Nang giáp lưỡi là một trong các bất thường phổ biến nhất của tuyến giáp trên lâm sàng. Trong đó, nang giáp lưỡi được hình thành do bất thường liên quan sự di cư của mô tuyến giáp từ gốc lưỡi xuống cổ, gây nên những khối u có thể nhìn thấy và chuyển động khi nói chuyện, nhai nuốt. Mặc dù nguy cơ ác tính của nang giáp lưỡi khá thấp nhưng vẫn có nguy cơ tái phát và gây ra các biến chứng như suy giáp, ung thư giáp lưỡi, rối loạn nuốt,...
Nang giáp lưỡi là dị tật bẩm sinh thuộc vùng cổ, xuất hiện do ống giáp lưỡi không bị thiểu sản và tiêu biến vào tuần thứ 7 trong thai kỳ, Điều này dẫn đến tuyến giáp di chuyển không hoàn thiện ra phía trước và xuống dưới cổ, mô tuyến giáp còn sót lại dọc theo đường đi, tạo thành nang giáp lưỡi.
Trên thực tế lâm sàng, các bác sĩ chuyên khoa Răng hàm mặt cho hay: Các nang giáp lưỡi ở người lớn có thể bắt gặp ở bất cứ vị trí nào trên ống giáp lưỡi, rải rác từ lỗ tụt ở đáy lưỡi tới thuỳ tháp của tuyến giáp. Về cấu trúc, đây thường là một hoặc nhiều khối u nang chứa dịch nhầy trong, có thành được lót bởi biểu mô và có thể chứa mô tuyến giáp.
Nang giáp lưỡi gặp thường xuất hiện ở ống giáp lưỡi, di chuyển theo chuyển động nhai nuốt
Trên siêu âm, chúng ta dễ gặp các khối này ở bất cứ vị trí nào của ống giáp lưỡi. Tuy nhiên chúng thường tập trung ở đường giữa cổ, phía trên xương móng (khoảng 60%), gốc lưỡi (khoảng 25%) hoặc vùng dưới hàm (khoảng 15%).
Người trưởng thành và trẻ em đều có nguy cơ mắc bệnh này, tuy nhiên bệnh thường gặp ở trẻ em hơn và trung bình chỉ phát hiện ở 7% người trưởng thành.
Về cơ bản, bệnh không có triệu chứng điển hình, chỉ được phát hiện khi thăm khám sức khoẻ chủ động. Các dấu hiệu chỉ xuất hiện dần dần và rõ ràng hơn khi khối u phát triển to lên hoặc nằm ở các vị trí đặc biệt như:
Cảm giác khó nuốt là triệu chứng điển hình của nang giáp
Trong trường hợp khối u bị nhiễm trùng có thể gây ra các biểu hiện bất thường như sau:
Các chuyên gia y tế đều đồng ý rằng: 90-95% các trường hợp nang giáp lưỡi là lành tính, chỉ 1 - 2 % có nguy cơ diễn biến ác tính (chỉ xảy ra với nang giáp lưỡi ở người lớn) thành ung thư tuyến biểu mô tuyến giáp nhú (papillary thyroid carcinoma).
Một số yếu tố có thể gia tăng mức độ nguy hiểm cho bất thường này như sau:
Do còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về các vấn đề sức khỏe trong tương lai nên mặc dù lành tính, các bác sĩ vẫn khuyến khích bệnh nhân thăm khám sớm để được điều trị phù hợp. Trong một vài trường hợp cụ thể, bệnh nhân có thể được chỉ định phẫu thuật.
Hình ảnh nang giáp lưỡi trên máy CT, nếu nó lớn dần có thể đè ép lên các mô xung quanh
Nếu tình trạng nang giáp lưỡi của bạn yêu cầu phẫu thuật nhưng không được xử lý kịp thời thì có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như:
Biến chứng ngắn hạn:
Một trong các biến chứng của bất thường này là suy giáp
Điều đáng nói là ngay cả sau khi phẫu thuật, bạn vẫn có nguy cơ gặp các biến chứng ở vùng đầu cổ như sau:
Cùng xuất phát từ nguyên nhân sự phát triển bất thường của tuyến giáp nên không ít bệnh nhân tự hỏi hai loại nang này có gì giống và khác nhau. Để phân biệt hai loại nang này, mời bạn theo dõi bảng dưới đây:
|
Loại nang |
Nang giáp lưỡi |
Nang giáp móng |
|
Nguyên nhân |
Do sự tồn tại của mô tuyến giáp dọc theo đường di cư từ gốc lưỡi xuống cổ |
Do sự tồn tại của mô tuyến giáp ở vị trí thấp hơn, nằm ở hoặc trong xương móng |
|
Vị trí |
Thường ở đường giữa cổ, phía trên xương móng, hoặc tại gốc lưỡi |
Nằm trong xương móng hoặc ở vùng hạ mobile |
|
Cấu trúc |
Thường là nang chứa dịch, có thể chứa mô tuyến giáp hoạt động |
Thường chứa mô tuyến giáp hoạt động, hiếm khi xuất hiện dưới dạng nang |
|
Triệu chứng |
Nang giáp lưỡi thường biểu hiện là khối u |
Nang giáp móng có thể không có triệu chứng hoặc gây rối loạn tuyến giáp |
|
Điều trị |
Thường cần phẫu thuật cắt bỏ |
Có thể cần bảo tồn nếu là mô tuyến giáp duy nhất |
|
Nguy cơ ác tính |
Thấp, nhưng nguy cơ cao hơn ở nang giáp lưỡi |
Thấp |
Có nhiều phương pháp chẩn đoán bất thường về tuyến giáp - lưỡi khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung để chẩn đoán, bệnh nhân đều phải thăm khám lâm sàng để các bác sĩ khai thác các biểu hiện bất thường, khám họng, hỏi tiền sử bệnh lý và thực hiện các chỉ định như sau:
Hình ảnh nang giáp lưỡi trên siêu âm
Tuỳ theo diễn biến của từng ca bệnh, các chỉ định tiếp theo có thể được đưa ra như:
Tùy theo tình trạng sức khỏe và diễn biến bệnh lý, các bác sĩ có thể điều trị nang giáp lưỡi cho bệnh nhân bằng các phương pháp sau:
Phẫu thuật Sistrunk là cách hiệu quả nhất để điều trị loại nang này
Được chỉ định chủ yếu cho các trường hợp không thể phẫu thuật, chủ yếu là uống thuốc kháng sinh hoặc tiêm trực tiếp vào cơ thể bệnh nhân. Nó thường được chỉ định cho các ca nhiễm trùng cấp tính.
Ngoài ra, để hạn chế nguy cơ tái phát và kiểm soát tốt các nguy cơ liên quan, bệnh nhân cần thực hiện theo hướng dẫn sau sau khi phẫu thuật:
Có thể nói, nang giáp lưỡi tuy phổ biến và đa số là lành tính nhưng vẫn tiềm ẩn các biến chứng nghiêm trọng về mặt sức khỏe. Ngoài ra, các bác sĩ cũng khuyến cáo bệnh nhân có nang giáp ở tuyến giáp cổ nên đi khám để điều trị càng sớm càng tốt. Tuy nhiên bệnh không có biểu hiện rõ ràng, do đó hãy chủ động thăm khám để được nắm được các tình hình sức khoẻ.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA PHƯƠNG ĐÔNG
Địa chỉ: Số 9, Phố Viên, Cổ Nhuế 2, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tổng đài tư vấn: 19001806
Website: https://benhvienphuongdong.vn
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Nguồn tham khảo
Tham vấn chuyên môn: Đội ngũ Bác sĩ Chuyên khoa Nội tiết
Tham vấn chuyên môn: Đội ngũ Bác sĩ Chuyên khoa Nội tiết
Hình ảnh nang giáp lưỡi có thể được quan sát qua siêu âm, chụp CT, MRI hoặc xạ hình để đánh giá về cấu trúc, hình dạng, thành phần và...
