Mãn kinh là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị và phòng ngừa

Phan Thị Hoàn

28-08-2024

goole news
16

Mãn kinh là giai đoạn tự nhiên trong cuộc đời của phụ nữ, đánh dấu sự kết thúc của chu kỳ kinh nguyệt và khả năng sinh sản. Tuy nhiên, quá trình này thường đi kèm với nhiều thay đổi cả về thể chất lẫn tinh thần, gây ra những khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc hiểu rõ những kiến thức cần thiết về mãn kinh sẽ giúp phụ nữ chủ động đối mặt với những biến đổi này và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Mãn kinh là gì?

Mãn kinh là một giai đoạn tự nhiên trong quá trình lão hóa, xảy ra khi buồng trứng suy giảm chức năng và ngừng hoạt động, dẫn đến việc ngừng quá trình rụng trứng và sự sản xuất hormone. Điều này đánh dấu thời điểm kết thúc chu kỳ kinh nguyệt và khả năng sinh sản của phụ nữ.

Trước khi chu kỳ kinh nguyệt dừng hẳn, phụ nữ có thể trải qua các thay đổi như chu kỳ kinh dài hoặc ngắn hơn và lượng máu kinh thất thường. Chính vì vậy, việc xác định chính xác thời điểm buồng trứng ngừng hoạt động là rất khó khăn. Mãn kinh thường được xác định khi phụ nữ không có kinh nguyệt liên tục trong 12 tháng.

Mãn kinh ở phụ nữ có nguy hiểm không?

Mãn kinh ở phụ nữ có nguy hiểm không?

Mãn kinh thường ở độ tuổi bao nhiêu?

Theo một nghiên cứu tại Hoa Kỳ, mãn kinh thường bắt đầu trong khoảng từ 40 đến 50 tuổi, nhưng cũng có thể xảy ra sớm hơn, ngay từ độ tuổi 30. Độ tuổi trung bình khi phụ nữ trải qua quá trình này là 51 tuổi.

Nếu phụ nữ trải qua phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng, quá trình mãn kinh có thể bắt đầu ngay lập tức. Các phương pháp điều trị như hóa trị, xạ trị hoặc một số bệnh lý như suy buồng trứng cũng có thể gây ra mãn kinh sớm. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sự ngừng kinh nguyệt có thể chỉ là tạm thời và sẽ phục hồi sau khi kết thúc điều trị.

Nguyên nhân gây hiện tượng mãn kinh

Mãn kinh là quá trình tự nhiên khi buồng trứng ngừng sản xuất hormone, dẫn đến mất chu kỳ kinh nguyệt. Nguyên nhân chính bao gồm tuổi tác, lão hóa tự nhiên của buồng trứng, và các yếu tố khác như điều trị y tế hoặc bệnh lý.

Sử dụng xạ trị hoặc hóa trị

Trên thực tế, các phương pháp điều trị ung thư có thể khiến thời kỳ mãn kinh đến sớm hơn dự đoán. Trong những trường hợp này, mãn kinh thường xảy ra dần dần, kết hợp với thời kỳ tiền mãn kinh trong vài tháng đến vài năm trước khi mãn kinh thực sự bắt đầu.

Độ tuổi của phụ nữ

Mãn kinh là một giai đoạn sinh lý tự nhiên trong cuộc đời của phụ nữ, tương tự như giai đoạn dậy thì, sinh sản và tiền mãn kinh. Đây là một phần bình thường của quá trình lão hóa và không phải là điều bất thường.

Suy giảm chức năng buồng trứng sớm

Buồng trứng là cơ quan sinh sản chủ yếu, chịu trách nhiệm phát triển và giải phóng trứng để kết hợp với tinh trùng, từ đó dẫn đến thụ thai. Tương tự như các cơ quan khác trong cơ thể, buồng trứng cũng trải qua quá trình lão hóa theo thời gian. Nếu buồng trứng lão hóa sớm, khả năng sinh sản của phụ nữ có thể ngừng hoạt động trước tuổi 40.

Giảm mức độ hormone nữ

Từ tuổi 30 trở đi, mức độ hormone trong cơ thể phụ nữ bắt đầu giảm dần và sự suy giảm này trở nên rõ rệt hơn khi đến tuổi mãn kinh.

Tử cung và hai buồng trứng cần thực hiện phẫu thuật để loại bỏ

Nếu cả tử cung và hai buồng trứng bị cắt bỏ, hiện tượng mãn kinh sẽ bắt đầu ngay lập tức mà không qua giai đoạn tiền mãn kinh. Lúc này, chu kỳ kinh nguyệt sẽ ngừng hoàn toàn và các triệu chứng của mãn kinh sẽ xuất hiện ngay.

Nguyên nhân gây hiện tượng mãn kinh là gì?

Nguyên nhân gây hiện tượng mãn kinh là gì?

Xem thêm:

Mãn kinh trải qua những giai đoạn nào?

Mãn kinh tự nhiên là sự chấm dứt vĩnh viễn của kỳ kinh nguyệt mà không cần bất kỳ sự can thiệp y tế nào. Quá trình này thường diễn ra theo tuổi tác và bao gồm ba giai đoạn chính sau đây:

Tiền mãn kinh

Thời kỳ tiền mãn kinh có thể bắt đầu từ 8-10 năm trước khi mãn kinh thực sự, khi buồng trứng dần dần sản xuất ít Estrogen hơn. Giai đoạn này kéo dài cho đến khi buồng trứng ngừng hoàn toàn việc giải phóng trứng.

Trong 1-2 năm cuối của thời kỳ tiền mãn kinh, Estrogen giảm mạnh hơn và phụ nữ có thể bắt đầu xuất hiện các triệu chứng liên quan đến mãn kinh. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, kinh nguyệt vẫn có thể xuất hiện, đồng nghĩa với việc khả năng mang thai vẫn còn. Vì vậy, phụ nữ nên tiếp tục sử dụng các biện pháp tránh thai cho đến khi không còn kinh nguyệt trong vòng 12 tháng liên tiếp.

Mãn kinh

Thời kỳ mãn kinh chính thức được đánh dấu khi phụ nữ không có kinh nguyệt trong 12 tháng liên tiếp. Tại thời điểm này, buồng trứng của người phụ nữđã ngừng hoạt động và cơ thể không còn tiết ra các hormone Estrogen và Progesterone. Tuy nhiên, thời điểm mãn kinh có thể xảy ra sớm hơn hoặc muộn hơn so với thông thường.

  • Mãn kinh sớm: Xảy ra trước tuổi 40, thường gặp ở những phụ nữ hút thuốc, uống rượu bia thường xuyên, hoặc mắc các bệnh lý về tử cung hoặc buồng trứng phải điều trị bằng phẫu thuật hoặc hóa xạ trị. Khi đó, khả năng mang thai tự nhiên hầu như không còn do buồng trứng không còn phóng trứng. Khoảng 1% phụ nữ trải qua mãn kinh sớm trước 40 tuổi.
  • Mãn kinh muộn: Xảy ra sau tuổi 55, tuy ít phổ biến hơn.

Hậu mãn kinh

Hậu mãn kinh là giai đoạn bắt đầu sau khi phụ nữ không còn kinh nguyệt, đánh dấu phần đời còn lại sau khi đã qua thời kỳ mãn kinh. Trong giai đoạn này, triệu chứng có thể giảm bớt, tuy nhiên, cũng có thể kéo dài nhiều năm hoặc thậm chí cả thập kỷ ở một số người.

Bên cạnh đó, do sự suy giảm mạnh mẽ của nồng độ Estrogen, phụ nữ ở giai đoạn hậu mãn kinh đối mặt với nguy cơ cao mắc các vấn đề sức khỏe như bị loãng xương hoặc vấn đề về bệnh tim mạch.

Phụ nữ bao nhiêu tuổi thì mãn kinh?

Phụ nữ bao nhiêu tuổi thì mãn kinh?

Dấu hiệu mãn kinh là gì?

Khi phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh, hoạt động của hệ trục nội tiết gồm vùng dưới đồi, tuyến yên và buồng trứng giảm sút, dẫn đến sự mất cân bằng của ba hormone quan trọng: Estrogen, Progesterone và Testosterone. Kết quả phụ nữ có thể trải qua nhiều triệu chứng khó chịu, cả về thể chất lẫn tinh thần, như:

  • Cảm giác bốc hỏa, với cơn nóng đột ngột từ mặt lan ra toàn cơ thể.
  • Đổ mồ hôi vào ban đêm.
  • Cảm giác lạnh.
  • Khô âm đạo gây đau hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục.
  • Tiểu gấp và tần suất đi tiểu tăng lên.
  • Tình trạng khó ngủ hoặc mất ngủ.
  • Thay đổi tâm trạng dễ cáu kỉnh hoặc cảm thấy trầm cảm nhẹ.
  • Khô da, khô mắt và khô miệng.
  • Phụ nữ bị căng tức ngực.
  • Hội chứng tiền kinh nguyệt có thể trở nên nghiêm trọng hơn.
  • Chu kỳ kinh nguyệt không đều, với mức độ chảy máu thay đổi so với trước đây.

Một số phụ nữ có thể trải qua các triệu chứng khác như:

  • Đau đầu.
  • Tim đập nhanh.
  • Giảm ham muốn tình dục.
  • Đau nhức ở khớp, cơ và xương.
  • Khó tập trung hoặc tạm thời mất trí nhớ.
  • Bị tăng cân.
  • Rụng tóc.

Sự thay đổi nồng độ hormone nữ trong thời kỳ mãn kinh có thể gây ra những triệu chứng trên. Vì vậy, không phải tất cả phụ nữ đều trải qua các triệu chứng giống nhau khi bắt đầu giai đoạn mãn kinh. Một số người có thể gặp phải triệu chứng mãn kinh nghiêm trọng, trong khi những người khác chỉ gặp triệu chứng nhẹ hơn.

Dấu hiệu mãn kinh là gì?

Dấu hiệu mãn kinh là gì?

Nếu quý khách hàng có thắc mắc nào khác thì đừng ngần ngại để lại thông tin tại phần Đặt lịch khám hoặc bấm máy gọi tới Hotline 1900 1806 của Phương Đông để được hỗ trợ.

Chẩn đoán mãn kinh như thế nào?

Để xác định liệu phụ nữ đã bước vào thời kỳ mãn kinh hay chưa, bác sĩ sẽ thực hiện một cuộc thăm khám toàn diện, đánh giá dựa trên các yếu tố như độ tuổi, lịch sử chu kỳ kinh nguyệt, triệu chứng gặp phải và những thay đổi trên cơ thể.

Trong một số trường hợp, để làm rõ hơn về tình trạng, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm bổ sung, chẳng hạn như: Đo nồng độ hormone buồng trứng và tuyến yên. Thực hiện kiểm tra hormone kích thích tuyến giáp.

Thông thường, các xét nghiệm hormone sẽ được chỉ định khi có phẫu thuật cắt bỏ tử cung hoặc buồng trứng để chẩn đoán mãn kinh sớm và không cần thiết trong các trường hợp mãn kinh do sinh lý.

Mãn kinh có cần điều trị không?

Có những phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh một cách nhẹ nhàng, trong khi nhiều người khác phải đối mặt với các triệu chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Dựa trên tình trạng cụ thể, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị thích hợp để giúp chị em giảm thiểu các khó khăn gặp phải.

Dưới đây là các phương pháp để giảm triệu chứng và điều chỉnh tình trạng mãn kinh có thể bao gồm:

Sử dụng loại thuốc đặc trị

Nếu liệu pháp hormone thay thế không mang lại hiệu quả, bác sĩ sẽ kê đơn các thuốc điều trị đặc hiệu dựa trên triệu chứng mãn kinh của từng bệnh nhân. Ví dụ, có thể sử dụng thuốc nhóm Serotonin để giảm triệu chứng bốc hỏa, thuốc điều trị loãng xương, hoặc thuốc hỗ trợ giảm rụng tóc.

Sử dụng thuốc bôi âm đạo

Thuốc được sử dụng để giảm khô âm đạo và ngăn ngừa tình trạng rách hoặc chảy máu trong khi quan hệ tình dục. Các loại thuốc này có thể dưới dạng viên, gel hoặc vòng đặt âm đạo. Phụ nữ nên tham khảo ý kiến bác sĩ và tuân theo hướng dẫn về liều lượng để tránh các rủi ro sức khỏe.

Cần phải dùng thuốc điều trị và ngăn ngừa tình trạng loãng xương

Khi bước vào thời kỳ mãn kinh, sự suy giảm nghiêm trọng nồng độ Estrogen có thể làm tăng nguy cơ loãng xương. Để điều trị và phòng ngừa tình trạng này, bác sĩ có thể khuyến nghị sử dụng các loại thuốc bổ sung vitamin D và canxi. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần phải tuân theo liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ.

Việc tự ý sử dụng thuốc để điều trị hoặc trì hoãn triệu chứng mãn kinh mà không có sự hướng dẫn và theo dõi của bác sĩ có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như huyết khối phổi, ruột, hoặc ung thư vú. Do đó, việc thăm khám định kỳ và làm theo chỉ dẫn của bác sĩ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe và trải qua thời kỳ mãn kinh một cách suôn sẻ.

Liệu pháp thay thế hormone

Liệu pháp hormone thường được sử dụng để điều trị cơn bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh. Dựa trên tình trạng cá nhân, mức độ triệu chứng và tiền sử gia đình, bác sĩ sẽ chỉ định loại Estrogen phù hợp và liều lượng cụ thể.

Khi sử dụng liệu pháp hormone, chị em cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ và không tự ý điều chỉnh liều lượng. Việc sử dụng không đúng cách có thể dẫn đến các nguy cơ nghiêm trọng như huyết khối tĩnh mạch, thuyên tắc não hoặc thuyên tắc phổi, có thể gây tử vong đột ngột. Hơn nữa, việc dùng liệu pháp hormone lâu dài cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ung thư vú.

Mãn kinh có cần điều trị không?

Mãn kinh có cần điều trị không?

Cách phòng ngừa rối loạn sau mãn kinh

Duy trì một lối sống khoa học và lành mạnh sẽ giúp phụ nữ chủ động phòng ngừa các triệu chứng khó chịu trong thời kỳ mãn kinh, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống và kéo dài sự tươi trẻ. Những điều phụ nữ cần chú ý bao gồm:

  • Thường xuyên tập thể dục, thể thao để giải phóng năng lượng thừa, duy trì tinh thần thoải mái và giữ cân nặng ở mức hợp lý.
  • Thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lý, đảm bảo cung cấp đủ các dưỡng chất thiết yếu, đặc biệt là đạm, axit béo omega-3, chất xơ… trong thực đơn hàng ngày.
  • Phụ nữ cần phải tạo thói quen nghỉ ngơi hợp lý, đi ngủ sớm để cơ thể luôn tràn đầy năng lượng. 
  • Hạn chế căng thẳng hoặc stress để ngăn ngừa cơ thể sản sinh các hormone có thể làm nặng thêm triệu chứng mãn kinh.
  • Trong thời kỳ mãn kinh, các cơn bốc hỏa ban đêm thường xảy ra, vì vậy phụ nữ nên duy trì nhiệt độ phòng ở mức mát mẻ, lý tưởng là khoảng 20-25 độ C để có giấc ngủ ngon.

Cách phòng ngừa rối loạn sau mãn kinh bằng cách tập thể dục thường xuyên.

Cách phòng ngừa rối loạn sau mãn kinh bằng cách tập thể dục thường xuyên.

Hy vọng qua bài viết trên đã giúp chị em hiểu rõ hơn về Mãn kinh là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị và phòng ngừa. Ngoài ra, nếu như chị em còn có bất cứ thắc mắc gì về mãn kinh hay gặp bệnh sản phụ khoa hãy liên hệ ngay tới Bệnh viện Đa khoa Phương Đông để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn, thăm khám, điều trị bệnh trong thời gian sớm nhất nhé.

Phương Đông luôn sẵn lòng phục vụ quý khách!

BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG

Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn

 

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

 
563

Bài viết hữu ích?

Đăng ký nhận tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn

TTUT.BS.CKII

NGUYỄN THỊ BÍCH NGỌC

Khoa Phụ Sản
19001806 Đặt lịch khám