chóng mặt

Để cải thiện tình trạng bệnh, việc xác định rõ nguyên nhân gây bệnh là vô cùng cần thiết. Như vậy, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn phương án điều trị kịp thời, nhanh chóng, biết được khi bị hoa mắt chóng mặt nên làm gì. Theo các nghiên cứu y khoa, nguyên do chính gây bệnh đó chính là:

• Hoa mắt: Tình trạng xuất hiện do giảm huyết áp cũng như lưu lượng máu tới não một cách đột ngột do thay đổi tư thế đột ngột. Ví dụ như: ngồi, nằm chuyển sang đứng. Bên cạnh đó còn có một trong số các lý do khác như: Cảm cúm, dị ứng, tiêu chảy, sốt, thở sâu, nhanh,.... Người mất máu do thiếu máu, nhịp tim bất thường. 
• Chóng mặt: Tình trạng xuất hiện do rối loạn tai trong, viêm thần kinh tiền đình, chấn thương vùng đầu, đau nửa đầu. Nguyên nhân ít gặp hơn gồm các bướu nhỏ phía sau màng nhĩ, bướu tại não, hay ung thư di căn. 

Những ai thường bị hoa mắt chóng mặt?

Hiện tượng chóng mặt hoa mắt do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Bởi vậy, những nhóm đối tượng mắc chứng bệnh này cũng rất đa dạng từ trẻ nhỏ tới người già đều có thể mắc phải. 

Người già và trung niên

Theo các nghiên cứu tại Mỹ có khoảng 35% người trong độ tuổi trung niên và người lớn tuổi đã mắc rối loạn tiền đình - nguyên nhân chính gây hoa mắt chóng mặt buồn nôn. Riêng đối với người lớn tuổi vấn đề chóng mặt thường sẽ xảy ra vào thời điểm nửa đêm, gần sáng. 

Thanh niên trẻ lao động trí óc thường xuyên

Người trẻ tuổi làm việc trí óc liên tục cũng là đối tượng mắc chứng hoa mắt chóng mặt. Họ làm việc trong môi trường máy lạnh, không khí lạnh khô dễ làm vùng cột sống cổ bị nhiễm lạnh, máu sẽ lưu thông lên não kém. Bên cạnh đó, thói quen ngồi lâu một chỗ, áp lực công việc khiến cho não bộ căng thẳng. Vì thế, tình trạng thiếu máu não ngày càng trở nên trầm trọng hơn. Từ đó, tình trạng choáng váng xảy ra thường xuyên hơn. 

Người làm việc văn phòng, ít vận động là đối tượng thường bị tình trạng này 

Phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai hay tiền mãn kinh

Phụ nữ khi mang thai hoặc tiền mãn kinh sẽ có sự thay đổi nhiều về tâm lý. Khi đó, chị em thường hay lo lắng, cáu gắt, xuất hiện các suy nghĩ tiêu cực và dễ cáu giận vô cớ. Sở dĩ xảy ra những vấn đề tâm lý bất thường này là bởi lượng hormone nữ trong cơ thể đã thay đổi đột ngột. Đây cũng chính là nguyên do khởi phát các cơn  đau đầu hoa mắt chóng mặt. 

Ngoài ra, những người đã từng bị chấn thương vùng đầu cũng là đối tượng rất dễ gặp phải tình trạng chóng mặt và hoa mắt, kèm theo đó là chứng suy giảm trí nhớ. 

Làm gì khi bị hoa mắt chóng mặt?

Tình trạng hoa mắt chóng mặt đứng không vững thường xảy ra với nhiều mức độ khác nhau, tùy vào nguyên nhân và thể trạng cơ thể mà có giải pháp khắc phục khác nhau. 

Với cơn hoa mắt chóng mặt nhẹ

Lúc này, người bệnh có cảm giác hơi choáng váng khi nằm, khi ngồi, khi đứng hoặc kể cả những lúc vận động. Nếu xảy ra tình trạng chóng mặt, bạn đừng nên đứng hoặc ngồi quá đột ngột, nếu đang đứng hãy từ từ ngồi xuống để không bị té nhé. Với những trường hợp đang nằm bỗng dưng ngồi dậy bị choáng váng bạn hãy tìm một điểm tựa để dựa vào. 

Sau đó, bạn nằm nhắm mắt và nghỉ ngơi để cơ thể thư giãn. Thường người bệnh nhẹ sẽ tự hết sau một đêm ngủ dậy. Tuy nhiên, nếu thường xuyên bị choáng váng và hoa mắt bạn nên đi khám để tìm ra nguyên nhân điều trị dứt điểm vấn đề này nhé. 

Khi bị choáng váng bạn cần nằm xuống nghỉ ngơi và đừng cố gắng di chuyển

Khi hoa mắt chóng mặt vừa

Với cơn hoa mắt chóng mặt vừa, sẽ khiến người của bạn bị lảo đảo, không thể nhìn rõ các vật, ngoài ra có thể kèm theo triệu chứng buồn nôn. 

Lúc này, bạn cũng cần ổn định lại tư thế để tránh bị té ngã, pha một ít nước gừng tươi để làm giảm cơn buồn nôn. 

Công thức pha nước gừng tươi như sau: 

• Gừng tươi 10g giã nhỏ. 
• 100 - 150ml nước sôi. 
• Cho gừng tươi vừa giã vào cốc và rót nước vào. 
• Tiếp tục khuấy đều, gạn lấy nước và thêm vào thìa đường và uống ngay khi còn nóng. 

Và tất nhiên, cũng chờ trong giây lát xem tình trạng chóng mặt của bạn có được cải thiện hay không. Nếu không việc cần làm ngay lúc này là hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ kịp thời. 

Khi bị hoa mắt chóng mặt nặng

Bị hoa mắt chóng mặt nặng người bệnh sẽ cảm thấy rất khó chịu cũng như khó khăn khi thay đổi tư thế. Lúc này, đầu óc của người bệnh sẽ có cảm giác như đang bị đè ép, nặng đầu kèm theo cơn nôn mửa dữ dội. Khi mở mắt nhìn mọi vật xung quanh có cảm giác quay cuồng và rung giật nhãn cầu liên tục. 

Với tình trạng hoa mắt chóng mặt nặng cần phải cấp cứu tại chỗ với thuốc điều trị có tác dụng nhanh chóng. Đồng thời, sử dụng thêm nước uống Oresol để bù nước. Khi bệnh nhân ổn định tư thế và tình trạng chóng mặt được cải thiện bạn cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện để được can thiệp y khoa, tuyệt đối không tự ý bấm huyệt hoặc điều trị bằng các bài thuốc dân gian. 

Khi nào bị hoa mắt chóng mặt cần gặp bác sĩ?

Nếu là người thường xuyên thấy xuất hiện các triệu chứng chóng mặt hoa mắt kéo dài hoặc bị đột ngột mà chưa xác định được nguyên nhân thì nên đi gặp bác sĩ ngay để được tiến hành thăm khám kịp thời. Nếu như cơn chóng mặt có kèm theo các biểu hiện cụ thể thì cần phải tới bệnh viện để được kiểm tra tổng quát cũng như tìm ra được các nguyên nhân chính gây bệnh. Đặc biệt là khi:

• Chóng mặt, đau đầu dữ dội. 
• Cơ thể mất cân bằng, bước đi loạng choạng gặp khó khăn trong quá trình di chuyển. 
• Ngất xỉu. 
• Liên tục nôn ói. 
• Ù tai, khả năng nghe kém đột ngột, nói chậm, nói sai. 
• Động kinh. 
• Có cảm giác tê mặt, tê liệt vùng cánh tay hoặc chân. 

Gói xét nghiệm tổng quát nâng cao

Gói xét nghiệm tổng quát nâng cao được đội ngũ chuyên gia xây dựng với 22 xét nghiệm khác nhau, cung cấp các chỉ số...

Gói xét nghiệm tổng quát tiêu chuẩn

Gói xét nghiệm tổng quát tiêu chuẩn được xây dựng và đầy đủ danh mục cần thiết giúp khách hàng nắm rõ tình trạng sức...

Gói xét nghiệm tổng quát đặc biệt

Gói xét nghiệm tổng quát đặc biệt được bổ sung thêm các danh mục chuyên sâu so với gói tiêu chuẩn, giúp bạn có cái...

Cách phòng ngừa tình trạng hoa mắt chóng mặt

Bên cạnh việc tìm hiểu hoa mắt chóng mặt là bệnh gì các bạn cũng cần học cách phòng bệnh để chủ động bảo vệ sức khỏe của mình. Thực tế, căn bệnh này hoàn toàn có thể tự kiểm soát, tự điều trị tại nhà nếu như có chế độ sinh hoạt cũng như thói quen khoa học. 

Về lối sống

• Không nên thay đổi tư thế một cách đột ngột. Chẳng hạn khi vừa thức dậy bạn hãy ngồi dậy từ từ và dùng tay massage nhẹ vùng đầu để máu huyết lưu thông. 
• Nếu chóng mặt thường xuyên tuyệt đối không nên lái xe, vận hành máy móc. 
• Hạn chế sử dụng các thực phẩm, thức uống có chứa chất kích thích như: Cafe, rượu, thuốc lá. 
• Duy trì suy nghĩ tích cực, có thời gian để thư giãn, nghỉ ngơi với lối sống thoải mái, không quá căng thẳng. 
• Khi cảm thấy có dấu hiệu xây xẩm mặt mày nên ngồi xuống để ổn định trước khi đứng dậy bước tiếp. 
• Duy trì thói quen uống đủ nước, ngủ đủ giấc và thường xuyên luyện tập thể thao. 

Hạn chế hoặc không sử dụng các chất kích thích

Về dinh dưỡng

Vậy người bị hoa mắt mắt chóng mặt nên ăn gì? Theo khuyến cáo của bác sĩ, bạn  nên sử dụng nguồn thực phẩm có chứa hàm lượng vitamin B6 như thịt gà, ngũ cốc, cá heo, cá ngừ, ngũ cốc,...

Việc tiêu thụ quá nhiều muối sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan tới tim mạch, suy thận và chóng mặt. Không nên tiêu thụ quá từ 2 - 3g muối/ngày. Bên cạnh đó, hạn chế dùng thực phẩm chế biến sẵn với nhiều muối như: Thịt nguội, bánh quy, xúc xích,...

Về luyện tập

Luyện tập thể dục là cách tối ưu để điều trị hoa mắt chóng mặt nặng đầu cũng như tăng cường sức khỏe, mức độ dẻo dai của cơ bắp, đồng thời giúp cho máu lưu thông đến não tốt hơn. Dù là người bệnh hay người bình thường cũng nên dành thời gian vận động khoảng 30 phút/ngày. 

Bạn có thể tìm đến môn thể thao mà mình yêu thích như khiêu vũ, đạp xe, đi bộ, cầu lông, bơi lội, Yoga…

Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể 

Kiểm tra sức khỏe định kỳ 

Chóng mặt hoa mắt có thể tiềm ẩn nhiều biến chứng rất nguy hiểm tới sức khỏe cũng như tính mạng của người bệnh như: Suy giảm trí nhớ, giảm chức năng của não bộ, rối loạn tiền đình, cao huyết áp… Vì thế nếu bị chóng mặt hoa mắt thường xuyên bạn cần chủ động khám sức khỏe để rà soát các nguy cơ có thể gây ra tình trạng này và điều trị kịp thời. 

Hoa mắt chóng mặt là một triệu chứng không thể coi thường, đây có thể là tiếng còi báo động về tình trạng sức khỏe hiện tại của bạn đang gặp vấn đề. Tại Bệnh Viện Đa Khoa Phương Đông có gói khám sức khỏe tổng quát dành cho bạn và gia đình.